Morgunblaðið - 16.10.2021, Qupperneq 53

MENNING 53
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. OKTÓBER 2021
Endurheimt(a)/Reclaim(ing) nefnist
fyrsta sýning listahópsins Félag
málandi kvenna (Association of Fe-
male Painters) sem opnuð er í Lista-
sal Mosfellsbæjar í dag kl. 13-15.
„Félag málandi kvenna var stofnað
árið 2019 af listakonum sem flestar
hlutu menntun í Listaháskóla Íslands
og hafa málverkið sem sinn helsta
miðil. Eitt af markmiðum hópsins er
að finna styrk í samstöðunni og auka
sýnileika málandi kvenna af sinni
kynslóð. Félag málandi kvenna vill
að konur, sem vinna með þann horn-
stein myndlistar sem málverkið er,
fái meira pláss í myndlistarlífinu
hérlendis og aukna athygli virtra
sölugallería,“ segir í tilkynningu.
Þær sem eiga verk á sýningunni
eru Aðalheiður Daly Þórhallsdóttir,
Andrea Aldan Hauksdóttir, Ásgerð-
ur Arnardóttir, Brynhildur Þórðar-
dóttir, Dýrfinna Benita Basalan-
Garðarsdóttir, Freyja Reynisdóttir,
Hildur Ása Henrýsdóttir, Íris María
Leifsdóttir, Kristín Morthens, Mellí-
Melkorka Þorkelsdóttir, Ragnheiður
Þorgrímsdóttir, Sif Stefánsdóttir,
Saga Sig, Sara Björk Hauksdóttir,
Sunneva Ása Weisshappel og Vera
Hilmars. Sýningarstjórar eru Kater-
ína Spathí og Þórhildur Tinna Sig-
urðardóttir. Sýningin stendur til 12.
nóvember. Aðgangur er ókeypis.
Fyrsta sýning Félags málandi kvenna
Málað Verk eftir Kristínu Morthens.
Prakkarar við langeldinn nefnist
smiðja sem Brynhildur Þórarins-
dóttir rithöfundur leiðir á Bókasafni
Garðabæjar, Garðatorgi 7, í dag,
laugardag, kl. 13. Samkvæmt upplýs-
ingum frá skipuleggjendum er smiðj-
an ætluð allri fjölskyldunni. „Land-
námsöld var tími bardaga. Allir
bændur áttu vopn sem þeir hikuðu
ekki við að beita ef þeir meiddust eða
móðguðust. Eða þannig lýsa Íslend-
ingasögurnar þessu tímabili. Þessar
sögur af víkingum og vopnaskaki
voru sagðar við langeldinn kynslóð
fram af kynslóð uns þær voru skráðar
á bækur. En hvernig var að vera barn
á landnámsöld? Hvar eru sögurnar
um krakkana sem
fylgdust með
átökunum eða
lentu í eigin ævin-
týrum?“ spyr
Brynhildur sem
ætlar í smiðjunni
að rifja upp forn-
ar sögur og koma
þátttakendum
smiðjunnar af
stað við að skapa
eigin Íslendingasögur. „Þær geta orð-
ið rosalegar því eins og allir vita eru
viðburðir í krakkaheiminum miklu
meira spennandi en karlar að slást.“
Smiðjan er ókeypis.
Prakkarar við langeldinn með Brynhildi
Brynhildur
Þórarinsdóttir
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Sýning á 16 nýjum málverkum eftir
myndlistarmanninn Georg Óskar
var opnuð í JD Malat-galleríinu í
London í vikunni, í tengslum við
Frieze-listkaupstefnuna sem haldin
er nú þar í borg. Yfirskrift sýning-
arinnar er Pain Thing og vísar í
senn til þess að mála og áskoran-
anna sem felast í því fyrir lista-
manninn. Georg hefur sýnt verk sín
víða á undanförnum árum, auk Ís-
lands á Spáni, Filippseyjum, í Kína,
Þýskalandi, Malasíu, Sviss og Nor-
egi en þetta er fyrsta einkasýning
hans á Bretlandseyjum.
Í texta frá galleríinu sem fylgir
sýningunni úr hlaði í sýningarskrá
segir að málverk Georgs Óskars séu
eins konar sjónræn dagbók lista-
mannsins þar sem hann veltir
hversdagsleikanum fyrir sér. Verkin
mótist í senn af skopskyni lista-
mannsins og vissri melankólíu sem
fái útrás í langvarandi áhuga hans á
öfgunum í mannlegri tilveru.
