Morgunblaðið - Sunnudagur - 13.09.2020, Blaðsíða 4

FRÉTTIR VIKUNNAR
4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13.9. 2020
SÉRSMÍÐI
Fanntófell hefur sérhæft sig í framleiðslu á borðplötum og sólbekkjum síðan 1987.
Fanntófell ehf. | Gylfaflöt 6-8 | 112 Reykjavík | Sími 587 6688 | fanntofell.is
Sérsmíðum eftir óskum hvers og eins.
Þú kemur með hugmyndina og við
látum hana verða að veruleika með
vandaðri sérsmíði og flottri hönnun.
Síðustu viku lauk með tapi ís-lenska landsliðsins í fótboltakarla gegn Englendingum,
sem var hálfu sárara fyrir það að
leiknum hefði allt eins getað lyktað
með jafntefli.
Aðrar fréttir tengdar leiknum
reyndust þó fyrirferðarmeiri, en
þær greindu frá heimsókn tveggja
íslenskra stúlkna, áhrifavalda, inn á
hótelherbergi tveggja ensku leik-
mannanna. Það þótti ekki nógu gott
í ljósi þess að fótboltamennirnir áttu
að vera í sóttkví. Af þessu spannst
talsverð fjölmiðlaumfjöllun í bresku
götupressunni, en enn frekar þó í
hinum íslenska afkima félagsmiðla,
þar sem farísear af ýmsum stærð-
um og gerðum býsnuðust yfir
ástandinu og spöruðu ekki fúkyrðin.
Á sunnudag greindi svo Halldór
Björnsson veðurfræðingur frá því
að skaflinn í Esjunni hyrfi ekki
þetta sumarið. Ekki seinna vænna
að það komi fram á þessu annars
snjólétta sumri.
Víða erlendis gætti óþreyju gagn-
vart sóttvarnaráðstöfunum stjórn-
valda og þeim mótmælt á götum úti
í mörgum borgum Evrópu. Áhrif á
þjóðlíf og efnahag enda mikil og lítil
bjartsýni á að veirunni verði útrýmt
í bráð. Smitum hefur fjölgað tölu-
vert í mörgum löndum síðustu daga
og vikur og harðari aðgerðir kynnt-
ar til þess að mæta því, en í sama
mund kom fram að tilraunum með
eitt af bóluefnunum væri slegið á
frest.
Á Íslandi létu menn sér hins veg-
ar nægja að malda í móinn, en þrátt
fyrir að sumum þyki tvöföld skimun
og sóttkví komufarþega fullmikið af
því góða, þá sýnir alþjóðlegur sam-
anburður að á Íslandi eru aðgerð-
irnar fremur hófstilltar og virðast til
þessa hafa skilað ágætum árangri.
Eilítið var slakað á klónni af hálfu
stjórnvalda, þegar hámarksfjöldi á
samkomum var hækkaður úr 100 í
200 og tekin upp 1 metra regla í
stað 2 metra. Þetta er talið koma
sér sérstaklega vel fyrir menningar-
lífið, sem hefur verið miklum tak-
mörkunum háð.
  
Vinnumálastofnun bárust um
1.200 umsóknir um atvinnuleysis-
bætur í fyrstu viku september, en
þar á bænum er búist við um 3.000
umsóknum í mánuði fram að ára-
mótum. Atvinnuleysi í ágúst er talið
hafa verið 8,6% og búist er við að
það aukist ögn í þessum mánuði.
Við uppgjör við þinglok kom á
daginn að Birgir Þórarinsson, þing-
maður Miðflokksins, var ræðukóng-
ur á liðnu þingi, talaði í 1.840 mín-
útur eða nær 31 klukkustund. Sem
er hálfu meira afrek í ljósi þess að
enginn man eftir að hann hafi flutt
neina ræðu.
Þrátt fyrir allt tal stjórnmála-
manna um að nú ríði á að atvinnu-
lífið herði sig í verðmætasköpun til
þess að vinna upp kórónutjónið virð-
ist sem þær fyrirbænir hreyfi lítið
við embættismönnum. Þannig hefur
Kalkþörungaverksmiðjan ekki get-
að ráðist í fjárfestingar og atvinnu-
sköpun á Bíldudal og í Súðavík
vegna ótrúlega langs leyfisveitinga-
ferlis, án þess þó að séð verði að ein-
hverjar málefnalegar ástæður séu
fyrir því.
Þá kom fram að mikill fjöldi um-
sókna um alls kyns atvinnu-
starfsemi liggur óafgreiddur hjá
Matvælastofnun, Umhverfisstofnun
og Skipulagsstofnun. Jón Gunnars-
son þingmaður lagði fram fyrir-
spurn fyrir nokkra ráðherra um það
í vor, en samt náði aðeins einn ráð-
herra að svara á dögunum, löngu
eftir tilskilda fresti. Það er þetta
með orðið og borðið.
  
