Skessuhorn - 05.10.2022, Page 4

MIÐVIKUDAGUR 5. OKTÓBER 20224
Garðabraut 2a - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á þriðjudögum.
Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega. Skráningarfrestur smá-
auglýsinga er til kl. 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.700 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 4.110 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar greiða
kr. 3.550. Rafræn áskrift kostar 3.220 kr. Rafræn áskrift til elli- og örorkulífeyrisþega er 2.968 kr.
Áskrifendur blaðs fá 50% afslátt af verði rafrænnar áskriftar. Verð í lausasölu er 950 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Gunnlaug Birta Þorgrímsdóttir gb@skessuhorn.is
Valdimar K. Sigurðsson vaks@skessuhorn.is
Guðrún Jónsdóttir gj@skessuhorn.is
Steinunn Þorvaldsdóttir sth@skessuhorn.is

Auglýsingar og dreifing:
Díana Ósk Heiðarsdóttir auglysingar@skessuhorn.is
Umbrot og hönnun:
Siggi Sigbjörnsson umbrot@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Leiðari
Gott að hafa, en
sjaldan að nota
Þær eru ýmsar stofnanir hins opinbera. Eðli málsins samkvæmt eru þær mis-
munandi mikilvægar okkur þegnum landsins svona frá degi til dags, einhverjar
vissulega lífsnauðsynlegar, en aðrar síður. Ég gef mér þó að þær hafi allar verið
taldar mikilvægar þegar til þeirra var stofnað. Við gætum til dæmis ekki verið
án heilbrigðisstofnana, lögreglu eða slökkviliðs, svo ég nefni einhverjar af
handahófi. Af og til þurfum við öll að leita til þeirra hvort sem okkur líkar það
betur eða verr og segja mætti að um þær gildi að gott er að hafa, en sjaldan að
nota. Svo eru stofnanir sem við höfum í besta falli heyrt getið um, en vitum
sáralítið meira af því þær snerta ekki vort daglega líf.
Þörf fyrir fjölda stofnana og embætta er afstætt fyrirbrigði. Á tímum þegar
samgöngur voru ekki af þeim gæðum sem við þekkjum í dag var nauðsynlegt
að hafa lögregluembættin mörg, helst eitt í hverjum byggðarkjarna. Jafnvel
voru hreppstjórar þar að auki í sveitum og höfðu þá valdsvið á við lögreglu-
þjón ef mikið lá við. Hreppstjórinn bauð svo einnig upp óskilahrossin og hafði
nokkur fleiri embættisverk. Ég held að ég fari ekki með fleipur þegar ég segi að
nú er einungis einn hreppstjóri eftir í landinu. Hann situr á mektarbúi vestur
í Eyja- og Miklaholtshreppi. Raunar er Halldór á Þverá því þar með orðinn
safngripur sem ég vona að sveitungar hans og nágrannar fari vel með. En tím-
arnir liðu. Hér á Vesturlandi var eitt sinn ákveðið að sameina lögregluemb-
ættin í landshlutanum í eitt. Það kom til framkvæmdar þrátt fyrir mótbárur
ýmissa sveitarfélaga sem töldu sig við það missa spón úr aski sínum. Þótti eðli-
lega vænt um útsvar lögreglustjórans, enda vel launuð virðingarstaða. Sama
var uppi á teningnum með sýslumennina. Nú er einn slíkur eftir á Vesturlandi
og bráðum enginn þar sem ráðherra hefur ákveðið að sameina þau embætti í
eitt með aðsetur á Húsavík. Þingeyingar drógu langa stráið og fá því að njóta
útsvarstekna sýslumanns eitthvað lengur.
Ég fylgdist úr hæfilegri fjarlægð með störfum lögregluembættanna á Vest-
urlandi meðan þau voru nokkur á því starfssvæði sem Skessuhorn fjallar um.
Ekki er loku skotið fyrir grun um að nokkur núningur hafi stundum verið milli
