Hinsegin dagar í Reykjavík - aug 2016, Qupperneq 57

ekki sofið í sumarbirtunni. Sumir af yngri
strákunum í hópi íslensku fastagestanna
komu stöku sinnum með stúlkur á
staðinn og kynntu þær sem kærustur
sínar. Við létum kyrrt liggja það kvöldið
og um næstu helgi voru kærusturnar úr
sögunni. Ekkert man ég samt eftir gömlu
klíkunni sem hafði setið á Laugavegi 11
nokkrum árum áður, en aðrir minnast
hennar þarna. Því er heldur ekki að leyna
að þarna var gerður mannamunur þótt
fínt væri í það farið. Það þótti til dæmis
afskaplega merkilegt að vinna í banka
og þeir voru einir fjórir sem höfðu þann
status í hópnum.“
Þeir sem ekki státuðu af starfi í banka
leituðu annarra leiða til að finna sína fjöl
á staðnum. Við barinn sögðu menn sögur
af sjálfum sér, sumpart til að skemmta
næsta manni, sumpart til að lyfta sér yfir
hversdagsleikann. „Þarna man ég ágætan
mann utan af landi,“ segir Jón, „sem
stundað hafði staðinn í átta ár þegar við
hittumst fyrst. Ekki var nú allt satt sem
hann sagði, til dæmis það að hann ætti
barn heima í plássinu sínu. Hann hafði
sína þörf fyrir að krydda fortíðina og það
hafði ég svo sem líka. Það mátti heyra
ýmsar skáldsögur við barinn.“
Af vörum meistaranna
Íslensk sagnamenning blómstraði með
öðrum orðum á Borginni. Veturliði
Guðnason rifjar upp kvöld eitt laust
fyrir miðjan áttunda áratuginn þegar
þeir „Gulli rakari og Ragnar Michelsen
sátu á bekk undir sjófuglunum, tveir
hugrakkir sem hvorki gátu né vildu fela
hverjir þeir voru. Allt í einu birtist ungur
og sætur strákur á barnum, Guðmundur
Grímsson, síðar læknir í New York. Hann
hafði nokkrum árum áður unnið til
vetrarvistar í bandarískum high school
í ritgerðasamkeppni Reader’s Digest og
kynnst gay lífinu fyrir vestan. Nú var hann
kominn á Borgina í fyrsta sinn. Hann
skiptist á orðum við þá Gulla og Ragnar
sem færðust báðir í aukana við þessa
fallegu sjón. Krýpur þá Guðmundur ekki
allt í einu á gólfið fyrir framan meistarana
eins og til að drekka hvert orð af vörum
þeirra. Gagntekinn af því að hafa loksins
fundið sín öfugu ættmenni á Íslandi, hafði
satt að segja ekki grunað að þá væri hér
að finna.“
Hvernig var svo andrúmsloftið á
barnum um helgar? „Það vefst fyrir mér
að lýsa því,“ segir Jón Þorsteinsson, „því
maður var svo upptekinn af sjálfum sér,
eigin kynhvöt og eigin draumum. Ég
kom alltaf allsgáður á staðinn, oftast á
eigin bíl og fannst erfitt að mæta þessari
stífu drykkju þarna. Drykkjuskapurinn
var ógæfa okkar og þarna man ég marga
sem þá áttu skammt eftir ólifað af þeim
sökum. En lífið var hart, fæstir höfðu gert
hreint fyrir sínum dyrum við nánustu
ættingja og við vorum reglulega minntir á
stöðu okkar í lífinu. Blöðin voru iðin við að
senda okkur útsmognar svívirðingar og
aldrei var neinn til andsvara.
Ég reyndi að velja mér viðmælendur á
staðnum, forðaðist þá sem drukku stífast
og óttaðist lætin í þeim sumum. Ef ærslin
gengu úr hófi fram komu dyraverðirnir og
fjarlægðu menn kurteislega. Það þurfti
ekki til kossa og kelerí, þeim nægðu
bara óhljóð og kerlingarlæti. Ekki var þó
drykkjunni alltaf um að kenna, minn góði
vinur rakarinn gat verið alveg ferlegur
þegar sá gállinn var á honum. Fyrir þetta
vorum við svo látnir gjalda næstu helgi,
þá mætti maður á staðinn, sá að fátt var
um kunnugleg andlit á barnum og lét sig
hverfa. Hommarnir höfðu þá ekki fengið
inngöngu vegna einhvers sem farið hafði
úr böndunum helgina áður.“
Okkar leið til að vera manneskjur
Og Jón heldur áfram: „Allt þetta fjör var
auðvitað tilraun til að breiða yfir aðrar
tilfinningar, óttinn var alltaf til staðar og
þegar ég rifja þetta upp sé ég hann svífa
þarna yfir barnum. En einmitt þess vegna
var kynlífið svo mikilvægt, það var okkar
leið til að létta á spennunni, kvíðanum,
og komast undan vondum tilfinningum.
Okkar leið til að fá að vera manneskjur.
Menn mega kalla það kjötmarkað, en
barinn á Borginni var „the liberation place
of my sexuality“ eins og þar stendur og
fyrir það er ég þakklátur.
Svo má ekki gleyma því að það var
þarna við barborðið sem mér opnaðist
leið út úr þeim lokaða heimi sem Ísland
var á þessum árum. Ég hitti þar einu
sinni mann sem bauð mér að búa hjá
sér og konu sinni í Ósló á meðan ég
leitaði mér að vinnu á sjúkrahúsi þar í
borginni. Þangað var ég svo kominn árið
1973 og skömmu síðar í söngnám. Ekki
57