Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1982, Blaðsíða 116

blóósýni úr öllurti bólusettum telpum til þess að hver og ein geti
verið viss um að hafa myndað mótefni. Nú þegar þessi vinna er
komin i fastar skorður, er mjög áriðandi að hvergi sé slakað á árlegu
eftirliti með 12 ára árgangingum. 1 héruðum, þar sem mannaskipti eru
tið, er áríðandi, að ekki gleymist að taka blóðsýni i rauðhundapróf
úr 12 ára telpum við skólaskoðun á haustin.
A miðju ári 1978 skall yfir landið skæður rauðhundafaraldur. Náði
hann hámarki um áramótin 1978-'79, en fjaraði siðan út og var genginn
yfir á miðju ári 1979. Á þvi eina ári, sem þessi faraldur var i gangi,
voru mæld mótefni gegn rauðhundum i blóði 5126 ófriskra kvenna og
gerö 14.709 rauðhundapróf til eftirlits með smiti i þeim hópi. Þetta
var óhófleg vinna fyrir svo fámennt starfslið, sem er á veirurannsókna-
deild. Sem betur fer höfðu aðrar sóttir hægt um sig á meðan. A vor-
mánuðum 1979 voru teknar ákvarðanir um skipulega herferð gegn fóstur-
skemmdum af völdum rauðhunda. Til viðbótar við mæóraeftirlit og bólu-
setningu 12 ára telpna var ákveðið að hefja skipulega leit aó þeim
konum og stúlkum 12-40 ára, sem enn væru ómældar, bjóða þeim mótefna-
lausu bólusetningu og meta árangur hennar með mótefnamælingu eftir
nokkrar vikur. Akveðið var, að i dreifbýli skyldi einnig reynt að ná
til kvenna 41-46 ára. Um 53.000 kvenna voru taldar vera i þessum
hópum aó mati Hagstofu íslands. Þær konur, sem náðst hafði til i
rannsóknunum, sem að framan greinir, voru 18.691 samtals og var þvi
ætlunin að ná til rúmlega 34 þúsund kvenna, taka sýni og mæla mótefni
gegn rauðhundum. Þetta verk var skipulagt i samvinnu við landlækni
vorið 1979. Aætlaður timi til þess var 2 ár og áætlaó fjármagn svipað
og Tryggingastofnunin taldi að þyrfti að greiöa sérstaklega vegna
uppeldis og örorku eins barns sem fæddist með svo slæma galla af
völdum rauðhunda aó það þyrfti sérkennslu og sérstaka starfsþjálfun.
Verk þetta hófst í júni 1979 með sýnasöfnun nokkurra læknanema, sem
fóru um dreifbýlishéruð í 3 mánuði. 1 þéttbýli sáu heilsugæslu- og
heilsuverndarstöðvar um sýnasöfnun og starfsfólk veirurannsóknadeildar
safnaði sýnum og gerði mælingar i skólum á Reykjavikursvæðinu. Að
tveimur árum liðnum, á miðju ári 1981, hafði náðst til 20.000 kvenna
og telpna með þessum hætti til viðbótar þeim tæplega 19 þúsundum sem
áður höfðu verió mældar. Allt árið 1981 héldu sýni áfram að berast
deildinni og mæðraeftirliti, og skólaeftirliti var haldið áfram eins
og áður. Hefur náðst ótrúlega góð samvinna við ótrúlega margt fólk um
þetta mikla verkefni og verður seint fullmetið, hvernig bæói heilsu-
gæslustarfsmenn og almenningur hefur brugðist við. Það eitt skortir á
hér á deildinni, að ekki er fullkomlega ljóst, hversu margar neikvæðar
konur hafa verið bólusettar, þær hafa örugglega ekki allar verið
endurmældar að lokinni bólusetningu, sem þó væri mjög æskilegt.
Allar niðurstöður úr öllum mælingiim, sem gerðar hafa verið vegna
rauðhunda og bólusetningar gegn þeim,eiga að liggja fyrir í hverju
héraði og hverri heilsugæslustöó i dreifbýli. Einnig er þær að finna
hér í spjaldskrá og í tölvu Landspitalans. Niðurstöður mælinga á
hverri konu eiga þvi að vera auðfundnar, ef á þarf að halda. Bráða-
birgöanióurstöóum rauðhundarannsóknanna var lýst á læknafundum hér
1981 og á þingi evrópskra veirufræðinga i Skotlandi haustið 1981.
Endanlegt uppgjör ætti að liggja fyrir á árunum 1983-'84.
Kostnaður við þessar aógerðir til að fyrirbyggja fósturskemmdir af
völdum rauóhunda stóöst áætlun. Iíann er mun minni en orðið hefði,
ef konum á barneignaskeiði hefði verið boðin bólusetning og þátttaka
i henni orðið svipuð og i mótefnamælingunum. A hverjum tima á undan-
gengnum verðbólguárum hefur allur kostnaður við hvert rauóhundapróf
114