Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.05.1962, Blaðsíða 22

20
]0 hæstu daga var neðan við 30°C við 8 mæla af 60, eða 13%, frá 30°—50°C
við 41 mæli, eða 69%, og 50°C eða hærri við 11 mæla, eða 18%.
Línuritin yfir hitamælingarnar á myndunum 1—7 bera það með sér, að
hitinn er að jafnaði lægstur neðst í geymslunum, en fer hækkandi, eftir því
sem ofar dregur, enda þótt það sé ekki undantekningalaust, og að jafnaði
nokkru lægri við vegg en í miðju geymslanna.
í töflu 3 eru sýnd meðaltöl fyrir allar geymslurnar frá 1957 yfir meðalhita
10 hæstu daga. Á jæim sést, að í turnunum er hitinn að meðaltali lægstur í
Tg, 31.2°C, en hæstur í Tí, 40.1°C. í gryfjunum er hitinn lægstur í Gs, 31.8°C,
en hæstur í G;s, 52.7°C. Eins og tafla 3 ber með sér, er mikill munur á hita-
myndun frá einni geymslu til annarrar, og stærðfræðisamanburður á turn-
um annars vegar og gryfjum hins vegar bendir ekki til, að um raunhæfan
mun á hitamyndun sé að ræða í turnum og gryfjum. Söxun á grasinu hefur
ekki haft nein áhrif á hitamyndun í þessum tilraunum, sjá töflu 5.
Af því, sem hér hefur verið bent á, er augljóst, að ekki hefur tekizt að
draga svo úr hitamyndun með hraðri innlátningu, að viðunandi sé. í tveimur
neðstu lögunum í turnunum fer hitinn þó sjaldan yfir 30°C, og bendir þetta
eindregið til, að sjálffergingar hafi gætt verulega þar, en dregið úr áhrifum
hennar, þegar ofar dró. Hitinn í neðstu lögunum í gryfjunum er hins vegar
nokkru hærri en í sömu lögum í turnunum. Er þetta einnig vísbending um,
að um veruleg sjálffergingaráhrif sé að ræða í neðri hluta turnanna.
Sé borin saman hitamyndun í efri hluta turnanna og í gryfjunum, sést, að
hún er mjög svipuð, enda má búast við slíkri niðurstöðu, þar eð skilyrði í
efri hluta turnanna geta tæpast verið betri en í venjulegri gryfju.
2. Þurrefni.
Lækkun á þurrefni við verkun (hækkun á vatnsmagni) sýnir mismun á
jaurrefni í grasi og þurrefni í votheyi. í flestum gevmslunum hefur þurrefnis-
prósentan Iækkað og allmikið í sumum, en staðið því nær í stað í öðrum,
osr í fáeinum tilfellum hefur hún hækkað. Mest er lækkunin í geymslu Ts,
12.7%, en í Ts hækkar þurrefnið við verkun um 3.7%. Breytingin á þurr-
efnisprósentunni fer mikið eftir því, hver burrefnisnrósentan er í grasinu við
innlátningu og efnatapinu við verkunina. Sé þurrefnið hátt, safnast vatn það
fvri>', sem myndast við bruna í vothevinu, og þurrefnið lækkar, en sé þurr-
efnið lágt, rennur frá geymslunum og þurrefnisprósentan hækkar (Dijkstra,
1956).
3. Efnatap við votheysverkun.
Tafla 2 sýnir þunga og efnasamsetningu grassýnishorna þeirra, sem látin
voru í geymslurnar til ákvörðunar á efnatapi. Tafla 3 sýnir efnasamsetningu
votheysins í heimtum pokum, og tafla 4 sýnir m. a. tölu heimtra poka, þunga
þeirra og tapið við verkun á þunga alls, lífrænum efnum og hráeggjahvítu.