Var bölvaður hrokagikkur
Georg Óskar var við opnun sýn-
ingarinnar í London en var í gær
kominn aftur heim til Óslóar þar
sem hann hefur búið og starfað í
rúmt ár, ásamt eiginkonu sinni
Yafei Qi sem er kínversk en þau
kynntust í meistaranámi í myndlist í
Bergen fyrir sex árum. Eftir námið
störfuðu þau að myndlistinni í á
þriðja ár í Berlín þar sem verk
Georgs fóru að verja vaxandi
athygli.
Georg segist hafa ákveðnar rætur
og tengingar í Ósló. „Við vorum læst
inni í Covid í Berlín, létum sjö mán-
uði nægja af því og fannst þá kom-
inn tími til að færa okkur og Ósló
var staðurinn,“ segir hann. „Okkur
bauðst að flytja og kýldum á það.“
Georg segist eiga rætur víða;
hann bjó fyrstu fimm árin á Krít,
ólst svo upp á Dalvík og bjó síðan á
Akureyri. Hann fór í myndlistar-
skólann á Akureyri og þar hófst fer-
illinn en flutti svo til Reykjavíkur
þar sem hann bjó í þrjú-fjögur ár.
„Ég leigði vinnustofu í bílskúr
sem ég deildi með pabba konunnar
sem leigði mér en hann hnýtti þar
flugur. Það var mikið hark en ég
vann sem þjónn, á löngum vöktum,
og reyndi að mála líka. Síðan sótti
ég um í Bergen og fékk þar tvö
gríðarmikilvæg ár í meistaranám-
inu, fékk tíma sem ég þurfti á að
halda, óáreittur með mínu.
Síðan flutti ég til Berlínar og það
var stórt skref, því þar kynntist ég
gríðarmikilli myndlist í þeirri miklu
menningardeiglu. Þar er pláss fyrir
alls konar myndlist, eitthvað fyrir
alla, og ég varð talsvert opnari þar
fyrir ólíkum hlutum. Ég var áður
með attitútið „Málverk eða ekkert!“,
„Francis Bacon eða enginn!“ Var
sem sagt bölvaður hrokagikkur en
ég öðlaðist meiri víðsýni. Yafei er í
ljósmyndum og vídeóverkum og ég
fékk meiri áhuga á myndlist al-
mennt séð, og á öðrum miðlum en
bara þeim sem ég vinn í. En mál-
verkið er miðillinn minn.“
Ýmsar dyr opnuðust
Síðan Georg Óskar kom sér fyrir í
Berlín eftir námið í Bergen hafa
verk hans verið sýnd víða.
„Það er satt, ég hef sýnt víða á
undanförnum árum,“ segir hann
spurður um það. „Ég hef til dæmis
verið í Kína og út frá stórri samsýn-
ingu í Vestfossen, sem Helgi Þorgils
Friðjónsson hafði mælt með að
verkin mín yrðu sett á, þá opnuðust
ýmsar dyr. Í kjölfarið af því bauðst
mér einkasýning í Kuala Lumpur og
svo önnur í London í Kanada, báðar
2018. Ég sýndi mjög mikið á þeim
tíma, var með sex eða sjö sýningar á
ári í tvö ár, en Berlín er líka svo
miðsvæðis að ég gat hoppað upp í
lest og farið með verk á sýningu í
Hollandi og í Sviss. Mér var boðið
að taka þátt og kýldi á það. En núna
stefni ég á að vera helst ekki með
nema svona tvær sýningar á ári, í
mesta lagi þrjár. Maður getur bara
málað ákveðið mörg verk, ég geri
ekki fleiri en 20 til 30 á ári, og finnst
nú mikilvægara að gæðin séu meiri
en fjöldinn.“
Hættur að hoppa á boð
Þegar Georg Óskar er spurður út
í sýninguna sem var nú að opna í JD
Malat galleríinu í London segir
hann að í því tilfelli hafi eigandinn
einfaldlega rekist á verk eftir hann
á netinu.
„Hann hreifst af verkunum, við
fórum að spjalla saman og fyrir ári
síðan bauð hann mér að sýna. Ég
sagðist þurfa eitt ár til að vinna að
sýningu, það er tíminn sem ég þarf.
Ég er hættur að hoppa á boð um að
sýna með einhverjum asa. Og nú er
sýningin komin upp en ég málaði
verkin hér í Ósló.“
Það er mikil kraftur í tjáningar-
ríkum verkum Georgs Óskars og
eins og fyrr segir þá er í sýningar-
skránni talað um að þau séu eins
konar dagbók hans, þar sem hann
bregst við áreitinu í umhverfinu í
myndmáli og stundum textum sem
hann málar líka á strigann. Hann
segir þetta ágæta lýsingu á nálgun
sinni.
