Morgunblaðið - 19.07.2021, Page 4

4 FRÉTTIR
Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 19. JÚLÍ 2021
595 1000 . heimsferdir.isBókaðuþína ferð á
Verð frá kr.
269.900
Gardavatnið
4. til 11. september
Kanna á upptök og eðli gosa í
Strokki á Geysissvæðinu með rann-
sóknum sem hefjast þar í dag. Um-
hverfisstofnun gefur leyfi til þessa
vísindastarfs, sem Gylfi Páll Hersir,
jarðeðlisfræðingur hjá Íslenskum
orkurannsóknum, tekur þátt í.
Undanfarin ár hefur tíðni gosa í
Strokki verið könnuð með þremur
jarðskjálftamælum við hverinn og í
leiðinni hvort oftar en einu sinni
gjósi í hverju gosi og hversu oft. Þá
var myndavél sett niður eftir gospíp-
unni til þess að skoða hana enn frek-
ar. Þessi vinna fór fram í samvinnu
við vísindafólk í Potsdam í Þýska-
landi undir forystu Evu Eibl jarð-
fræðings.
Mælt 8-10 klst. á dag
Í verkefninu nú, sem Gylfi Páll
vinnur með jarðfræðingum frá Dan-
mörku undir forystu Léu Levý, sem
lauk doktorsnámi við HÍ fyrir
nokkrum árum, verður gosrás
Strokks könnuð með endurteknum
viðnámsmælingum. Þannig á að
kanna hvort sjá megi aðfærsluæðar
vatnsins að gosrásinni. Mælt verður
við hverinn í 2-3 daga á 15-30 mín-
útna fresti.
Mælingarnar munu taka um 8-10
klst. á dag og verða á nokkrum stöð-
um umhverfis Strokk eftir fyrirfram
ákveðnum línum. Allur tækjabúnað-
ur verður á yfirborði. Straumi er
hleypt eftir lykkju á yfirborðinu, síð-
an er slökkt á honum og mælt
hvernig segulsviðið sem straumur-
inn spanar upp, dofnar. Deyfing seg-
ulsviðsins segir til um viðnám í jörð.
Spurningum verði svarað
„Með þessu viljum við meðal ann-
ars sjá hvernig viðnámið breytist
samfara gosi í Strokki. Jafnframt
freista þess að skilja betur hvað ger-
ist þarna niðri. Mælingar geta von-
andi svarað þessu að einhverju leyti.
Með tilliti til jarð- og eðlisfræði er
Geysissvæðið lítt rannsakað þótt
margar spurningar séu uppi sem nú
verður leitast við að svara,“ segir
Gylfi Páll.
Rannsóknir Gylfa og samstarfs-
fólks standa í viku. Um líkt leyti
verða sjónvarpsmenn frá BBC á
svæðinu, sem afla efnis í þátt um
Geysi. sbs@mbl.is
Mæla segulsvið hver-
anna á Geysissvæðinu
- Kanna upptök gosa í Strokki - Skilja hvað gerist í jörðinni
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Strokkur Gos á góðri stundu. Hverjar eru raunverulegar orsakir gosa
stendur nú til að rannsaka, en flóknar mælingar vísindamanna þarf til.
Hjólhýsi brann til kaldra kola á
sjötta tímanum í gær. Mikinn reyk
lagði yfir stórt svæði vegna brun-
ans og mátti sjá reykjarmökk víða
að. Tveir slökkviliðsbílar voru
sendir á vettvang og náðu að ráða
niðurlögum eldsins. Stefán Krist-
insson varðstjóri hjá Slökkviliði
höfuðborgarsvæðisins sagði í sam-
tali við mbl.is á sjötta tímanum í
gær: „Við erum bara að slökkva al-
gjörlega í glæðunum svo að þetta
komi ekki upp aftur.“ Hann sagði
ekki mikla hættu á útbreiðslu elds-
ins hafa skapast þar sem hann kom
upp á stóru opnu iðnaðarsvæði.
