Studia Islandica - 01.08.1937, Page 10

8
Upprunaleg sögubyrjun er glötuð, seg'ir hún, en 1.—4. kap. eru
illa gerður útdráttur úr einhverjum texta, sem hefur verið ósam-
kynja sögunni.
Nokkuð er hæft í orðum Erichsens um gallana á 1.—4. kap.
Hugsanlegt er, að þeir séu ekki inngangur að 13. kap. í C, held-
ur að hinum frábrugðna týnda kafla í A og hafi fallið þar bet-
ur við.1) En hvað sem því líður, verður dómur Erichsens aldrei
staðfestur.
Saga Ljósvetninga byrjar á formlegan hátt: ,,Þorgeirr goði
bjó at Ljósavatni, höfðingi mikill“. Síðan eru nefndir þeir innan-
héraðsmenn, sem fyrst koma við sögu, og syni eins þeirra jafnað
við Gretti, kappann alkunna. Þetta upphaf „hlýtur að vera
ósamkynja“ við söguna, að dómi Erichsens, og mannjöfnuður-
inn ungur íauki. Hið síðara er hleypidómur, sem stafar frá úr-
eltum ritaukakenningum; hið fyrra, sem skiptir meiru, stafar
fyrst og fremst frá tilbúnum undirtitlum útg. 1880. Erichsert
leitar strax að Guðmundi ríka og þykir skömm til koma, þegar
hún sér, að hann er ekki kynntur formlega. Hann er aðeins
nefndur í miðri frásögn, en þó við hlið Þorgeirs goða, þannig
að sýnilega er átt við höfðingja. Erichsen játar reyndar, að
„þess kyns innleiðsla nýrrar persónu kynni að nægja fyrir það
aukahlutverk, sem Guðmundur hefur í deilum Þorgeirs goða, -—-
en ekki fyrir mann, sem hefur annað eins höfuðhlutverk og Guð-
mundur í V“ (síðar í sögunni). Dálítil athugun hefði leitt Erich-
sen lengra á þessari réttu braut. Það er formgalli víða í Ljósv.,
að menn koma óvænt inn í frásögnina (og hafa ekki getað ver-
ið kynntir fyrr í týndum köflum). Þessi galli er ekki sönnun
fyrir útdrætti. I flestum fornlegum Islendingasögum er margt
af ófullkomnum kynningum.2)
1) Eétt er að geta þess, að í A fyrr og síðar sjást málsgrein-
ar, sem hljóta að vera skekktar af riturum. En það breytir engn
í þessari ritgerð.
2) Um kynningarleysi í Ljósv. má nefna þessi dæmi (tölur
merkja kap. og línu) : Grettir 15, Hallvarðr Arnórsson 143, Hákon
jarl 2V Guðmundr 28, Þórðr bróðir Þorgeirs goða 241, Snorri
Hlíðarmannagoði 467, Sörli sonr Brodd-Helga 510, Þorsteinn
Síðu-Hallsson 109, Bjarni Brodd-Helgason 1021, Einarr Kon-
álsson 13120, Vigfúss Víga-Glúmsson 1637, Halldórr Guðmundar-
son 2099, Hrafn Þorkelsson 2367, Ótryggr 2381, Gyrðr (víkingr)