Læknablaðið - dec. 2020, Side 33

L ÆK N A BL AÐIÐ 2020/106 591
F R É T T I R
Dánartíðni vegna COVID­19 sýkinga er
lægst hér á landi af Norðurlöndunum. Það
má sjá í nýjustu Farsóttarfréttum, fréttabréfi
sóttvarnalæknis hjá Embætti landlæknis.
Hér á landi hafa 3,5 af hverjum 100.000 látist.
Dánartíðnin er langtum hæst í Svíþjóð,
57,1 af 100.000. Hún er 11,7 í Danmörku, 6,3
Færri deyja hér úr COVID-19 en
á hinum Norðurlöndunum
„Læknar kosta um 5­15% minna á Ís­
landi en á Skáni en hjúkrunarfræðingar
á Landspítala kosta um 10% meira en á
Skáni. Allt klínískt starfsfólk á Sjúkra­
húsinu á Akureyri kostar tiltölulega
minna en á Skáni og á Landspítala
þegar leiðrétt er fyrir miðgildi tekna í
landinu.“ Þetta segir í skýrslu heilbrigð­
isráðuneytisins um aukna framleiðni
og gæði heilbrigðisþjónustu með nýju
fjármögnunarkerfi og leiðbeinandi við­
miðum. Skýrslan kom út í október.
Í samantekt hennar kemur fram að
meðalkostnaður hjúkrunarfræðinga,
ljósmæðra og sjúkraliða hafi einkum
aukist: Verðtryggð kostnaðaraukning
vegna hjúkrunarfræðinga á Landspítala
sé 5,3% og um 4,0% á ári á Sjúkrahúsinu
á Akureyri á árunum 2015­2019. Nefnt er
að í samhengi við miðgildi svæðisbund­
inna tekna sé kostnaður við lækna um
6% lægri á Landspítala en á Skáni.
Í skýrslunni, sem er niðurstaða
greiningar og samantektar ráðgjafafyr­
irtæksins McKinsey, kemur einnig fram
að framleiðni starfsfólks hafi minnkað
á íslensku sjúkrahúsunum sem úttekt­
in nær til á síðustu 5 árum. Bent er á í
formála að hafinn sé undirbúningur að
áætlun um innleiðingu þjónustutengdrar
fjármögnunar í heilbrigðisráðuneytinu.
Ætlunin sé að á árinu 2021 verði slík
aðferðafræði innleidd hjá Landspítala og
Sjúkrahúsinu á Akureyri.
Fram kemur í skýrslunni að fram­
leiðni og meðallegutími á heilbrigðis­
stofnunum séu áskoranir í íslensku heil­
brigðiskerfi. Tækifæri séu til skilvirkara
fyrirkomulags í heilbrigðisþjónustunni,
Ódýrari læknar og
framleiðni minnkar
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra segir mönnun
heilbrigðiskerfisins mikla áskorun. Mynd/ Hari (Harald-
ur Jónasson)
Aukinn stjórnunarkostnaður, of margir hjúkrunarfræðingar
og lægri laun lækna er tíundað í nýrri skýrslu heilbrigðisráðuneytisins.
Skýrslan, sem unnin er eftir greiningum McKinsey, er liður að áætlun um
innleiðingu þjónustutengdrar fjármögnunar
til að mynda með því að sjúklingar sem
sitji fastir á spítalanum verði sinnt á hjúkr­
unarheimilum. Einnig að hér starfi mun
fleiri hjúkrunarfræðingar en sjúkraliðar
sem þurfi að breyta.
Í skýrslunni segir einnig: „Heilum
stöðugildum starfsfólks hefur fjölgað
hraðar (21,4% á Landspítala og 16,3% á
Sjúkrahúsinu á Akureyri) en framleiðsla á
árunum 2015­2019.“ Það er skýrt að hluta til
af mikilli fjölgun starfsfólks sem ekki vinni
klínísk störf hjá Landspítala (6,8% á árun­
um 2015­2019), þ.m.t. á sviðum stjórnunar
og stoðdeilda.
Rýnt er í fjárframlög til heilbrigðismála
í skýrslunni: „Samanborið við Svíþjóð,
Noreg og Danmörku er tiltölulega lágu og
stöðugu hlutfalli vergrar landsframleiðslu
varið í útgjöld til heilbrigðismála (um 8% af
vergri landsframleiðslu var varið í útgjöld
til heilbrigðismála á Íslandi samanborið við
um 11% í Svíþjóð árið 2018),“ segir þar.
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráð­
herra segir í ávarpi sínu að skýrslan dragi
upp fjölmörg tækifæri til úrbóta. „Öllum
er ljóst að mönnun íslenska heilbrigð­
iskerfisins til framtíðar er mikil áskorun,“
segir hún. Tryggja þurfi sem besta fram­
leiðni heilbrigðiskerfisins með skynsam­
legri nýtingu fjármuna og skipulagi sem
styðji við þau.
í Finnlandi og 5,2 í Noregi. Miðað er við
tölur frá apríl til septemberloka. Sagt er frá
því að tíðni annarra öndunarfærasjúkdóma
en COVID­19 hafi einnig verið lægri en á
sama tímabili undanfarin ár og að búist
sé við færri inflúensusmitum vegna sótt­
varnaaðgerðanna við heimsfaraldrinum.