Heilsuvernd - 15.12.1958, Blaðsíða 17

HEILSUVERND
109
Áfengi og lifrarskorpnun
Lifrin er stærsti kirtill mannslíkamans og einn hinn þýð-
ingarmesti. Þetta er ákaflega margbrotin efnaverksmiðja.
Hún brýtur niður hin margvíslegustu efnasambönd, sem
til hennar berast með blóðinu. Þannig veitir hún móttöku
næringarefnum frá meltingarveginum, brýtur niður eggja-
hvítuefni, fituefni og sykurefni og býr til úr þeim ný efna-
sambönd, sem hún sendir svo aftur út í blóðrásina til af-
nota fyrir frumur annarra líffæra líkamans. Hún er mikil-
virkasta hreinsunar- og afeitrunarlíffæri líkamans, tekur
á móti eiturefnum, bæði þeim sem berast utan frá og
hinum, sem myndast við efnaskipti innan líkamans. Þessi
efni gerir hún óskaðleg, með því að breyta þeim í ný efna-
sambönd, er skiljast síðan út úr líkamanum, annaðhvort
með blóðinu gegnum nýrun eða með gallinum niður í
þarma. I lifrinni myndast gallið, sem er nauðsynlegur þátt-
ur í meltingarstarfi þarma. Þessi lýsing gefur aðeins mjög
ófullkomna mynd af starfi lifrarfrumanna, sem eru vísinda-
mönnum hin mesta ráðgáta.
Margt er það, sem getur truflað starf lifrar og valdið
skemmdum á lifrarfrumunum. Það er kunnugt, að sumar
veirur (virus) og bakteríur geta valdið gulu, sem í því
tilfelli stafar af því, að lifrarfrumurnar glata um stundar-
sakir hæfileika sínum til að nema burt úr blóðinu litar-
efni frá rauðu blóðkornunum, sem sífellt eru að eyðast,
og aukning litarefnanna breytir húðlitnum. (Gula kemur
líka oft vegna stíflu í gallganginum, sem liggur frá lifur
eða gallblöðru niður í þarma, þannig að galllitarefnin fara
þess efnis, að honum hafi verið látnar í té upplýsingar
um þýðingu bólusetningar. Lög þess koma til framkvæmda
1. janúar 1959.
<o>