Það hélaði í morgunkaffi lesenda
Morgunblaðsins í vikunni, þegar þar
stóð með stríðsletri að skulda-
kreppa væri í aðsigi. Það var haft
eftir Íslandsvininum Lee Buchheit,
en við nánari lestur ítarlegs viðtals
við hann kom í ljós að þar var hann
að fjalla um heimsbyggðina al-
mennt. Gat þess hins vegar að Ís-
land skæri sig blessunarlega úr að
þessu leyti.
Önnur glæta birtist í því að er-
lend kvikmyndaver eru aftur farin
að leita til Íslands í kvikmyndatök-
ur. Sjónvarpsáhorf í heiminum hef-
ur aukist í faraldrinum og aukin eft-
irspurn er eftir slíku efni. Lækkandi
gengi krónunnar sé svo farið að
heilla á ný.
Mörgum brá í brún við frétt þess
efnis að kirkjugarðar ættu líka að
vera fyrir lifandi fólk. Þar var þó
hvorki átt við kviksetningar né upp-
risu hinna lifandi dauðu, heldur var
þar verið að vitna í Smára Sigurðs-
son, framkvæmdastjóra Kirkju-
garða Akureyrar, sem vill að meiri
áhersla verði lögð á að kirkjugarð-
arnir nýtist til útivistar og kyrrlátra
stunda hinna lifandi gesta þeirra.
Kórónuveiran hefur ekki aðeins
áhrif á ferðalög fólks, því í ljós kom
að póstsendingar hafa riðlast mikið
af hennar völdum, pakkasendingar
alveg sérstaklega. Þannig geta
pakkar héðan verið lengi á leið úr
landi og mjög misjafnt hvað tekur
við úti í heimi. Sömuleiðis hafa
pakkasendingar að utan verið í
miklu ólagi og dæmi um margra
vikna bið eftir þeim. Alls er óvíst
hvenær ástandið lagast, en varla
fyrr en veiran er að mestu gengin
hjá.
Ísland skíttapaði fyrir Belgíu í
fótbolta, en engum sögum fór af
hótelheimsóknum.
  
