Morgunblaðið - 19.04.2021, Blaðsíða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 19. APRÍL 2021
Missið ekki af áhugaverðum þætti um starfsemi Klíníkurinnar í Ármúla þar sem rætt er við
Aðalstein Arnarson skurðlækni og þá þjónustu sem Klíníkin býður einstaklingum sem eru
tilbúnir til greiða fyrir hana úr eigin vasa. Einnig er rætt við sjúklinga sem segja frá
árangursríkri reynslu sinni.
Þátturinn var áður á dagskrá Hringbrautar í september 2019.
Hringbraut næst á rásum
7 (Síminn) og 25 (Vodafone)
ATVINNULÍFIÐ Á dagskráHringbrautar
í kvöld kl. 20.00
Einkarekin heilbrigðisþjónusta á tímum biðlista – annar hluti
Efnaskiptaaðgerðir
í Klíníkinni Ármúla
í þættinum Atvinnulífið
sem er á dagskrá
Hringbrautar kl. 20.00
í kvöld
• Klíníkin býður upp á efnaskiptaaðgerðir fyrir fólk sem þjáist af offitu
• Dæmi um efnaskiptaaðgerðir eru magahjáveita og magaermi
• Aðgerðir sem geta gjörbreytt lífi þeirra sem hafa glímt við yfirþyngd árum saman
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Vísindaleg þekking er mikilvæg
undirstaða viðbragða og aðgerða í
umhverfismálum. Í dag blasa við
okkur áskoranir á því sviði, svo
sem vegna hlýnunar andrúms-
loftsins. Af þeirri þróun leiðir
breytingar á til dæmis gróðri og
dýralífi, sem þarf að vakta og
rannsaka í samhengi ólíkra
þátta,“ segir Þorkell Lindberg
Þórarinsson sem um sl. áramót
tók við starfi forstjóra Nátt-
úrufræðistofnunar Íslands.
Fyrstu mánuðina í nýju starfi
segir Þorkell hafa verið áhuga-
verða. Krefjandi verkefni blasi við
og mörgu sé að sinna. Mörg við-
fangsefni og vísindaleg atriði séu
sér þó kunn úr fyrri störfum
Taldi flugur í Mývatnssveit
„Áhugi minn á náttúru og líf-
ríki, sér í lagi fuglum, vaknaði
snemma. Ég er frá Húsavík og var
mikið sem strákur í sveit hjá
móðurfólki mínu á Tjörnesinu.
Fékk snemma áhuga á hverskyns
veiðiskap og safnaði fuglaeggjum
sem strákur. Svo vann ég í sjö
sumur í Mývatnssveit við rann-
sóknir á lífríki Mývatns og Laxár
undir leiðsögn Árna Einarssonar,
forstöðumanns rannsóknarstöðv-
arinnar þar,“ segir Þorkell og
heldur áfram:
„Á Mývatnsárunum fékk ég
áhuga á öllu vistkerfinu þar, sem
þarf að horfa til eigi að standa
vörð um einstaka tegundir og
náttúruvernd almennt. Samhengið
skiptir máli. Vinnufélagar heima á
Húsavík göntuðust með það þegar
ég sagðist vera að telja flugur í
Mývatnssveit. Enginn sá fyrir að
slík vísindi gætu skilað samfélag-
inu nokkru, borið saman við t.d.
sjávarútveginn sem skilar bein-
hörðum gjaldeyri í ríkiskassann
og ég vann við áður en ég fór í Mý-
vatnssveit.“
Sem forstöðumaður Náttúru-
stofu Norðausturlands á Húsavík í
17 ár á Þorkell á að baki langan
feril í vísindastörfum. Hann hefur
með samstarfsfólki m.a. sinnt
rannsóknum á sjófuglum, eins og
fýl, ritu, langvíu, stuttnefju og
álku. Hagur þessara tegunda til
lífsbjargar, vaxtar og viðkomu
hefur þrengst á undanförnum ár-
um vegna vistkerfisbreytinga sem
koma til vegna hlýnunar sjávar.
