Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2010, Blaðsíða 22

Í 1. tbl. Víkings 2010 er ágæt grein eft-
ir Jónas Haraldsson lögmann og fyrr-
verandi starfsmann LÍÚ. Greinin er
skemmtileg afl estrar og bregður upp
nokkuð annarri mynd af Jónasi en
þeirri sem hann oftast bregður fyrir sig í
samskiptum við aðra. Jónas gerir m.a.
að umfjöllunarefni undanþágu til vél-
stjórnarstarfa á Breiðfi rðingi RE og
hvernig hann notaði ætlaða starfs-
reynslu sína á því sviði í undanþágu-
nefnd til þess að rökstyðja þá útbreiddu
skoðun og allt að því átrúnað LÍÚ að
þeir sem sinna vélstjórn til sjós almennt
sinni í fl estum tilvikum gagnslitlum
störfum, störfum sem löggjafi nn hafði
að undirlagi Vélstjórafélags Íslands
og/eða Vélskóla Íslands neytt upp á
íslenska útvegsmenn í óþökk þeirra
enda störfi n í fl estum tilfellum gagns-
lítil eins og áður hefur komið fram.
Til þess að rökstyðja þessa hugmynda-
fræði LÍÚ fór Jónas gjarnan með frá-
sögnina af því þegar hann var vélstjóri á
Breiðfirðingi um árið. Þessari ágætu
frásögn af frama Jónasar fylgdi gjarnan í
formi aukasetningar sagðri af hreinni til-
viljun og alls ekki til þess ætluð að
leggja mat á starfið eða það að hann hafi
nú aldrei í sinni vélstjóratíð um borð í
Breiðfirðingi farið ofaní vélarúm bátsins
slíkt væri nú tilgangsleysi þessa starfs.
Í nefndri grein Jónasar er komin fram
haldbær skýring hér á eða sú að skip-
stjórinn, sem trúlega hefur einnig verið
eigandinn, sá um að sinna vélarúminu.
Aftur á móti man ég vel hvernig ég
svaraði þessum málatilbúnaði Jónasar
eða á þann veg að það hafi ekki nokkur
maður um borð þorað að senda hann til
starfa í vélarúminu þar sem hans glappa-
skot á þeim vinnustað hefðu getað sett
líf og limi áhafnarinnar í bráða hættu.
Ég man að þessi söguskýring mín kom
Jónasi nokkuð í opna skjöldu enda hætti
hann gjarnan í framhaldinu að hafa á
lofti langt mál um eigin ágæti á þessu
sviði.
Til frekari staðfestingar á starfsreynslu
sinni við vélstjórn gaf hann mér nefnda
undanþáguheimild sem ég lét ramma inn
og hengdi upp á skrifstofunni minni í
Borgartúninu. Mörgum árum síðar færði
ég honum skilliríð, að mig minnir á af-
mælisdegi Jónasar, með þeim orðum, að
honum hafi verið tekið með nokkrum
fögnuði í þann virta hóp sem vélstjór-
arnir eru á öllum tímum.
Nú sé hann horfinn í brautu og hafi
lagst svo lágt að fara að sinna lögmanns-
störfum sem sé vitanlega langt fyrir
neðan þær mannvirðingar sem honum
hafi staðið til boða ef hann hefði haldið
áfram sigurgöngunni á vélstjórnarbraut-
inni sem hefði trúlega í fyllingu tímans
leitt til þess að hann hefði fengið að fara
ofan í vélarúm skips með tvist í annarri
hendinni og smurkönnu í hinni. Já Jónas
minn bráðlætið gerði að engu þann
frama sem þér stóð til boða af hugsan-
lega naumu tilefni en allt um það svona
er þetta bara menn eru mislagnir að nýta
sér tækifærin sem gefast á lífsgöngunni
til upphafningar.
Þetta minnir mig á söguna af múrur-
unum sem voru að múra danskan spítala
að utan en höfðu tekið sér bjór eða kaffi-
pásu. Þá bar yfirlækni spítalans að í
þungum þönkum þjakaður af störfum og
andlegu álagi á spítalanum. Honum varð
að orði að það væri nú aldeilis munur að
vera múrari en læknir. Þá svaraði einn
múraranna af bragði: Þú hefðir komist í
okkar hóp ef þú hefðir bara haldið áfram
að læra. Sama á við um Jónas hann
hefði getað orðið brúklegur vélstjóri ef
hann hefði haldið áfram að læra í stað
þess að hætta þegar lögmanninum var
náð.
Ég hef margoft sagt að ég hafi ekki við
annan mann deilt oftar og meir en Jónas.
Við tókum oft alveg magnaðar brýnur á
fundum þeirra nefnda sem við sátum
saman í þar sem okkur var uppálagt að
hafa andstæðar skoðanir en þrátt fyrir
langar og strangar ræður þar sem orða-
valið var nú ekki alltaf til eftirbreytni
tókum við þessar deilur aldrei inn á
okkur, persónugerðum þær aldrei.
Oft sagði ég við Jónas þegar hann
hafði haldið yfir mér langa og magnaða
tölu að ræðan hefði á margan hátt verið
góð sér í lagi flutningurinn. Það eina
sem hefði skyggt á væri efnið sem tæpast
hefði einu sinni verið brúklegt til flutn-
ings á samkomu hjá heyrnarlausum.
Þannig skiptumst við gjarnan á ýms-
um frösum og höfðum gaman af. Man
það alveg sérstaklega að einhverju sinni
vorum við að koma út af fundi þar sem
við höfðum deilt nokkuð hart og geng-
um hlið við hlið á leiðinni út þá sagði
Jónas stundarhátt: Já Helgi minn þetta er
nú bara vinnan og þannig litum við á
þennan þátt okkar samskipta hann var
bara vinnan þar sem okkur hafði verið
útdeilt þeim verkefnum að standa vörð
um gerólíka hagsmuni, hagsmuni sem í
reynd voru sameiginlegir en LÍÚ forystan
hafði ekki þroska til þess að skilja það
þá og skilur víst ekki enn.
Áður hef ég sagt frá fyrsta fundinum
mínum í undanþágunefndinni þ.e. þeirri
sem starfaði fyrir daga þeirrar nefndar
sem skipuð var í framhaldi setningu laga
nr. 112 og 113 frá 1984 en það var fyrst
þar sem formleg heimild kom í lögum
um starfsemi undanþágunefndar. En að
fyrsta fundinum sem ég sat í nefndinni.
Hann var haldinn í húsakynnum LÍÚ en
formaður nefndarinnar þá var Kristinn
Gunnarsson lögfræðingur í samgöngu-
ráðuneytinu. Aðrir í nefndinni vorum
við Jónas ásamt skólastjórum Stýri-
mannaskólans og Vélskólans þeim Jónasi
Sigurðssyni og Andrési Guðjónssyni.
Kristinn formaður mætti til fundarins
með gögn fundarins í stórri og mikilli
skjalatösku. Þegar við höfðum sest við
Helgi Laxdal:
Frami innan seilingar
Frá einum af fyrstu fundum undanþágunefndar. Talið frá vinstri: Víðir Sigurðsson, FFSÍ, Halldór Íbsen, LÍÚ,
Magnús Jóhannesson, formaður nefndarinnar, Sigurjón Hannesson, ritari, Jónas Haraldsson, LÍÚ, og Helgi
Laxdal, VSFÍ.
22 – Sjómannablaðið Víkingur