Sjálfsbjörg - 01.07.1996, Side 27

Heilbrigðisþjónusta
er mannréttíndi
Idag, á degi Sameinuðu þjóðanna,
erum við hér samankomin undir
kjörorðinu „Heilbrigðisþjónusta er
mannréttindi.“
Árið 1977 samþykktu aðildarríki Al-
þjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar að
stefna að því að um næstu aldamót
hefðu allir jafnan rétt til heilbrigðis-
þjónustu. Sjö árum síðar settu Evrópu-
ríki innan stofnunarinnar sér 38 mark-
mið sem ná þyrfti til að láta drauminn
um heilbrigði allra árið 2000 rætast.
Árið 1991 setti Alþingi Islendinga
fram metnaðarfulla viljayfirlýsingu með
samþykkt þingsályktunar: Islensk heil-
brigðisáætlun.
Þrátt fyrir góðan vilja Alþingis hefur
aldrei gengið meira á í heilbrigðismál-
um þjóðarinnar en einmitt eftir þessa
samþykkt. Lokanir deilda og tilfærsla
sjúklinga milli stofnana eru daglegt
brauð, hækkuð þjónustugjöld og biðlist-
ar lengjast sífellt.
Biðlistar eru ógnvænlegt orð - í
hugum þeirra sem þjást. I hugum þeirra
sem ekki geta legið, ekki geta setið og
ekki geta staðið nema með stórum
skammti verkjalyfja. Ognvænlegt orð í
hugum þeirra sem eiga fyrir höndum
ríflega 700 daga bið eftir 7 daga sjúkra-
húsvist.
Með svo löngum biðtíma gerist það
oft, að í stað eins sjúklings eru komnir
tveir úr sömu fjölskyldu. Það reynir
nefnilega á fleiri fjölskyldumeðlimi að
umgangast sinn nánasta og þurfa að
horfa upp á þjáningar í langan tíma.
Ávarp Gudrídar
/
Olafsdóttur, formanns
Sjálfsbjargar, á baráttu-
samkomu á Ingóljstorgi
24. októbersl.
Fús býð ég meðlimum ríkisstjórnar-
innar að setjast í sæti mitt dag og dag,
til að hlusta á fólk, sem kemur í örvænt-
ingu sinni til okkar þegar öll sund virð-
ast lokuð. Það mundi eflaust opna augu
þeirra fyrir því óþolandi ástandi sem
skapast þegar læknar hafa gefið faglegt
mat um að sjúklingur þurfi nauðsynlega
að gangast undir aðgerð, en því miður
verður biðin aldrei styttri en ár.
Sjúkir gera kröfu til að geta búið við
öryggi á þeim sviðum sem eru í okkar
valdi. Hjá þessum hópum er heilsugæsl-
an og heilbrigðiskerfið nauðsynlegustu
stofnanir þjóðfélagsins. Hin stöðuga
umræða um niðurskurð á þjónustu vek-
ur upp kvíða og öryggisleysi hjá því
fólki sem finnur að þrótturinn er að
minnka og sjúkdómar fara að sækja á.
Stjómvöld engjast sundur og saman
til að finna leiðir, einblína á sífellt
hækkandi kostnað við heilbrigðisþjón-
ustu í gegnum tölvuskjái reiknimeistara
sinna - og viljayfirlýsingin góða hefur
snúist í ranghverfu sína, svo ekki sé
meira sagt.
Sífellt verður meira áberandi um-
Guöríður Ólafsdóttir flytur ræðu
sína á útifundinum á
Ingólfstorgi.
ræða í þjóðfélaginu um forgangsröðun
sjúklinga til heilbrigðisþjónustu, að til
þess geti komið að sjúklingum verði
neitað um aðgerðir.
Þetta er vond umræða, ef hún ber ár-
angur og almenningur fer að trúa á for-
gangsröðun sem sjálfsagðan hlut. Þá
verður auðgildið sett ofar á listann en
manngildið. Þá verða þeir sem eiga eitt-
hvað í handraðanum settir ofar á listann,
því þeir em í aðstöðu til að greiða fyrir
sig fullu verði.
Fyrir nokkrum árum sendi land-
læknisembættið bréfsnuddu nokkra inn
á Alþingi með nokkrum spurningum um
vilja alþingismanna til fjölda aðgerða á
ári hverju. Alþingi íslendinga brást hart
við þessu áreiti og alþingismenn vildu
ekki fyrir nokkum mun taka afstöðu til
málsins.
Þrátt fyrir þetta er hér á landi for-
gangsröðun. Hún má ekki fara hátt, en
er stjórnað af þeim fjármunum sem til
heilbrigðisþjónustunnar renna hverju
sinni. Þar með veita stjómvöld ábyrgð-
inni yfir á heilbrigðisstéttir landsins.
Það er þægilegra að beita veigmnarað-
ferðinni.
I fyrstu grein samþykktrar íslenkrar
heilbrigðisáætlunar stendur:
„Tilgangur heilbrigðisþjónustunnar
er að skapa jafnrétti í heilbrigðisþjón-
ustu, að bæta árum við lífið, heilbrigði
við lífið og lífi við árin.“
Sjálfsbjörg, landssamband fatlaðra,
leggur ríka áherslu á að stjómvöld vinni
markvisst að því að ná fram þeim þrjá-
tíu og tveimur atriðum sem fram koma í
samþykktri þingsályktun Alþingis Is-
lendingafrá 19. mars 1991.
Við krefjumst þess að réttur allra
landsmanna til heilbrigðisþjónustu verði
tryggður með ákvæði í stjórnarskrá lýð-
veldisins Islands.
Nauðsynlegt er að tryggja rétt fólks
til heilbrigðisþjónustu með ákvæði í
stjórnarskrá, þannig að slík grundvallar-
mannréttindi verði ekki afnumin eða
skert með lagasetningu á hverjum tíma.
Heilbrigðisþjónusta er mannréttindi.
Burt með biðlista - Opniö deildir. Fundarmenn á Ingólfstorgi.
SJÁLFSBJÖRG