Heilsuvernd - 01.12.1979, Blaðsíða 19

suðu missa ávextir og grænmeti VA til V2 af trefjum og megnið
af vítamínum og steinefnum.
Árið 1902 neytti hver Bandaríkjamaður að meðaltali rúmlega
100 kg af hveiti á ári. Rúmur helmingur þess var heilhveiti.
Árið 1976 var meðalársneyslan komin niður í 55 kg og þar af
var hvítt hveiti 50 kg. Hvítt hveiti inniheldur einungis 8% af
því trefjaefni sem er í heilhveiti. Og fleira glatast en trefjarnar
þegar heilhveiti er breytt í hvítt hveiti. Mikið af B-vítamínum
er í heilhveiti og tapast mest af því, einnig megnið af steinefnum
og snefilefnum svo sem zinki, kopar og joði. Þá tapast svo til
allt E-vítamín. Svo er reynt að bæta fyrir þessa eyðileggingu
með því að bæta tilbúnum vítamínum í hvíta hveitið. Allir kann-
ast við auglýsingar um vítamínbætt hveiti. En er ekki nær að
lofa náttúrlegum vítamínum að halda sér í hveitinu?
Fluor í drykkjarvatn
Þið íslendingar eruð svo lánsamir að hafa gnægð af hollu og
ómenguðu drykkjarvatni. Mér finnst því hörmulegt til þess að
vita, að áróður skuli vera rekinn fyrir því að bæta fluori (calci-
umfluoríðí) í drykkjarvatn til að varna tannskemmdum. Það er
óumdeilanlegt, að fluor er eitur (það er t.d. notað til að eyða
kakkalökkum), en formælendur þess halda því fram, að örlítið
magn af því í drykkjarvatni sé skaðlaust, en styrki aftur á móti
glerung tannanna. En hvar eru mörkin? Vitað er um dæmi
þess, að fluor hefur valdið úrkölkun beina í öldruðu fólki og
bömum. Tannskemmdir voru miklu fátíðari á Vesturlöndum
en nú er, áður en mataræði tók að breytast í það horf sem nú
er og „frumstæðar þjóðir“, allt frá eskimóum í Kanada til frum-
byggja Ástralíu, hafa miklu heilbrigðari tennur en þjóðir Vest-
urlanda. í stað þess að bæta fluori í drykkjarvatnið til að draga
úr tannskemmdum væri nær fyrir íslendinga að draga úr neyslu
hvítasykurs.
Hvítasykurinn í fæðu nútímamanna
í byrjun átjándu aldar var neysla hvítasykurs á mann í Banda-
ríkjunum tæp 2 kg á ári. Árið 1976 var hún komin upp í nærri
HEILSUVERND
139