Fiskifréttir - 17.12.1999, Side 14

14
FISKIFRETTIR 17. desember 1999

íslenskir sjómenn erlendis Texti: ESE / Myndir: Ýmsir
íslenskir skipstjórar hafa mörg undanfarin ár getið
sér gott orð fyrir aflasæld víða erlendis. I Afríku og
Suður-Ameríku hafa Islendingar í nokkrum tilfellum
verið frumkvöðlar í veiðum á áður óþekktum miðum
og íslensk veiðarfæratækni er orðin álitleg útflutnings-
grein. Hlöðver Haraldsson, sem lengi var skipstjóri á
frystitogaranum Hólmadrangi ST, hefur starfað í Afr-
íku síðustu árin og hann hefur getið sér einkar gott orð
fyrir að vera afburða dugandi skipstjóri og mikill afla-
maður. Ljóst er að þessir hæfileikar eru í ættinni því
Albert bróðir hans hefur verið einn af fremstu togara-
skipstjórum í Chile í Suður-Ameríku um árabil. Fiski-
fréttir ræddu við Hlöðver um árin í Afríku þegar hann
var í stuttri heimsókn hérlendis á dögunum.
Hlöðver hefur starfað sem skip-
stjóri í Namibíu og síðan í Suður-
Afríku um tæplega sjö ára skeið.
Eftir að Hlöðver hætti á frystitog-
aranum Hólmadrangi árið 1993 réð
hann sig sem skipstjóri á togarann
Rex sem Seaflower Whitefish Co. í
Namibíu gerði út. Þegar fyrirtækið
keypti þýska frystitogarann Hann-
over, sem síðar fékk nafnið Sea-
flower, tók Hlöðver við skipstjórn-
inni og á árunum sem hann starfaði
í Namibíu var hann frumkvöðull í
veiðum á lýsingi utan hefðbund-
innar veiðislóðar.
— Þegar ég kom til Namibíu
höfðu veiðarnar á lýsingnum og
reyndar öðrum fisktegundum ein-
skorðast við hafsvæðið næst landi.
Mikil íhaldssemi
ríkjandi í útgerðinni
Eftir þriggja ára dvöl í Namibíu
stóð hugur Hlöðvers til að halda
aftur heim til Islands en hann seg-
ist þó ekki hafa verið búinn að út-
vega sér starf hér heima. Skömmu
áður en hann hugðist halda heim
komst hann í kynni við stjómendur
stórfyrirtækisins Irwin & Johnson í
Suður-Afríku og það varð úr að
hann tók að sér skipstjórn á Sterk-
odertogaranum Boroniu sem fyrir-
tækið keypti um svipað leyti.
— Boronia er systurskip Þem-
eyjar RE og auk þess að vera með
skipið þá var ég ráðinn til þess að
þjálfa upp áhöfnina og nýjan skip-
stjóra. Málin þróuðust þó þannig
Hlöðver Haraldsson. Mynd/Fiskifréttir: ESE
að ég er einn skipstjóri í dag og
reyndar held ég að ég hafí verið
fyrsti útlendingurinn sem suður-
afrískt útgerðarfélag treysti til þess
að vera með skip af þessari stærð.
Veiðireynslan frá Namibíu nýttist
mér einstaklega vel í þessu nýja
starfi. Líkt og þar þá reyndi ég
veiðar á nýrri og áður ókannaðri
togslóð og árangurinn lét ekki á sér
standa. Togdýpið var svipað og í
Namibíu eða um 300 til 400 faðm-
ar og botnhitinn á þessum slóðum
er um 6°C á meðan yfirborðshitinn
er 18-20°C.
Hlöðver segir að mikil viðbrigði
hafi verið fólgin í því að flytjast frá
Seaflower Whitefish Co. yfir til
Irwin & Johnson.
— Þetta er stórfyrirtæki hvemig
sem á það er litið. Irwin & Johnson
gerir út eina 20 togara af öllum
stærðum og gerðum og fyrirtækið
ræður yfir tæplega 40% lýs-
ingskvótans í Suður-Afríku en
heildarkvótinn er á bilinu 130 til
150 þúsund tonn á ári. Auk útgerð-
ar og fiskvinnslu er fyrirtækið í
vínrækt og ýmsum öðmm mat-
vælaiðnaði og hagnaður þess á sl.
ári samsvaraði rúmum einum millj-
arði íslenskra króna. Fyrst þegar ég
kom til starfa hjá Irwin & Johnson
þá átti ég mjög erfitt með að ná
eyrum lykilmanna í fyrirtækinu.
Þeir samþykktu reyndar að kaupa
íslensk veiðarfæri en það hefur
gengið mjög hægt fyrir mig að fá
aðrar nauðsynlegar breytingar í
Frumkvööull í togveiöum
í sunnanveröri Afríku
— rætt viö Hlööver Haraldsson sem veriö hefur skipstjóri í
Namibfu og Suöur-Afríku undanfarin ár
Lítil þróun hafði átt sér stað í veið-
arfæratækni í Namibíu frá því að
landhelgin var færð út í 200 mílur
og árangurinn var í samræmi við
það. Eitt mitt fyrsta verk eftir að ég
tók við Rex var að innleiða ís-
lenska veiðarfæratækni og fá ís-
lensk troll og toghlera um borð í
skipið. Ég varð fyrstur skipstjóra
til að reyna veiðar í djúpköntunum
út af Lúderitz í Namibíu og þar
fengum við mjög góðan lýsing á
um 300 til 400 faðma dýpi. Við
vorum með botntroll frá Hampiðj-
unni, sem reyndist mjög vel, og
Poly Ice toghlera og þarna veidd-
um við lýsinginn í kaldari botnsjó
en áður hafði verið gert. Eftir að ég
tók við Seaflower jukust möguleik-
arnir til muna enda er skipið mjög
stórt og öflugt. Algengur afli var
um 800 til 1000 tonn af lýsingi upp
úr sjó í hverri veiðiferð en veiði-
ferðimar stóðu jafnan í 32 til 36
daga. Aflinn var flakaður og fryst-
ur um borð fyrir Evrópumarkað og
ég held að mér sé óhætt að segja að
við höfum fengið þorskverð fyrir
aflann.
Frystitogarinn Boronia.
gegn. Ef ég bað um eitthvað fyrsta
árið mitt hjá fyrirtækinu þá var
málinu jafnan drepið á dreif á þeim
forsendum að kostnaðurinn væri of
mikill og þar fram eftir götum. Það
er mikil íhaldssemi ríkjandi hjá
þessum gömlu og grónu fyrirtækj-
um í Suður-Afríku og jafnvel þótt
menn geri sér grein fyrir því að ný
tækni skili auknu aflaverðmæti þá
hika menn við að stíga nauðsynleg
skref til þess að innleiða þessa
tækni. Það er fyrst núna þegar ég er
búinn að sanna mig í starfi að ég er
farinn að ná eyrum æðstu stjóm-
enda fyrirtækisins. Nú þarf ég bara
að biðja um hlutina og þá fæ ég þá
möglunarlaust, segir Hlöðver en í
máli hans kemur fram að það hafi
ekki verið auðvelt að ná þessu
marki. Hann hefur að mestu verið á
sjó frá því að hann kom til starfa
frá Irwin & Johnson og oft hefur
hann orðið að standa vaktina í allt
að átta mánuði samfleytt án þess að
fá leyfi ef undan er skilinn sá
skammi tími sem skipið er í höfn á
milli veiðiferða.
— Það var mín ákvörðun að