Vinnan - 01.08.1948, Blaðsíða 14

Agnar Jóhann heilsaði hlutakonunni með handa-
bandi. Síðan fékk hann sér sæti á völtum þrífætlingi
við eldhúsborðið.
Hvað heitirðu og hvaðan ertu og hverra manna ertu?
spurði Þórður eins og þjóðlegur einyrki á íslenzku af-
dalakoti.
Agnar Jóhann gaf góð og skilmerkileg svör, en dró
þó ýmislegt undan viðvíkjandi flakki sínu um landið.
En hann gaf það svona í skyn, að hann væri allmjög
lærður á bók og leitaði sannleikans.
Hér höfum við ekkert með sannleikann að gera í
henni Hvalavík, mælti Þórður og saug úr skegginu. Hér
er það bara sá guli og svo rollurnar. Þorskurinn er okk-
ar sannleikur og á vertíðinni étum við ýsu og graut
og hinn tíma ársins graut og saltsoðningu. Hvurn and-
skotann eigum við að gera með sannleikann, hah — ég
er hræddur um að hann hefði nú lítið að segja í askana.
Nýi hásetinn játti því, að ekki lifði maður lengi á
einum saman sannleikanum. En það er þó alltaf betra
að halda sér við hann, vilji maður vera heiðarlegur
borgari, sagði hann, rétt til þess að brúa djúpið er lá
á milli hugsjónarinnar og veruleikans.
Sannleikann! Þórður hentist upp frá kaffibollanum,
þreif tóbakstugguna úr vasanum og stakk henni upp í
sig með þjósti: Sagðirðu sannleikann. Ég veit ekki bet-
ur en að þeir hafi komizt lengst í þorpi hér, sem frakk-
astir hafa verið að ljúga og stela. Ég er nú búinn að
eiga part í úthaldi hér í tíu ár, og ég tapa meira og
minna á hverju ári, en Gvendur í Tröð setur upp lifr-
arbræðslu og stórgræðir á hverju ári.
Þú hlýtur að hafa verið allvel efnum búinn, þegar þú
byrjaðir, skaut Agnar Jóhann inn í.
Nei og aftur nei og himinnei, ég var bláfátækur. Það
eru rollurnar sem haldið hafa í mér líftórunni. En nú
hrökkva þær upp af úr mæðiveiki og alls konar helvítis
pest. Ég sé ekki betur en að ég verði að vera í vega-
vinnu allt næsta vor.
Vegavinnu! át Agnar Jóhann eftir.
Já, ég sagði vegavinnu — ef stjórnarhelvítið svíkur
ekki eins og endranær. Hún hefur lofað okkur, sem hýs-
um mæðiveikina, pestarvinnu að vori — en það er eins
og hún svíki alltaf. Hvernig var það ekki með fisktöku-
skipið í fyrra. Það átti að koma, en kom aldrei, svo
við urðum að kaupa bíla undir fiskinn til Reykjavíkur
— og svo lofa þessir andskotar brimbrjóti fyrir hverjar
kosningar. Ég veit ekki betur en að brimið hafi drepið
hér sextán fullhrausta karlmenn síðan þeir byrjuðu að
lofa og lofa. Nú, það ætti að lofa þeim að fara í einn
róður með honum Stjána mínum formanni og lenda
síðan í brimi — ég gæti trúað að það yrði fleira en
sjórinn sem vætti þá herrana.
Er hann nauðsynlegur, þessi brimbrjótur? spurði
hásetinn.
154
Að þú skulir spyrja svona, maður, sagði Þórður
móðgaður. Brimbrjóturinn er okkur bara lífsnauðsyn-
legur. Það getur verið blæjalogn en haugabrim, svo
ekki sjái út úr því, og þá verða menn að liggja í landi
þótt mokafli sé úti fyrir. En ef brimbrj óturinn væri
kominn, væri alltaf hægt að róa nema í aftökum. Þeir
segja, að hann muni kosta um þrjú hundruð þúsundir
— en það eru bara engir peningar til, segja þeir, og
því eins er nú þetta mikla atvinnuleysi um allar jarðir:
það er ekkert til að borga með. Já, þvílíkur andskoti,
og Þórður blés inæðinni. En það eru nú samt komnar
einar fimmtíu þúsundir í brimbrjótssjóðinn — þeir
hafa fleygt í hann nokkrum krónum í hvert sinn sem
bátur hefur farizt.
Hlutakonan hellti í þriðja bollann hjá hásetanum,
og gaf honum undir fótinn um leið.
Hann roðnaði og fann blóð sitt ólga af löngun eftir
kvenlegri blíðu. Það var líka langt síðan síðast. Þá var
það rauðhærð bóndadóttir með mjólkurhvít læri -— í
rómantísku landslagi. Hann mundi það svo vel. Það
var vor og ilmur gróandans hafði örvandi áhrif og
friður ungrar nætur veitti þeim öryggi. Hér var ekkert
slíkt, og Magga hafði ljóst hár en ekki rautt, en hann sá
á baksvip hennar, að hún var ástleitin. Skyldi hún vera
alin upp í „þorpi hér“?
I dag þurfum við að umstafla fiski, sagði Þórður.
Þú ættir að leggja þig þangað til, ég sé að þú ert þreytt-
ur. Hún Magga setur fötin þín við yl á meðan þú sefur.
Ég verð sannarlega feginn, mælti hásetinn og dró
ýsur.
Búðu um hann uppi á kamesinu, Magga mín, bauð
Þórður. Ég þarf að fara út og skera hana Höttu, áður
en hún olgnast út af sjálf. Þetta er sú önnur síðan á
jólaföstu.
Við fáum þá vonandi í súpu, sagði hlutakonan glað-
hlakkandi.
Ég held að ýsan sé nógu andskotans góð í þig. Það
er ekki svo mikið sem maður hefur, að manni sé of
gott að fá eitthvað fyrir rolluskrokkana.
Hver heldurðu að vilji kaupa þessa horskrokka af
þér, sagði stúlkan.
Láttu mig um það, rýjan mín, sagði húsbóndinn og
fékk sér nýja tóbakstuggu. Ég set það í reyk og síðan
sel ég Hólsfjallahangikjöt — það er ekkert verra en
helvítis skranið, sem þeir eru sí og æ að pranga í okkur
með uppsprengdu verði, ég segi bara það. Og með það
fór hann, en Magga hlutakona bauð Agnari Jóhanni
útgerðarmanni og háseta upp í kamesið.
Munið að gjalddagi Vinnunnar var 1. marz sd.
VINNAN
♦