Studia Islandica - 01.08.1937, Síða 23

21
það eitt, að hvort sem sagnaþulur eða söguritari fór
með farandsögnina, þurfti hann síður að breyta henni
en öðrum atriðum, þótt hann færði hana í nýtt sam-
hengi.1)
Ekki stríðir þriðja atriðið gegn rittengslum, það að
mismunurinn sýnist (við fljótan lestur) liggja mest í
smáatriðum, en ekki breyttum söguþræði né persónu-
skilningi. Einmitt í smámunum er örðugt að greina
milli duttlunga minnisins og duttlunga skáldsins. En
þegar þýðingarmikil atriði breytast, er oft hægt að
finna fyrir því sérstakar ástæður. Hér er í rauninni
um stórbreytingar að ræða, — þó að Erichsen skildi
það ekki og Liestöl fari eftir henni,2) — og ástæður
mun mega finna fyrir þeim breytingum.
Röð atburða gæti verið viljandi breytt í annarri gerð-
inni (sbr. bls. 29 hér á eftir). Sé ein færsla gerð, leiðir
hún oft af sér margar fleiri. Um leið og söguþráður-
inn er slitinn, getur tilviljun ráðið nokkru um, hvar
hvert smáatriði er fléttað inn að nýju eða hvort það
er fellt niður.
Það kemur ekki málinu við, hvaðan það efni kemur,
sem bætt er inn í C. „Gleymska“ í C þarf hins vegar
skýringa við, ef C skyldi reynast samin upp úr A. Nú
skulu dæmin rakin:
Um sektarfé Þóris Akrakarls segir svo (C 141Co_cS) :
„Fé þetta var stórliga mikit, ok tók Einarr Konálsson
við“. — Fyrirhugað var, að féð kæmi í bætur eftir Þor-
1) Liestöl lætur eins og hann sjái ekki fullyrðing Erichsens,
að þessi smásaga sé ritauki í báðum gerðum Ljósv. — skotið
inn af tveim óháðum afriturum. Þannig verður sjálfsagt geng-
ið hér eftir fram hjá öðrum ritaukatilgátum hennar, svo að
ónauðsynlegt er að andmæla þeim.
2) Liestöl bætir við neðanmálsgrein (bls. 43), að því er virð-
ist eftir nánari lestur, og bendir á djúptækan mun á gerðunum,
t. d. í skilningnum á Þóri Helgasyni og málstað hans. Þetta tel-
ur hann viðbótarrök fyrir munnlegum sögubrigðum. En gegn
rittengslum verður það ekki fært, svo að styrkur sé að.