Fréttablaðið - 10.12.2022, Blaðsíða 66

Mikilvægt er að
nota ekki
skemmdar eða úr sér
gengnar jólaskreytingar
eða jólaseríur sem eru
tengdar rafmagni.
Aldís Rún Lárusdóttir, sviðs-
stjóri forvarnasviðs Slökkvi-
liðs höfuðborgarsvæðisins,
segir að reykskynjarar á
heimilum ættu að vera í
fyrsta sæti þegar hugað er að
öryggi.
elin@frettabladid.is
Aldís Rún segir að í forvörnum
fyrir almenning sé mest áhersla
lögð á að fólk hafi reykskynjara
á heimilinu og að slökkvitæki og
eldvarnateppi séu öryggisbúnaður
sem ætti að vera sýnilegur á hverju
heimili.
„Við setjum reykskynjara í fyrsta
sæti. Þeir bjarga mannslífum.
Þetta er ódýrt tæki sem getur skipt
sköpum ef upp kemur eldur. Það
er mikilvægt að reykskynjarar séu
í öllum helstu rýmum íbúða. Sér-
staklega þar sem eru raftæki og þar
sem fólk sefur,“ segir hún.
„Í flestum reykskynjurum þarf að
skipta um rafhlöðu árlega en í dag
er líka farið að selja reykskynjara
með rafhlöðum sem hafa lengri
endingartíma. Það er mikilvægt að
fólk skoði vel hvaða búnað það er
með og yfirfari hann reglulega.
Sífellt fleiri eiga nauðsynlegan
eldvarnabúnað eins og reykskynj-
ara, slökkvitæki og eldvarna-
teppi. Þó eru því miður ákveðnir
hópar sem við höfum áhyggjur af.
Könnun Gallup sýnir til dæmis að
ungt fólkið á aldrinum 25–34 ára
þurfi að bæta sig. Það væri þess
vegna flott að bæta reykskynjurum,
slökkvitæki og eldvarnateppi á jóla-
gjafalistann fyrir ungt fólk,“ segir
Aldís Rún.
Slökkviliðið hefur lagt áherslu á
forvarnastarf, meðal annars með
því að heimsækja skóla og fræða
börn um helstu atriði í eldvörnum
og kenna þeim að nota neyðar-
númerið 112, ef þau þurfa aðstoð.
„Einnig er farið á leikskóla þannig
að þegar börnin eru komin í 3. bekk
þekkja þau nokkuð til,“ segir Aldís
og bætir við að það hafi sýnt sig að
fræðslan skilar sér inn á heimilin.
„Börnin fara heim og spyrja:
Hvað erum við með marga reyk-
skynjara? Hvar er slökkvitækið
okkar? Þetta ýtir við foreldrunum
og hvetur þá til að gera betur.“
Örugg hleðsla
Núna þegar jólin nálgast er meira
um að fólk hafi kveikt á kertum, en
Aldís hvetur fólk til að fara sérstak-
lega varlega í kringum kertaljós.
„Það er mikilvægt að hafa kertin
í öruggu umhverfi og víkja ekki
frá þeim. En það er ekki bara í
kringum jól sem þarf að fara var-
lega. Það þarf alltaf að huga að
eldvörnum,“ segir hún.
„Hleðsla á raftækjum hefur
verið mikið í umræðunni núna.
Það er mikilvægt að minna fólk á
að hlaða raftæki, eins og til dæmis
snjalltæki, síma eða rafhlaupa-
hjól í öruggu umhverfi. Það þarf
að hafa þau í hleðslu í rými þar
sem er reykskynjari og tækin má
aðeins hlaða með búnaði sem
ætlaður er til hleðslu á þeim. Látið
rafhlöðuna eða hleðslutækin vera
á flötu tregbrennanlegu undirlagi
og passið að breiða ekki yfir tækin,
því þá geta þau ofhitnað. Auk þess
ætti ekki að hlaða tæki þegar allir
eru sofandi eða enginn til staðar og
alls ekki nota skemmda rafhlöðu.
Mikilvægt er að nota ekki
skemmdar eða úr sér gengnar
jólaskreytingar eða jólaseríur
sem eru tengdar rafmagni. Perur
þurfa að vera af réttri gerð og styrk,
rafmagnssnúrur heilar og notkun
í samræmi við leiðbeiningar. Að
lokum þarf að passa að ofhlaða
ekki fjöltengi og tengja ekki fjöl-
tengi í annað fjöltengi. Skreytingar
og rafmagnsbúnaður sem ofhitnar
getur valdið íkveikju.“
Ef eldur kemur upp
Aldís segir mikilvægt að fólk kunni
að bregðast við er eldur kemur
upp.
„Þá er aðalatriðið að vera með
grunnöryggisbúnað, reykskynjara,
slökkvitæki og eldvarnateppi, og
beita þeim ef það er óhætt. Einnig
viljum við leggja áherslu á að fólk
komist út, þekki flóttaleiðirnar og
kunni að opna þær,“ segir hún.
„Það er mikilvægt að bæði börn
og fullorðnir kunni að bregðast
við. Viti hvert þau ætla að fara og
hvar þau ætla að hittast fyrir utan.
