Lögmannablaðið - 2019, Blaðsíða 12

12 LÖGMANNABLAÐIÐ TBL 04/19
Þegar rætt er um siðareglur í réttarkerfinu og samskipti
innan þess er kastljósinu langoftast beint að lögmönnum.
Framkoma lögmanna er reglulega til umfjöllunar hjá
dómstólum og fjölmiðlum. Það er eðlilegt enda gegna
lögmenn hlutverki í samfélaginu sem er þess eðlis að
þeir taka oft þátt í málum sem eru áberandi í þjóðfélags-
umræðunni og tengjast miklum hagsmunum. Er því rétt
að gera kröfur til lögmanna um háttvísi gagnvart öðrum
lögmönnum, gagnaðilum, dómurum og jafnvel eigin
skjólstæðingum. Hlutverk dómara í samfélaginu er að
sama skapi (og kannski enn frekar) gríðarlega mikilvægt.
Hér er ætlunin að velta því upp hvort framkoma og hegðun
dómara ætti að vera meira til umfjöllunar. Samskipti dómara
við lögmenn og aðra sem koma að dómsmálum eru nánast
aldrei rædd opinberlega. Spyrja má hvort sömu kröfur séu
gerðar til háttvísi dómara og lögmanna í samskiptum sín
á milli; og ef ekki, hver sé ástæðan fyrir því.
Tveir nýir dómar
Tveir nýlegir dómar sýna mögulega hvernig tekið er
mismunandi á háttsemi lögmanna og dómara eftir því
hvor stéttin á í hlut.
Annars vegar mál þar sem dómari (dómstjóri) hafnaði
flýtimeðferðarbeiðni á þeirri forsendu að nauðsynleg gögn
hefðu ekki fylgt með beiðninni. Lögmaður aðilans leit svo
á að með þessari afgreiðslu málsins hefi dómstjórinn brotið
gegn samkomulagi sem hann taldi sig hafa gert við dómara
um gagnaframlagningu. Í kjölfarið sendi lögmaðurinn
tölvupóst á dómara og lýsti þar óánægju sinni og að hann
teldi að niðurstaða dómarans væri „furðuleg og reyndar
eins og högg undir beltisstað“. Þá sagðist lögmaðurinn ekki
muna eftir „slíkri framgöngu embættismanns eða dómara
á starfsævi sinni sem spannaði hálfa öld [...] vonandi sefur
þú vel næstu nótt“. Dómarinn svaraði með tölvupósti þar
sem hann hafnaði tilurð samkomulagsins en kvaðst að öðru
leyti ekki hirða um ávirðingarnar. Lögmaðurinn sendi
þá annan tölvupóst þar sem hann sagðist finna hjá sér
þörf fyrir að ljúka þessum óskemmtilegu samskiptum við
dómstjórann, mann sem hann hefði „jafnan talið að væri
þokkalega heiðarlegur maður með sæmilegt jarðsamband.“
Lögmaðurinn teldi að í ljósi samskipta hans við dómarann
í aðdraganda þess að beiðnin var lögð fram hefðu allir
venjulegir menn tekið upp símann og gert viðvart „en ekki
þú hinn mikli dómstjóri! Svo sendir þú mér í þokkabót
svar sem er fullt af hroka og yfirlæti. Ef satt skal segja þá
kenni ég í brjósti um þig. Menn sem koma svona fram eru
að mínum dómi varla í góðu jafnvægi. Ég mun núna eftir
helgina senda að nýju óskina um flýtimeðferð, þó ekki væri
til annars en að skemmta þér í yfirlæti þínu.“ Lögmaðurinn
sendi nýja beiðni sem var hafnað og í framhaldinu sendi
lögmaðurinn enn póst til dómarans þar sem hann sagði
meðal annars að dómarinn ætti að láta af hroka og yfirlæti
sem svo mjög hefði einkennt afgreiðslu hans í málinu, það
DANÍEL ISEBARN ÁGÚSTSSON LÖGMAÐUR
SAMSKIPTI
DÓMARA OG LÖGMANNA
Þótt samskipti dómara við lögmenn
séu í flestum tilvikum góð þá eru
bæði dómarar og lögmenn
manneskjur sem eru mistækar alveg
eins og allir aðrir. Líklega hafa flestir
lögmenn, allavega þeir sem komnir
eru til ára sinna, lent í því að
dómarar hafi sýnt þeim ókurteisi
eða óbilgirni. Það sama má
örugglega segja um dómara sem
flestir kunna væntanlega sögur um
ókurteisa og freka lögmenn.