Fréttablaðið - 20.01.2021, Síða 14

MARKAÐURINN

ÚTGÁFUFÉLAG Torg., Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík, sími 550 5000
Netfang rit stjorn@markadurinn.is | Sími 550 5051
Ritstjóri Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
Netfang auglýsingadeildar auglys ing ar@frettabladid.is Veffang frettabladid.is
GÍRAR - FÆRIBÖND - RAFMÓTORAR - LEGUR
588 80 40
www.scanver.is
RAFMÓTORAR
Mi k i l l m u n u r var á ávöxtun íslenskra vog-unarsjóða, sem h a f a s u m i r hverjir fjárfest-
ingarheimildir til að gíra skort- eða
gnóttstöður sínar í skuldabréfum
eða hlutabréfum fimmfalt, á árinu
2020 en tveir sjóðir í rekstri Akta
sköruðu fram úr og skiluðu sjóð-
félögum sínum yfir 90 prósenta
ávöxtun, samkvæmt samantekt
Markaðarins. Góðan árangur sjóð-
anna – Akta HS1 og Akta HL1 – má
ekki síst þakka veðmáli þeirra á
hlutafjárútboð Icelandair Group,
þar sem sjóðirnir tóku drjúga stöðu,
en hlutabréfaverð f lugfélagsins
hækkaði um liðlega 70 prósent á
síðustu tveimur mánuðum ársins.
Sjóðurinn ÍS-5, sem er í rekstri
Stefnis og fjárfestir í hlutabréfum,
og Fixed Income Opportunity Fund
(FIOF), skuldabréfasjóður í stýringu
hjá Landsbréfum, skiluðu hins
vegar lökustu afkomunni á síðasta
ári í samanburði við aðra vogunar-
sjóði og var ávöxtun þeirra 7,7 pró-
sent og 5 prósent.
Samk væmt upplýsingablaði
Akta HS1 til sjóðfélaga, sem Mark-
aðurinn hefur undir höndum, nam
ávöxtun sjóðsins 93,7 prósentum á
liðnu ári, en hann fjárfestir bæði í
íslenskum hlutabréfum og skulda-
bréfum. Ávöxtun Akta HL1 var litlu
minni, eða um 90,2 prósent, en sá
sjóður fjárfestir einungis í hluta-
bréfum. Sjóðirnir, sem voru annars
vegar 4,4 milljarðar króna og hins
vegar 3,7 milljarðar króna að stærð
í árslok 2020, hafa ekki skilað hærri
ávöxtun frá stofnun árið 2013 – á
árinu 2015 skiluðu sjóðirnir 88 pró-
senta og 71 prósents ávöxtun – en
þeim er stýrt af Erni Þorsteinssyni,
framkvæmdastjóra Akta, og Fann-
ari Jónssyni sjóðsstjóra.
Til samanburðar hækkaði úrvals-
vísitala Kauphallarinnar um liðlega
21 prósent á síðasta ári á meðan
hækkun aðalvísitölu skuldabréfa
nam um 6 prósentum.
Vogunarsjóðir, sem standa ein-
ungis fagfjárfestum til boða vegna
þess hversu áhættusöm fjárfesting
í slíkum sjóðum getur verið, hafa
mun ríkari heimildir en hefð-
bundnir verðbréfasjóðir til lán-
töku – stundum nefnd gírun – og
nýta sér af leiður, meðal annars
valréttarsamninga og framvirka
samninga, til að skortselja ákveðna
hlutabréfa- eða skuldabréfaflokka,
sem og að taka gíraða gnóttstöðu.
Sjóðirnir miða árangur sinn við
tilteknar vísitölur á markaði og
yfirleitt nemur þóknun þeirra sem
stýra þeim 20 prósentum umfram
það viðmið.
Auk þess að hafa hagnast mikið á
fjárfestingu í Icelandair höfðu vog-
unarsjóðir Akta, sem eru að sögn
kunnugra sagðir kvikari en aðrir
sambærilegir sjóðir í að kaupa og
selja sig út úr þeim félögum sem
þeir fjárfesta í, byggt upp drjúga
stöðu í Kviku banka og TM þegar
hlutabréfaverð félaganna tók að
hækka mikið eftir að tilkynnt var
um samruna þeirra í lok september.