Stefán segir slökkvistarf hafa
gengið vel en um klukkutíma tók að
slökkva og ganga frá glæðum.
Hjólhýsi brann til
kaldra kola í Kópavogi
Bruni Reykmökkinn mátti sjá víða að.
Dagur íslenska fjárhundsins var haldinn hátíðlegur í
Árbæjarsafni í gær, í sjötta sinn. Vel fór á með hundum
og mönnum. Að venju er 18. júlí ár hvert tileinkaður
Degi íslenska fjárhundsins. Hann hefur verið haldinn
hátíðlegur hér á landi og víðar. Vaxandi áhugi er fyrir
deginum og margir eigendur íslenskra fjárhunda taka
þátt í að gera hann sérstakan með ýmsum viðburðum
ár hvert. Um 1.000 hundar eru í stofni hreinræktaðra
íslenskra fjárhunda hér á landi. Á ári hverju fæðast á
bilinu 160 til 200 hvolpar hér á landi.
Vel fór á með hundum og mönnum á Árbæjarsafninu í gær
Morgunblaðið/Sigurður Unnar
Degi íslenska fjárhundsins fagnað
Steinar Ingi Kolbeins
steinar@mbl.is
Gosóróinn tók sér tvær „kríur“ nú
um helgina. Þannig lýsti Salóme Jór-
unn Bernharðsdóttir, náttúruvár-
sérfræðingur á Veðurstofu Íslands,
stöðunni á gosinu í samtali við blaða-
mann. Á sjötta tímanum á laugar-
dagskvöldið lognaðist virknin út af
og sú var staðan þar til á miðnætti.
Þá tók óróinn við sér og gospúls-
inn, eða hviðuvirknin, fór að mælast
á þriðja tímanum aðfaranótt sunnu-
dags.
„Um klukkan hálfþrjú hófst aftur
þessi gospúls eða hviðuvirkni. Þetta
er magnað gos, þetta er aðeins hæg-
ari taktur núna en í gær, púlsarnir
eru aðeins lengri en í gær þar sem
það voru nokkrir púlsar á klukku-
stund, en núna eru þeir kannski tveir
og hver tekur lengri tíma.“
Svona lýsti Salóme stöðunni á gos-
inu á sunnudagsmorgni við blaða-
mann mbl.is. En stuttu síðar, rétt
fyrir klukkan tíu, tók gosið sér blund
að nýju. Seinni „krían“ varði líkt og
sú fyrri í rúmar sex klukkustundir,
en þá tók að mælast órói að nýju.
Hraun flæðir úr gígnum
Gosórói var kominn aftur á fullt
þegar blaðið fór í prentun. „Það sést
nokkur virkni í gígnum og virðist
hraunið flæða að mestu leyti niður í
Meradali, eins og verið hefur und-
anfarið,“ segir Einar Bessi Gestsson
náttúruvársérfræðingur. Spurður
hvað valdi því að gosið taki sér þess-
ar pásur segir Einar erfitt að segja
til um það. „Við vitum ekki með vissu
hvað veldur þessum lægðum í gos-
óróa, ein kenning er að eitthvað sé að
gerast í efstu 100 metrunum í gos-
rásinni, mögulega einhver stífla.“
Lengri pásur myndu þá þýða
stærri stíflur. Einar bendir þó á að
þetta sé bara kenning og ekki hægt
að fullyrða um það. Nær ómögulegt
er að segja til um hvort hvort núver-
andi ástand sé komið til að vera.
„Við höfum fengið nokkur mis-
munandi tímabil í þessu gosi þar sem
virknin breytist og helst svo eins í
einhvern tíma. En það er mjög erfitt
að segja til um hversu lengi virknin
verður svona áfram.“
Sveiflukennd
gosóróavirkni
- Hraun flæðir niður í Meradali
Morgunblaðið/Gunnhildur Sif
Gosbjarmi Sjá mátti gosbjarmann
úr vél Icelandair í fyrrinótt.