19. júní - 19.06.2018, Qupperneq 97

Ársrit Kvenréttindafélags Íslands | 95
Finnland
Nina Nyman
ritstjóri Astra
Að undanförnu hefur kynferðisleg áreitni verið
efst á baugi í femínískri umræðu í Finnlandi, líkt og
víða annars staðar í heiminum. Þann 29. nóvember 2017
birtist fyrsta #MeToo-yfirlýsingin undir myllumerkinu
#stíflanbrestur en þar var einblínt á þöggunarmenningu
innan finnlandssænska minnihlutahópsins í Finnlandi. Á
fjórum dögum skrifuðu 6111 undir yfirlýsinguna og 900 sögur söfnuðust á
níu dögum en hvort tveggja var birt á vef Astra (www.astra.fi). Við erum
nú að búa allar sögurnar til útgáfu og stefnum á að þær komi út sléttu ári
eftir að yfirlýsingin birtist fyrst. Eftir #stíflanbrestur hafa yfirlýsingar fleiri
hópa verið birtar en þá hefur verið farið að fordæmi Svía þar sem konur
og kynsegin fólk hópaði sig saman eftir starfsstéttum. Kosturinn við hve
seint Finnar mættu til leiks í #MeToo-byltinguna var að yfirvöld vissu hvers
vænta mátti og höfðu því haft ráðrúm til að undirbúa sig. Síðastliðinn
vetur voru gefin fjölmörg loforð um fjármagn til fyrirbyggjandi aðgerða,
sérstaklega innan skólakerfisins, auk fyrirheita um jafnréttisáætlanir og
annars konar aðgerðir innan stjórnkerfisins. Nú er bara að sjá hver þessara
loforða verða að veruleika.
Hvað lagasetningar varðar höfum við í Finnlandi fagnað nýjum lögum
sem heimila að börn geti átt tvær mæður strax frá fæðingu. Þau gilda í
þeim tilvikum þar sem þungun hefur orðið með sæði frá nafnlausum gjafa
en þá getur sú mæðranna sem ekki gengur með barnið lýst sig móður þess
og verður þá viðurkennt foreldri strax á meðgöngunni. Áður þurftu mæður
í þessum sporum að ættleiða barnið eftir fæðingu en það fyrirkomulag
olli ekki bara tilfinningalegu álagi á mæðurnar heldur hefði barnið þá í
raun orðið munaðarlaust ef eitthvað hefði farið úrskeiðis í fæðingunni og
þungaða móðirin látið lífið. Nýju lögin eru mikið framfaraskref og tryggja
rétt barnsins til öruggrar æsku.
Nú vonumst við eftir nýrri lagagerð um réttindi transfólks.
Samkvæmt núgildandi lögum þurfa einstaklingar sem vilja gangast undir
kynleiðréttingu að fara í ófrjósemisaðgerð en það er í raun hreint og klárt
ofbeldi. Jafnframt vonum við að lög um foreldraorlof verði endurskoðuð
en þar greinir femínista þó á um hvaða leið væri best að fara. Ljóst þykir
þó að núverandi kerfi hafi hagsmuni mæðranna sem fæða börnin ekki að
leiðarljósi.