Þá tímasettu sjóðir Akta vel kaup í
fasteignafélögum síðla árs, en gengi
þeirra hækkaði mikið – hlutabréfa-
verð Regins og Reita rauk upp um
liðlega 40 og 60 prósent í nóvem-
ber og desember – þegar jákvæðar
fregnir af bóluefni juku mjög bjart-
sýni fjárfesta á hlutabréfamarkaði.
Samkvæmt samantekt Markað-
arins skilaði fagfjárfestasjóðurinn
Algildi, sem var stofnaður árið 2019
og er stýrt af Jóhanni Gísla Jóhann-
essyni, þriðju hæstu af komunni
á árinu 2020, en ávöxtun sjóðsins
nam tæplega 43 prósentum. Sjóð-
urinn fjárfestir í bæði skráðum,
innlendum hlutabréfum og skulda-
bréfum og nemur stærð hans um
1.500 milljónum króna.
Þar á eftir komu sjóðirnir Alpha
hlutabréf hjá Íslandssjóðum, Hekla
fagfjárfestasjóður, blandaður sjóð-
ur sem er í rekstri Landsbréfa, og
Iceland Fixed Income Fund (IFIF),
vogunarsjóður hjá Kviku eigna-
stýringu sem fjárfestir í íslenskum
skuldabréfum. Ávöxtun þessara
sjóða nam á bilinu 31 til 37 pró-
sentum á árinu 2020.
Fram kemur í upplýsingablaði
sem var sent til sjóðfélaga IFIF á
síðasta viðskiptadegi ársins 2020,
sem Markaðurinn hefur undir
höndum, að sjóðurinn hafi skilað
um 31 prósents ávöxtun á árinu
en stærð sjóðsins stóð þá í 18,1
milljarði króna. Ávöxtun sjóðsins,
sem var komið á fót árið 2009 og
er stýrt af Agnari Tómasi Möller,
var sú næstbesta frá stofnun, en til
samanburðar hækkaði ríkisskulda-
bréfavísitala Kviku eigna stýringar
um 6,6 prósent á síðasta ári. Hug-
myndafræði sjóðsins, að því er
segir í upplýsingablaðinu, gengur
út á að „finna og nýta tækifæri á
íslenskum vaxtamarkaði, sérstak-
lega þar sem óraunsær munur hefur
myndast á milli verðlagningar og
undirliggjandi forsenda, einkum
vegna tímabundinnar óskilvirkni á
markaði og/eða mikils aðskilnaðar
í verðmyndun á milli mismunandi
eignaflokka.“
Í fjárfestabréfi IFIF til sjóðfélaga
um síðustu áramót, sem Markaður-
inn hefur undir höndum, er bent á
að ef alþjóðaþróun verði ekki með
þeim hætti að verðbólga fari úr
böndunum á næstu árum og seðla-
bankar heimsins grípi fyrr til vaxta-
hækkana en nú er verðlagt á mörk-
uðum, sé ekki óvarlagt að reikna
með vöxtum Seðlabankans – þeir
eru nú 0,5 prósent – í nágrenni við
sömu gildi næstu tvö árin.
„Mikill og sögulega hár langtíma
raunvaxtamunur, verðlagning um
hratt hækkandi vexti Seðlabanka
Íslands, verðbólguálag til skemmri
og lengri tíma við markmið og
nokkuð minni útgáfa ríkissjóðs
en gera hefði mátt ráð fyrir, gefur
ástæðu til sæmilegrar bjartsýni
um góða ávöxtun skulda á komandi
ári,“ segir í fjárfestabréfinu.
hordur@frettabladid.is
Vogunarsjóðir Akta
skiluðu 90 prósentum
Ávöxtun níu vogunarsjóða var á bilinu 5 til 94 prósent á síðasta ári. Veðmál á 
útboð Icelandair og vel tímasett kaup í Kviku og TM réðu miklu um að tveir
sjóðir Akta skiluðu tvöfalt hærri ávöxtun en næsti sjóður sem kom á eftir.
