Stefnir - 01.11.1960, Page 7

iðnaðar, en erlendir markaðir ráða endanlega
hvort íslendingar njóta góðs afraksturs hinna
fullkomnu tækja fiskiðnaðarins.
Þessum iðnaði og öðrum útflutningsatvinnu-
greinum hafa ekki verið búin nægilega góð skil-
yrði til að fylgjast með erlendum mörkuðum,
þ.e. með gjörðum keppinautanna og þeim miklu
breytingum, sem nú eiga sér stað í heimsvið-
skiptunum. Tilkoma nýrra markaðsbandalaga
hefur haft í för með sér ný og breytt viðhorf,
svo sem hvernig vinna skuli að þessum málum.
Fyrirtæki innan sömu framleiðslugreinai
mynda með sér samtök innanlands og erlendis
um sölu- og framleiðslu. Við það batnar sam-
keppnisaðstaða viðkomandi fyrirtækja til muna.
Stöðugt meiri áherzla er lögð á söluna. Fram-
leiðslutæknin er komin á það stig, að aðalvanda-
málið er að selja vöruna sem skjótast. Sjálf-
virknin við framleiðsluna hefur haft hér úr-
slitaþýðingu.
HarSnandi samkeppni.
Á nútíma markaði er samkeppnin hörð um
hylli neytendanna. Neyzluvörur eru auglýstar í
útvarpi, sjónvarpi og blöðum undir ákveðnum
vörumerkjum, er tákna vörugæði, jafnframt því
sem umræddar vörur séu ódýrar. Erlendir fram-
leiðendur fylgjast með mörkuðúnum og hafa
áhrif á þá. Þeir, sem ekki gera hið sama, hljóta
óhjákvæmilega að dragast úr. Fyrir íslendinga,
sem eiga góð lífskjör undir því, hversu vel
tekst um sölu sjávarafurða hefur það mikla þýð-
ingu hvernig erlendir keppinautar haga sér í
samkeppninni. Spurning er hvort ekki sé unnt
að leggja útflutningsatvinnuvegum okkar meira
lið í markaðsmálum, en einstaklingar, fyrirtæki
og sölusamtök íslenzkra framleiðenda hafa bol-
niagn til. Mörgum vex í augum hinn umfangs-
mikli rekstur Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna,
Sölusambands íslenzkra fisframleiðenda og Út-
flutningsdeildar S.Í.S. Vilja þeir hinir sömu
setja fyrirtækjum þessum þrengri skorður og
jafnvel grípa til ráðstafana, sem myndu stórlega
rýra starfsaðstöðu þeirra. Slíkur hugsunarhátt-
ur byggist á mikilli fáfræði um þróun markaða,
ekki aðeins í vestrænum löndum, heldur einnig
í Sovétríkjunum og víðar.
Skynsamlegra væri, að allir velviljaðir menn
sem vilja hag þjóðarinnar betri, hugleiddu hvort
ekki mætti leggja meira fram til eflingar sölu
sjávarafurða t.d. með kerfisbundnum markaðs-
athugunum, sem unnar yrðu af sérmenntuðum
mönnum. Tímabært er, að íslendingar festi fé
í markaðsstofnun, sem ynni að því ár frá ári að
kanna þarfir væntanlegra kaupenda sjáavaraf-
urða erlendis og á grundvelli slíkra athugana
væri ráðist í fjárfestingarframkvæmdir, en ekki
öfugt eins og tíðkast hefur til þessa.
Ma rkaSsathuganir.
Sérhvert riki sem byggir afkomu sína á við-
skiptum við önnur lönd, hefur komið sér upp
sínu eigin markaðsathugunakerfi. Flest hafa
markaðsstofnanir, þar sem sérmenntaðir menn
starfa, en þeir vinna úr þeim upplýsingum sem
aflað er og láta síðan útflutningsfyrirtækjum í
té niðurstöður athuganna sinna. Stofnanir þessar
gera ómetanlegt gagn. Hérlendis munu öll hlið-
stæð ujiplýsingasöfnun vera í mjög lausum skorð-
um. Við stöndum frammi fyrir harðnandi sam-
keppni á heimsmarkaðnum. Tímabært er að
vaknað sé til meðvitundar um, að fjárfesting í
vélum og tækjum er ekki einhlýt leið til betri
lífskjara. Hin þýðingarmesta er nú efling söl-
unnar, en hún krefst aukins fjármagns, betra
skipulags og fleiri hæfra manna. Væri ekki
óeðlilegt að ríkið ásamt útflytjendum og helztu
samtökum atvinnuveganna tæki upp svipað sam-
starf um lausn þessa máls og tíðkast í nágranna-
löndum vorum.
G.H.G.
STEFNIR .3