þeirra og frægt er atriði sem ég held að hafi verið í áramótaskaupi eitt sinn
þar sem sauðdrukkinni konu á bíl var sleppt þar sem hún hafði verið stöðvuð
við aksturinn af lögregluþjóni sem tilheyrði embætti lögreglunnar í næsta hér-
aði við hliðina. Hann hafði ekki umboð sitt þeim megin ósýnilegrar varnar-
girðingar sem skildu umdæmin að. Eftir sameiningu allra lögregluembættanna
í eitt fóru hins vegar að birtast ýmsir kostir þess að vinna saman. Sú drukkna
slapp ekki eftir það. Nú eru mál leyst hraðar en áður, skipst á mönnum til
afleysingar þegar þarf og jafnvel fóru menn að gefa kollegum sínum í næsta
bæjarfélagi McIntosh dós fyrir jólin. Allavega þar til kom að því að einhver
hrekkjalómurinn hafði rofið innsigli á dósinni og fyllt hana með vondu mol-
unum! Sá fékk hins vegar á baukinn þegar félagar hans handan við girðinguna
boðuðu hann í falsútkall í fjós. En allt var þetta gert í gríni og ef ekki væri grín
í hæfilegu magni, væri ekkert gaman í vinnunni.
En nú kem ég að því sem ég upphaflega ætlaði að fjalla um í þessum pistli, en
fór útaf sporinu með. Það er sameining slökkviliða í sveitarfélögum sem eiga
landfræðilega stutt að fara til að aðstoða hvert annað. Ég sé t.d. í hillingum að
slökkviliðin í Borgarbyggð og á Akranesi verði sameinuð hið fyrsta. Nú eða
slökkviliðin á Snæfellsnesi. Ég veit að þetta hefur komið til tals, en finnst eins
og ég hafi heyrt því hreyft fyrir það mörgum árum að það er að verða grun-
samlegt að ekkert hafi gerst í sameiningu. Nú er kostnaður sveitarfélaga við
rekstur slökkviliða sífellt að aukast eins og fram kemur í nýrri skýrslu. Gerðar
eru kröfur um ákveðinn fjölda liðtæks fólks og kunnáttu þess á tæki og tól sem
sífellt verða flóknari og dýrari. Með sameiningu væri hæglega hægt að hagræða
til muna, bæta starfsemina og auka þannig öryggi þeirra sem treysta á hröð við-
brögð þegar vá er fyrir dyrum. Sveitarfélög eru nefnilega víða enn svo fámenn
að þau geta ekki ein og óstudd staðið undir rekstri sjálfstæðs slökkviliðs. Við
viljum styrkja þessar stofnanir hins opinbera og hví ættu gömul hreppamörk
að aftra því? Um þær gildir nefnilega það sama og um heilsugæsluna; gott að
hafa, en sjaldan að nota.
Magnús Magnússon
Fimmtudaginn 29. september
stöðvaði Geðlestin fyrir utan Fjöl-
brautaskóla Snæfellinga og kynnti
verkefnið fyrir nemendum. Geð-
lestin hófst 1. nóvember á síðasta
ári með hringferð um landið og
var markmiðið að heimsækja allar
unglingadeildir grunnskóla lands-
ins auk framhaldsskóla. Síðasta
fimmtudag var komið að FSN
í Grundarfirði þar sem að sýnt
var stutt myndband og svo ræddi
ungur einstaklingur við krakkana
um eigin reynslu af geðrænum
áskorunum. Í lokin kom svo MC
Gauti og spilaði nokkur lög fyrir
krakkana og voru flestir farnir að
hoppa með í góðri stemningu.
tfk
Í októberhefti af Kvarðanum, raf-
rænu fréttabréfi Landmælinga
Íslands, er sagt frá því að á vegum
umhverfis-, orku- og loftslagsráðu-
neytisins sé nú unnið að grein-
ingu á samlegð stofnana ráðu-
neytisins og verkefna þeirra með
það í huga að sameina stofnanir
sem undir ráðuneytið heyra, sem í
dag eru alls 13 að tölu samkvæmt
heimasíðu ráðuneytisins. Þær eru:
Íslenskar orkurannsóknir, Land-
mælingar Íslands, Minjastofnun,
Náttúrufræðistofnun Íslands, Nátt-
úrurannsóknastöðin við Mývatn,
Orkustofnun, Stofnun Vilhjálms