„Málverkið er mitt tjáningartæki.
Ég fer ekki upp í pontu og held ræð-
ur, það er ekki minn vettvangur, en
áreitið í hversdagsleikanum, og líka
áreiti innra með mér og hvernig ég
hugsa um hluti, það finnur sér leið á
strigann. Ég hef lengi haft áhuga á
því að varpa ljósi á hversdagsleik-
ann, á hluti sem eru alltaf í um-
hverfinu en fer ekki mikið fyrir.
Stundum er svartur húmor í verk-
unum eða húmor eins og þekkist á
Íslandi en til dæmis Þjóðverjar
tengja ekki við, jafnvel móðgast.
Stundum spila ég með það og nota
sem aðgang að hugmyndum sem
eru ekki fyndnar.
Mér hefur lengi þótt best að lenda
fyrir miðju með verkin. Ef texti sem
ég skrifa á verk er of kjánalegur þá
verður það yfirborðskennt. Ég vil
heldur ekki að það sé eitthvað held-
ur í verkunum. Það getur verið erf-
itt að dansa alltaf á miðjunni en ég
hef verið að þroska með mér tilfinn-
ingu fyrir henni í samspili myndar
og texta, því þar er tengiflöturinn
við áhorfendur.“
Ofbeldiskennd nálgun
Verk Georgs bera með sér að þau
séu máluð af kappi og jafnvel látum.
Er sú raunin? Ræðst hann á strig-
ann með litunum?
Hann hlær. „Það er eins og ég sé
svolítið bældur einstaklingur en
þegar ég kem á vinnustofuna er sem
ákveðinn kraftur leysist úr læðingi!
Hvernig ég mála og nálgast mál-
verkið er svolítið ofbeldiskennt.
Þannig vinn ég. Ég hef brotið
pensla við að mála, ég kasta máln-
ingu á strigann og ég hef kastað
penslum á strigann. Það gerist ekki
alltaf en ég tjái mig á vinnustofunni.
Fyrir utan hana er ég meira að taka
inn.
Málverkið er mitt tjáningartæki.
Mér fannst gaman á sýningunni
nú í London að finna hvað verkin
virtust tengjast sýningargestum vel,
jafnvel meira en oft áður. Ég vil
aldrei stýra fólki hvernig það eigi að
hugsa um eða upplifa verkin, þau
hafa sinn titil og eru sett upp en svo
nálgast hver og einn þau með sínum
hætti. En ég hef gaman af því að sjá
verkin kveikja einhverjar tilfiningar
og samhljóm, þegar fólkið skilur til-
finningar sem ég er að tjá í þeim,
eins og mér fannst gerast á sýning-
unni.
Það getur verið mjög erfitt að
mála verkin, oft ganga þau ekki upp
og maður tekur því illa, það er mikil
ást í þeim en hún getur verið
grimm …“
Sýning í Reykjavík næsta haust
Þess má geta að í september á
næsta ári verður sýning á verkum
eftir Georg Óskar í listhúsinu
Tveimur hröfnum við Baldursgötu
en þar hefur hann sýnt áður.
„Það er bara tæpt ár þangað til
og ég hlakka til að koma heim með
sýningu. Ég sýndi þar síðast 2017
og hef síðan verið í rokk-og-róli í út-
löndum og það er kominn tími til að
setja upp fína sýningu í Tveimur
hröfnum. Svo verð ég í nóvember
skömmu síðar með sýningu í galleríi
á Spáni. Þetta eru þær sýningar
sem ég fer nú að vinna fyrir – það er
því nóg að gera!“ segir hann.
„Málverkið er mitt tjáningartæki“
- Sýning á nýjum málverkum eftir Georg Óskar var opnuð í galleríi í London í vikunni - Málverk
eftir hann hafa verið sýnd víða um lönd á síðustu árum - „Ég hef brotið pensla við að mála“
Í Ósló „Þegar ég kem á vinnustofuna er sem ákveðinn kraftur leysist úr læðingi,“ segir Georg Óskar.
Í London Frá sýningunni í JD Malat-galleríinu sem var opnuð í vikunni.
Tilfinningar Georg fannst sem gestir á sýningunni í London tengdu vel við
málverkin, jafnvel betur en oft áður á sýningum á verkum hans.