Málfríður - 15.05.1989, Blaðsíða 22

Bókafréttir
„Sádan er der sá meget...“
Haustið 1988 kom út hjá Bóka-
verslun Sigfúsar Eymundssonar
bókin „Sádan er livet“ í samantekt
Annelise Kárason og Gurli Doltrup.
í henni eru tólf danskar smásögur
skrifaðar á árunum 1968-1984, þó
flestar eftir 1980. Þetta smásagna-
safn er einkum hugsað fyrir unglinga
og í lok þess eru spurningar úr efni
hverrar sögu og orðskýringar. Þann-
ig gefur uppbygging safnsins til
kynna að bókin er meðal annars
hugsuð sem kennsluefni fyrir fram-
haldsskóla.
Sögurnar eru hver fyrir sig ágætt
lesefni og gefa að vissu leyti gott yfir-
lit yfir nokkra helstu smásagnahöf-
unda nfunda áratugarins f Dan-
mörku. Má þar nefna söguna „Mari-
as The“ eftir Ib Lucas. Sagan er
einskonar sviðsetning á fyrstu kynn-
um feimins ungs manns og einstæðr-
ar móður og er út af fyrir sig afþrey-
ingarsaga. En vegna nýstárlegrar
framsetningar, þar sem sögutíminn
er brotinn upp, verður hún mjög
myndræn. Enn fremur má nefna
söguna „Det forkerte barn“ eftir
Bjame Reuter en hún er háðsk og
fyndin og gerir grín að nútímafólki.
Pannig leggur aðalpersónan meira
upp úr veraldlegum gæðum en
mannlegum þáttum og þekkir ekki
einu sinni eigið barn frá öðru barni.
Það er hins vegar engin tilviljun
að þessar sögur bera af. Höfundarn-
ir eru meðal fremstu rithöfunda
Dana og Bjarne Reuter fékk Gullna
lárviðarsveiginn árið 1988 sem rit-
höfundur ársins í Danmörku, en það
eru samtök útgefenda og bóksala
sem standa fyrir þessum verðlaun-
um.
En eins og þessi tvö dæmi sýna eru
hér á ferðinni mjög ólíkar sögur.
Maður getur spurt hvers vegna þess-
ar sögur eru valdar. Ritstjórar safns-
ins segjast hafa það að leiðarljósi að
blanda saman húmor og alvöru lffs-
ins en að okkar mati er það eitt ekki
nægilegt markmið með slíku safni.
Við söknum heildarsvips og sögu-
legs samhengis sem hugsanlega
hefði getað birst sem inngangur. Það
hefði aukið gildi bókarinnar til
muna, a.m.k. sem kennsluefni á
framhaldsskólastigi.
Þar að auki eru sumar sögumar,
að okkar áliti, óþarflega leiðinlegar
og ná ekki til ungra lesenda sem þær
eru þó ætlaðar. Dæmi um slíkar sög-
ur eru „Tænkepause“ eftir Bibi og
Franz Berliner, en hún gerist aðal-
lega í hugarheimi félagsráðgjafa
unglinga og „Det prikker under
födderne" eftir Knud Sörensen, sem
er fremur dapurleg lýsing á bónda
sem viðurkennir ekki raunveruleik-
ann í kringum sig.
Eins og áður var sagt eru í lok
bókarinnar spurningar úr sögunum
auk orðskýringa yfir erfið orð. Við
nánari athugun kemur í ljós að
spurningarnar eru illa fallnar til
notkunar í kennslu og virðast vera
unnar ómarkvisst. Nútímakennslu-
aðferðir byggja meðal annars á
skapandi vinnu nemandans en verk-
efnin sem fylgja smásögunum bjóða
ekki upp á neitt frumkvæði nem-
enda.
Við teljum að safn sem þetta hefði
átt meira erindi f kennslu ef sett
hefðu verið fram skýrari markmið í
inngangi. Auk þess hefði þurft að
vinna verkefnin á markvissari hátt.
Michael Dal
Steinunn H. Hafstað
22