Stefánssonar, Umhverfisstofnun,
Úrskurðarnefnd umhverfis- og
auðlindamála, Úrvinnslusjóður,
Vatnajökulsþjóðgarður, Veðurstofa
Íslands og Þjóðgarðurinn á Þing-
völlum.
Í frétt Kvarðans segir að mark-
miðið með greiningu á samlegð
stofnana sé að gera þær og stofn-
anakerfið burðugra, einfaldara og
hagkvæmara en áður og betur í
stakk búið til að takast á við flókin
verkefni á næstu árum og ára-
tugum. Af hálfu stjórnvalda er
mikil áhersla lögð á að fyrirhugaðar
breytingar styðji við byggðaþróun
og valfrelsi í búsetu, þ.e. að störfum
á landsbyggðinni fjölgi með því að
gera þau ekki staðbundin heldur án
staðsetningar. Því er áfram gert ráð
fyrir starfsstöð á Akranesi, segir í
fréttinni.
Í viðtali við Gunnar H. Kristins-
son, settan forstjóra Landmæl-
inga Íslands, sem birtist í maí síð-
astliðnum í Skessuhorni kvaðst
hann vera þess fullviss að starfsemi
LMÍ gæti passað vel inn í starfsemi
margra stofnana og myndi styrkja
þær; „en við gætum líka tekið að
okkur ýmis landupplýsingaverk-
efni sem nú er dreift víða um stofn-
anakerfið. Eitthvað þarf að minnsta
kosti að gera því við erum að verða
of fámenn stofnun til að uppfylla
allar þær kröfur sem gerðar eru til
stofnana í dag,“ sagði Gunnar í við-
talinu í maí. Hjá Landmælingum
hafa verið um 25 starfsmenn.
Samkvæmt könnun Mask-
ínu þá er Starfsfólk Landmælinga
Íslands mjög jákvætt gagnvart þeim
breytingum sem fyrirhugaðar eru,
líkt og Gunnar, og sjá þeir mikil
tækifæri í því að stækka skipulags-
einingarnar og efla þannig styrk
þeirra. Gert er ráð fyrir að niður-
staða greiningarvinnu verði ljós
fyrir næstu áramót og í árslok 2023
verði stofnanir formlega sam-
einaðar og innleiðing breytinga
hefjist. Stofnanirnar sem mögulega
gætu verið sameinaðar við LMÍ eru
ekki tilgreindar í frétt Kvarðans, en
undir ráðuneytið heyra 13 stofn-
anir eins og fyrr segir.
mm
Gunnar Straumland rithöfundur
sendi blaðinu eftirfarandi hug-
leiðingu. Þar vekur hann athygli á
orðnotkun þeirra sem kynna kosti
vindmylla fyrir landsmönnum
þessa dagana. Fyrirbrigðið kall-
ast skrauthvörf og á við þegar fegr-
unarheiti eru valin í stað orða sem
gefa raunrétta mynd.
Blessuð skrauthvörfin!
Í orðabók Bókaútgáfu Menningar-
sjóðs er orðið skrauthvörf útskýrt
svo: ,,málbrögð, í því fólgin að
nota fínlegra eða vægara orð í stað
orðs sem þykir ófínt, dónalegt
eða hranalegt, t.d. ,,botn“ í stað
,,rass“ (euphamismus).“ Að mati
Gunnars er það svona eins og að
tala um hið vinalega orð ,,garð“ í
stað þess að nota raunveruleikann
sem er; - óskapnaður sem yfir-
tekur stórt og óspillt landsvæði.
Hugleiðingu í bundnu máli bætir
Gunnar svo við:

Blessuð skrauthvörfin
Bráðum við munum fá ofgnótt í arð.
Við ætlum að rækta hér vindorkugarð.

Það mun svo gefa okkur gullsjóð í
mund
ef græðlinga setjum í vindorkulund.

Bólgna mun indælis aflandasjóður.
Einkum ef græða má vindorkurjóður.

Og hvað þó að landið við leggjum að
veði
ef lausafé ráfar í vindorkubeði?
Starfsfólk LMÍ jákvætt fyrir
sameiningu stofnana
MT: Frá heimsókn Guðlaugs Þórs Þórðarsonar umhverfis-, orku og loftslagsráð-
herra til LMÍ í júní síðastliðnum. Ljósm. Kvarðinn.
Geðlestin kom við í Grundarfirði
MC Gauti tryllti lýðinn að fyrirlestri loknum.
Vindorkulundir og rjóður
í skrauthvörfum
Breskur vindorkulundur. Ljósm. https://www.businesswest.co.uk/