Víkurfréttir - 13.01.2021, Síða 14

– Að öðru baráttumáli hjá þér. Þú
hefur verið að fjalla um stafrænt
kynferðislegt ofbeldi. Er þetta
einhver sérstakur hópur sem
verður fyrir þessu ofbeldi eða
eru þetta aðallega ungar konur?
„Já, rannsóknir sýna það almennt
að þetta eru oftast konur, frekar en
karlar, sem verða fyrir þessu. Það
þýðir ekki að karlar verði ekki fyrir
ofbeldi en það virðist vera sjaldnar
þannig. Þetta er að miklu leyti kyn-
bundið ofbeldi. Ég veit hins vegar
að karlar eiga erfiðara með að stíga
fram og segja frá ofbeldi út af karl-
mennskupressu og meiri skömm í
kringum það þegar þeir verða fyrir
ofbeldi, sem við þurfum að taka utan
um og breyta.“
– Hvað er það sem einkennir
þetta stafræna ofbeldi?
„Þetta eru alls konar skilaboð. Oft
eru þetta óumbeðnar kynfæra-
myndir, boð um vændiskaup, alls
konar hótanir um kynferðisofbeldi,
dreifingu nektarmynda. Einnig ýmis
konar óviðeigandi kynferðislegur
talsmáti á internetinu.“
– Heldur þú að með bók-
inni náir þú að hafa áhrif
á þetta hér á landi?
„Ég vona það og ég held að Fávita-
Instagramið hafi síðustu ár náð að
varpa ljósi á það hversu algengt það
er að fólk sé að tala svona á netinu.
Þessi skilaboð og ofbeldi hafa fengið
að þrífast í þögninni. Ef við vitum
ekki að það er að gerast, hvernig
eigum við þá að taka á vandanum og
breyta því? Ég held fyrst og fremst
að það skipti máli að koma þessu
upp á yfirborðið og ég vona að ég
hafi náð að gera það með Instagram-
síðunni. Ég vona líka að bókin verði
áfram til og verði til gagns. Það eru
aðrir unglingar á næsta ári og næstu
áratugina sem verða með svipaðar
spurningar. Það er mikilvægt að við
höldum áfram að svara þeim.“
Óvelkomnar typpamyndir
– Ég heyrði umræðu um daginn
um efni bókarinnar. Finnst
strákum virkilega töff að senda
myndir af typpinu á sér og trúa
þeir því að það virki ef þeir eru
skotnir í einhverri stelpu?
„Ég á svo erfitt með að trúa því, eftir
alla þessa umræðu um óumbeðnar
typpamyndir og hvað þær eru óvel-
komnar, að þetta sé ennþá byggt á
einhverjum misskilningi. Ég held að
þetta sé frekar eitthvað stjórntæki
og markaleysi hjá þessum ungu en
oft líka fullorðnu mönnum sem eru
að gera þetta. Ég held að við séum
búin að gefa það nokkuð skýrt út að
þetta sé ekki í lagi.“
– Þú ert búin að gefa það út
að Instagram-reikningur Fá-
vita sé kominn á endastöð.
Þú sért búin að gera þitt.
„Já, ég nenni ekki meiru í bili. Þetta
er verkefni sem varð bara til, ekki
af því að mig dreymdi um að verða
fyrirlesari eða baráttukona gegn kyn-
ferðisofbeldi. Ég var að verða fyrir
þessu sjálf á netinu og ég vildi gera
eitthvað í því. Ég sá svo bara hvað
þörfin var mikil eftir að ég fór að
vinna í þessu. Í dag held ég að ég
sé búin að segja það sem ég þarf að
segja með fyrirlestrum mínum og
með bókinni. Það er fullt af öðru
fólki sem getur tekið við keflinu og
haldið áfram að ræða þessa hluti en
ég er komin með nóg í bili.“
Kaffærði tölvupóst
menntamálaráðherra
– Í framhaldi af baráttu þinni
þá ertu skipuð formaður
starfshóps af menntamála-
ráðherra til að fara að vinna
að kynfræðslumálum fyrir
grunn- og framhaldsskóla.
„Ég fór í smá átak á samfélags-
miðlum. Inni á Fávita-Instagraminu
var ég kominn með nokkuð stóran
fylgjendahóp og þeir eru í dag yfir
30.000 manns. Ég vaknaði einn
daginn og var komin með nóg af að-
gerðarleysi varðandi þessi mál. Mér
finnst ungt fólk vera búið að kalla
eftir aukinni kynfræðslu í áratugi
og ég vildi ná athygli stjórnmála-
manna og fá þá til að hlusta á það
sem almenningur var að biðja um. Ég
hvatti fólk til að senda tölvupóst á
menntamálaráðherra til að óska eftir
aukinni kynfræðslu og útskýra hvers
vegna. Ég held að ég hafi svolítið kaf-
fært tölvupóstinn hennar Lilju Al-
freðsdóttur, menntamálaráðherra.
Það var alls konar fólk úr öllum
stéttum samfélagsins að senda henni
póst og óska eftir meiri kynfræðslu.