Sú þróun hófst upp úr miðjum tí-
unda áratugnum. Sjófuglastofn-
arnir við Ísland standa almennt
fremur veikt, að sögn Þorkels,
þróunin er neikvæð þó breytilegt
sé milli svæða.
Helstu verkefni Náttúru-
fræðistofnunar Íslands lúta að
rannsóknum og skráningu ís-
lenskrar náttúru. Kortleggja þarf
bæði jarðfræðina og líffræðina og
vakta lykilþætti í íslenskri náttúru.
ný vinnubrögð, til að mynda með
heildstæðum vistkerfisrann-
sóknum og rannsóknum tengdum
náttúruvá.“
Aukin hætta á skriðuföllum
Bráðnun sífrera í fjöllum, sem
eykur hættu á skriðuföllum, er
gott dæmi um áhrif loftslagsbreyt-
inga sem þarf að bregðast við með
rannsóknum, að sögn Þorkels sem
heldur áfram: „Sama má segja um
fækkun í sumum fuglastofnum
sem að öllum líkindum kemur til af
sömu ástæðu. Svo mega aðgerðir í
loftslagsmálum eins og til dæmis
skógrækt með framandi trjáteg-
undum ekki ganga gegn mark-
miðum í náttúruvernd. Þar kemur
inn mikilvægi þess að vernda líf-
fræðilegan fjölbreytileika og nátt-
úruleg búsvæði dýra- og plöntu-
tegunda sem við berum alþjóðlega
ábyrgð á og gætu farið illa út úr
loftslagsbreytingum.“
Þá er stofnuninni ætlað að safna
og varðveita heimildir og nátt-
úrugripi í vísindasöfnum. Slíkum
söfnum er meðal annars ætlað að
vera bakhjarl náttúrugripasýninga
á landinu en einnig efniviður rann-
sókna. Þá er stofnunin í ráðgjafar-
hlutverki gagnvart stjórnvöldum,
m.a. í tengslum við nýtingu náttúr-
unnar og vernd hennar. Átaks-
verkefni við vöktun á náttúru-
verndarsvæðum og útgáfa korta af
jarðfræði landsins eru af þessum
meiði sprottin. Eldgosið í Geld-
ingadölum hefur sömuleiðs kallað
á margvíslegar rannsóknir.
„Loftslagsmálin og ýmislegt
sem þeim tengist kallar á rann-
sóknir og vöktun, mun umfangs-
meiri en verið hefur hingað til,“
segir Þorkell. „Til að geta brugð-
ist við og ráðlagt og tekið ákvarð-
anir með upplýstum hætti þurfum
við góð gögn. Loftslagsmálin kalla
líka á aukna samvinnu stofnana og
Mikilvægt að vernda líffræðilegan fjölbreytileika, segir nýr forstjóri Náttúrufræðistofnunar Íslands
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Geldingadalir Eldgosið vekur
spurningar hjá vísindafólki.
- Þorkell Lindberg Þór-
arinsson er fæddur 1975, er
með BS-gráðu í líffræði og
MS-próf í dýravistfræði frá
HÍ. Hefur verið í diplómanámi
í opinberri stjórnsýslu.
- Forstöðumaður Nátt-
úrustofu Norðausturlands
2003-2020 og hefur gegnt
ýmsum trúnaðarstörfum því
samhliða. Stýrt fjölda rann-
sóknaverkefna og verið með-
höfundur fjölda vís-
indagreina. Eiginkona Þorkels
er Sesselja Guðrún Sigurð-
ardóttir og eiga þau tvær
dætur.
Hver er hann?
Morgunblaðið/Eggert
Náttúrufræði Loftslagsmálin kalla á rannsóknir, segir Þorkell Lindberg.
Samhengið
í náttúrunni