Úrvalsvísitala Kauphallarinnar hækkaði um 21% í fyrra en skuldabréfavísitalan um 6%. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
✿ Ávöxtun vogunarsjóða
á árinu 2020
Akta HS1 93,7%
Akta HL1 90,2%
Algildi 42,8%
Alpha hlutabréf (Íslandssjóðir) 37,4%
Hekla (Landsbréf) 36,5%
Iceland Fixed Income Fund (Kvika) 31,2%
JR-TRF (Kvika) 28,0%
Akta SK1 19,3%
ÍS-5 (Stefnir) 7,7%
FiOF (Landsbréf) 5,0%
Hópur skuldabréfaeigenda, sem tók þátt í skuldabréfa-útboði WOW air haustið
2018 hefur farið fram á að dóm-
kvaddur verði matsmaður til að
leggja á það mat hvort f lugfélagið
var orðið ógjaldfært áður en útboð-
ið fór fram. Algengt er að dóm-
kvaddir matsmenn séu fengnir til
þess að meta slíkt áður en riftunar-
mál eða skaðabótamál eru höfðuð.
„Þrotabú WOW air hafði fengið
endurskoðendur til að skoða málið
og þeir komust að þeirri niðurstöðu
að félagið hefði verið ógjaldfært um
sumarið 2018. Þessa niðurstöðu er
hins vegar ekki hægt að nota fyrir
dómi og þess vegna förum við fram
mat óháðra sérfræðinga,“ segir
Guðmundur Ingvi Sigurðsson, lög-
maður hópsins.
Matsbeiðendur eru bandaríska
sjóðastýringarfyrirtækið Eaton
Vance Management, norska sjóða-
stýringarfyrirtækið MP Pensjon,
Kvika eignastýring, sænski vog-
unarsjóðurinn Peak AM Alternative
Investments, Swedbank Luxem-
bourg, Rea ehf., sem er móðurfélag
Airport Associates, og GAMMA
Capital Management, sem var tekið
yfir af Kviku banka árið 2019.
Fjár festingar félag ið Toluma
Kreditt er einnig á meðal mats-
beiðenda sem og Johannes Ben-
torp. Stjórnarformaður Toluma er
Morten Wilhelm Wilhelmsen, fyrr-
verandi forstjóri Wilhelmsen, sem
er eitt stærsta skipafélag heims.
Matsþolar eru hins vegar Skúli
Mogensen, stofnandi og forstjóri
WOW air, ásamt stjórnarmönnun-
um Liv Bergþórsdóttur, Helgu Hlín
Hákonardóttur, Davíð Mássyni og
Basil Ben Baldanza.
„Ef félagið var ógjaldfært á þeim
tíma sem skuldabréfin voru gefin út
myndast skaðabótaskylda stjórn-
enda félagsins gagnvart kröfuhöf-
um. Umbjóðendur okkar halda því
fram að stjórnendur WOW hefðu átt
að hætta við útboðið og óska strax
eftir gjaldþrotaskiptum í stað þess
að sækja fé til fjárfesta sem auð-
sjáanlega breytti engu fyrir fjárhag
félagsins,“ segir Guðmundur Ingvi.
Skaðabótaskyldan muni þá sam-
svara fjárfestingu skuldabréfaeig-
endanna í útboðinu.
WOW air gaf út skuldabréf fyrir
um 50 milljónir evra í september
2018. Stór hluti þeirrar fjárhæðar
sem safnaðist í umræddu útboði
fékkst hins vegar með því að ýmsir
kröfuhafar WOW air breyttu
kröfum sínum í skuldabréf. Þá kom
fram í skýrslu Deloitte fyrir þrota-
bú WOW air, að fjármagninu hefði
að mestu verið varið í uppgreiðslu
gjaldfallinna krafna, eða rúmum
33 milljónum dala af þeim 50 millj-
ónum sem voru til ráðstöfunar eftir
útboðið.
Skuldabréfaeigendurnir sendu
kröfubréf á stjórnendur WOW air
haustið 2019. Var þess krafist að
stjórnendur WOW air gengju til
samninga um greiðslu skaðabóta
ellegar færi málið fyrir dómstóla.
– tfh
Lánardrottnar WOW vilja
dómkvaddan matsmann
Skúli Mogensen, stofnandi og for-
stjóri WOW air. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Ef WOW air var ógjald-
fært þegar skuldabréfaútboð
félagsins fór fram myndast
skaðabótaskylda stjórnenda
á hendur kröfuhöfum.
2 0 . J A N Ú A R 2 0 2 1 M I Ð V I K U D A G U R2 MARKAÐURINN