Þetta fór alls ekki framhjá Lilju. Í
kjölfarið óskaði hún eftir fundi sem
ég og Sigga Dögg, kynfræðingur,
mættum á og það endaði þannig
að tveimur mánuðum síðar vorum
við báðar skipaðar í starfshóp sem
þarf að útlista hvernig kynfræðslu
í skólakerfinu ætti að vera háttað.
Innan þessa hóps eru einstaklingar
úr öllum áttum samfélagsins. Þarna
eru einstaklingar úr menntakerfinu,
þarna eru kynfræðingar, einstakl-
ingar sem aðstoða brotaþola kyn-
ferðisofbeldis, þannig að fólk er að
koma úr ólíkum áttum inn í þennan
hóp. Við munum fara yfir það
hvernig kynfræðslunni eigi að vera
háttað að okkar mati, hvenær hún
eigi að byrja, hvað eigi að vera kennt,
hverjir kenna og ýmislegt svoleiðis.
Við erum ekki búin að hittast ennþá
en það fer að koma að því. Þetta er
að fara á fullt og við eigum svo að
skila lokaskýrslu í maí.“
– Var ekki skemmtilegt að fá
þetta verkefni upp í hendurnar?
„Þetta er bæði skemmtilegt og
krefjandi. Ég hef aldrei starfað
innan ráðuneytis og ég er ekki með
háskólagráðu en ég er með annars
konar menntun eftir starfsreynslu
mína síðustu ár í þessu. Þetta verður
krefjandi fyrir mig en ég fer inn í
þessa vinnu tilbúin að leggja mig
fram og einnig tilbúin að biðja um
aðstoð þegar ég þarf á því að halda
því ég veit ekki allt.“
– En þetta var gott skef hjá
menntamálaráðherra að taka
þessa ákvörðun. Það virkaði
sem þú gerðir þó svo þú
hafir kannski ekki beint verið
að biðja um starfshóp.
„Ég vildi eitthvað. Innan þingsins
var nýlega samþykkt aðgerða-
áætlun gegn kynbundnu ofbeldi og
kynferðislegri áreitni til næstu ára.
Samkvæmt þeirri áætlun á náms-
efni fyrir grunnskóla að vera tilbúið
árið 2023. Í grunnskóla í dag eru
krakkar sem græða ekkert á því að
námsefnið verði tilbúið eftir tvö ár.
Við þurfum því að finna leiðir til að
fræða núna. Það skiptir máli að þau
fari ekki bara úr grunnskólanum
sínum og hafi aldrei fengið kennslu
um þessa hluti eða afskaplega litla.“
Vinnur að plötu
– Að öðru hjá Sólborgu. Í hverju
er hún að vinna þessa dagana?
„Ég er tónlistarkona og er að vinna í
plötu sem ég næ vonandi að gefa út
fyrir sumarið. Það er markmiðið en
það er minn stærsti draumur að gefa
út plötu. Svo er ég í lögfræðinámi og
hef verið að reyna það samhliða öllu
þessu og vonandi get ég gefið mér
aðeins meiri tíma í það núna – en
mér þykir vænt um tónlistina og hún
veitir mér gleði og eitthvað gott inn
í líf mitt og ég hef meira gaman af að
fást við hana en að fræða um kyn-
ferðisofbeldi.“
Nánar er rætt við Sólborgu
Guðbrandsdóttur, mann
ársins 2020 á Suðurnesjum,
í Suðurnesjamagasíni
á Hringbraut og vf.is á
fimmtudagskvöld kl. 20:30.
Maður ársins á Suðurnesjum
frá 1990 til 2020
1990 - Dagbjartur Einarsson
1991 - Hjörtur Magni Jóhannsson
1992 - Guðmundur Rúnar Hallgrímsson
1993 - Guðjón Stefánsson
1994 - Júlíus Jónsson
1995 - Þorsteinn Erlingsson
1996 - Logi Þormóðsson
1997 - Steinþór Jónsson
1998 - Aðalheiður Héðinsdóttir
1999 - Sigfús Ingvason
2000 - Bláa lónið / Rúnar Júlíusson / Íþróttafélagið Nes
2001 - Freyja Sigurðardóttir / Norðuróp / Fræðasetrið í Sandgerði
2002 - Guðmundur Jens Knútsson
2003 - Áhöfnin á Happasæl KE fyrir björgunarafrek
2004 - Tómas J. Knútsson
2005 - Guðmundur Kristinn Jónsson / Kristín Kristjánsdóttir
2006 - Hjörleifur Már Jóhannsson / Bergþóra Ólöf Björnsdóttir
2007 - Erlingur Jónsson
2008 - Sigurður Wíum Árnason
2009 - Jóhann Rúnar Kristjánsson
2010 - Axel Jónsson
2011 - Guðmundur Stefán Gunnarsson
2012 - Nanna Bryndís Hilmarsdóttir / Brynjar Leifsson
2013 - Klemenz Sæmundsson
2014 - Fida Abu Libdeh
2015 - Sigvaldi Lárusson
2016 - Stopp hópurinn - hingað og ekki lengra
2017 - Elenora Rós Georgesdóttir
2018 - Guðmundur Ragnar Magnússon
2019 - Már Gunnarsson
2020 - Sólborg Guðbrandsdóttir
14 // vÍkurFrÉttir á SuðurnESjuM Í 40 ár