Hluthafafundur Icelandair sam-
þykkti heimild til þess að hækka
hlutafé félagsins í 23 milljarða
króna og útgáfu áskriftarréttinda.
Hlutafjárútboðið fer fram á mið-
vikudag og fimmtudag í vikunni sem
nú er að hefjast.
Verndað hús við Skólavörðustíg
var rifið í óleyfi að sögn Nikulásar
Úlfs Mássonar, byggingarfulltrúa í
Reykjavík. Húsið naut verndar
byggðamynsturs, þó sjálft væri það
lítið augnayndi og margsinnis tekið
þeim breytingum í áranna rás, að
lítið var eftir af hinu upprunalega
húsi. Eigandinn bar fyrir sig að
hann hefði leyfi til endurbyggingar
þess að hluta, en að í ljós hefði kom-
ið að húsið væri í mun verra ásig-
komulagi en talið var og það því rif-
ið en yrði endurreist í upphaflegri
mynd.
Þrátt fyrir pláguna kom í ljós að
dánartíðni hjá fólki yfir sjötugt var
lægri fyrstu 33 vikur ársins en á
sama tímabili undanfarin ár. Þróun-
in var innan tölfræðilegra vikmarka,
en þótti athyglisverð samt. Har-
aldur Briem taldi að mögulega
hefðu bættar smitvarnir haft sín
áhrif, en eins hefði inflúensa í ár
verið vægari en oftast.
Netárásir af ýmsu tagi hafa færst
í vöxt að undanförnu, en umfang
þeirra er þó sjálfsagt fæstum ljóst.
Hrafnkell Viðar Gíslason, forstjóri
Póst- og fjarskiptastofnunar, telur
hugsanlegt að á annan tug milljarða
króna tapist árlega hér á landi af
þeim völdum.
Seðlabanki Íslands greip til ráð-
stafana vegna fallandi gengis krón-
unnar og hyggst fylgja áætlun um
sölu á erlendum gjaldeyri fram að
áramótum. Sömuleiðis sé skilningur
á því að lífeyrissjóðirnir veiki ekki
gengið og haldi að sér höndum í
gjaldeyriskaupum.
Sigurður Ingi Jóhannsson sam-
gönguráðherra kynnti „Loftbrúna“
svokölluðu, sem er stuðningsaðgerð
við innanlandsflug, sem felst í því að
ríkið veitir afsláttarkjör á flug-
miðum til fólks með lögheimili úti á
landi. Þetta sagði samgöngu-
ráðherra, sem sjálfur er með lög-
heimili úti á landi, „mikið réttlæt-
ismál“. Jú, það er mikið
réttlætismál að þeir sem ekki fljúga
borgi fyrir þá sem fljúga.
Samherji og Seðlabanki Íslands
tókust á í dómssal í skaðabóta-
málum vegna Seðlabankamálsins
svokallaða. Samherji segist hafa
orðið fyrir miklu tjóni vegna ára-
langra misheppnaðra rannsóknar-
aðgerða Seðlabankans. Þá hafi hann
borið mikinn kostnað af því að bera
af sér sakirnar. Seðlabankinn vill
ekkert borga.
Líkt og lóan kemur á vorin, kem-
ur lúsin á haustin. Það er komið
haust.
Reykjavíkurborg hyggst reisa
íþróttamannvirki fyrir rúma 20
milljarða króna í borginni á næsta
áratug. Þar verður Laugardalurinn
í forgangi, en önnur hverfi verða
ekki út undan.
Makrílvertíðin hefur verið góð og
hefur fiskast fyrir um 25 milljarða
króna. Lítið af honum kom hins veg-
ar inn fyrir íslenska fiskveiði-
lögsögu, svo það þurfti að sigla
nokkuð langt eftir honum.
  
Eftirlaunasjóður atvinnuflug-
manna lýsti áhuga á því að fjárfesta
í Icelandair, en þar að baki eru um
eitt þúsund sjóðfélagar með um 48
milljarða króna hreina eign. Ekkert
er ákveðið í þeim efnum, en við blas-
ir að fáir hópar þekkja betur til fé-
lagsins, fluggeirans og mögulegra
tækifæra endurreists félags.
Úr fluggeiranum var það annars
að frétta að Bogi Guðmundsson, fv.
sölu- og markaðsstjóri hins óstofn-
aða flugfélags Play, gerði kröfu um
gjaldþrotaskipti félagsins vegna
vangoldinna launa og láns sem hann
veitti félaginu.
Samherji sendi útvarpsstjóra
bréf, þar sem málsmeðferð kæru fé-
lagsins til siðanefndar Ríkisútvarps-
ins var mótmælt. Þar reyndist engin
siðanefnd vera að störfum, svo út-
varpsstjóri þarf að skipa nýja slíka.
Það þykir Samherja ekki gefa mikl-
ar vonir um óhlutdræga umfjöllun
hennar, enda meirihluti nefndar-
innar skipaður af innanhúss-
mönnum í Efstaleiti.
18 ára gömul stúlka, Kamilla Ív-
arsdóttir, greindi frá reynslu sinni
af því að vera föst í ofbeldis-
sambandi og birti myndir af því
hvernig hún hefði verið leikin eftir
barsmíðar fyrrverandi unnusta síns.
Af spunnust miklar umræður um
úrræði vegna slíkra ofstopamanna.
Róbert Spanó, forseti Mannrétt-
indadómstóls Evrópu, sætti áfram
mikilli gagnrýni fyrir heimsókn sína
til Tyrklands, þar sem honum var
sýndur ýmis sómi af harðstjórn Er-
dogans. Fyrir réttinum liggja um
tíu þúsund mál vegna mannrétt-
indabrota sömu stjórnar.
Niðurrif og
endurreisn
Í fréttum var greint frá misvelheppnuðum tilburðum til efnahagslegrar endur-
reisnar en niðurrif þessa húss á Skólavörðustíg heppnaðist fullkomlega.
Ljósmynd/Google
6.9.–11.9.
Andrés Magnússon
andres@mbl.is