Eldvarnahandbók heimilisins var
gefin út fyrir nokkrum árum og
hún stendur fyrir sínu. Þar er farið
yfir helstu atriðin. Handbókin er
aðgengileg á vef Eldvarnabanda-
lagsins á íslensku, ensku og pólsku
en Slökkvilið höfuðborgarsvæðis-
ins vísar líka í hana á sínum vef og
eflaust fleiri.“ n
Reykskynjari er frábær jólagjöf
Aldís Rún bendir á að reykskynjari sé ódýrt tæki sem getur bjargað mannslífum. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
Prjónaverksmiðjan VARMA
stendur fyrir innlendri
hönnun og framleiðslu á
ullarvörum úr hágæða lopa
sem hefur hlýjað landanum í
fjörutíu ár.
VARMA hefur verið starfandi
frá því í upphafi áttunda áratugs
síðustu aldar og fagnar fjörutíu ára
afmæli í ár með pompi og prakt.
„Prjónaiðnaðurinn er hluti af stór-
merkilegri iðnsögu Íslendinga, en
fáir gera sér grein fyrir umfangi
hans gegnum söguna, fyrst sem
heimilisiðnaður þar sem fólk
handprjónaði vörur til útflutnings
og síðar sem vélvædd iðngrein
upp úr 1900,“ segir Sigrún Unnars-
dóttir, hönnuður hjá VARMA.
Rík saga ullarinnar
Saga Íslands er samofin sögu
prjónaiðnaðarins hér á landi.
„Ullin hefur fylgt okkur frá land-
námi og ótal sögur eru til af því
hvernig hún hreinlega bjargaði
mannslífum hér áður fyrr. Það
er líka alltaf jafnáhugavert og
gaman að heyra af fólki víða um
heim, sem stundar útivist við
mjög krefjandi aðstæður, dásama
íslensku ullina.“
Starfsemi VARMA gengur beint
inn í þessa ríku hefð. „Við hjá
prjónaverksmiðju VARMA erum
stolt af því að viðhalda sögunni
með framleiðslu á fjölbreyttum
lopavörum: húfum, vettlingum,
sokkum, teppum, peysum og
fleiru. Við vinnum að mestum
hluta með íslensku ullina en
notum einnig hágæða enska
lambsull og vottaða angóruull, en
hlýju og góðu angórusokkarnir
eru löngu orðnir skyldueign hjá
Íslendingum. Við framleiðum fyrir
okkar eigið vörumerki VARMA en
einnig fyrir aðra eins og Ramma-
gerðina, 66°Norður, Farmers
Market og Kormák og Skjöld,“ segir
Sigrún. „Hingað til höfum við verið
með athyglina á heimamarkað-
inum og erum mjög stolt af því
að nánast hvar sem þú ert stödd/
staddur á landinu geturðu nálgast
VARMA-vörur,“ segir hún.
Vistvæn og náttúruleg afurð
Framleiðsluferlið við gerð ullar-
bands VARMA er að sögn Sigrúnar
eins vistvænt og hugsast getur.
„Eingöngu náttúrulegar uppsprett-
ur eins og hreint vatn og vatnsgufa
úr jarðvarma eru notaðar sem
orkugjafar við framleiðsluna. Þegar
ullin er þvegin er notkun kemískra
efna og hreinsiefna haldið í algjöru
lágmarki, til að tryggja viðhald
náttúrulegrar fitu og að ullin verði
hlý, létt og vatnsþolin eins og hún
er frá náttúrunnar hendi.
Ull er náttúrlegt efni og þar af
leiðandi fyllilega niðurbrjótanleg
í náttúrunni. Hún mengar ekki
þegar hún er þvegin, ólíkt ýmsum
öðrum efnum sem skila í mörgum
tilfellum örplasti út í vatnið okkar
við þvott. Það gefur auga leið að við
viljum hafa náttúrulegt hráefni á
líkama okkar frekar en plast, olíu
eða önnur efni sem rannsóknir
sýna fram á að hafi neikvæð áhrif á
heilsu fólks.“
Virðing fyrir náttúrunni
VARMA verksmiðja er staðsett í
Ármúlanum í miðri höfuðborg,
sem er nokkuð óvanalegt fyrir svo
stóra framleiðslu. „Einn af stærstu
kostum þess að framleiðslan sé
hérna í miðri Reykjavík er að
okkur þykir ómetanlegt að vita frá
A–Ö hvernig varan er framleidd og
við hvaða aðstæður. Ullin sem við
notum kemur frá sauðfjárbændum
í þvottastöð Ístex á Blönduósi og
þaðan í spunaverksmiðju Ístex
í Mosfellsbæ. Bandið fáum
við svo spunnið til okkar í
Ármúlann. Kolefnisfótsporið
okkar er mun minna en við
sambærilegar vörur fram-
leiddar í fjarlægum löndum. Við
sköpum störf á Íslandi, viðhöld-
um sögunni, eflum mannlífið
og síðast en ekki síst, berum
virðingu fyrir náttúrunni.
Við trúum á þess konar verð-
mætasköpun.“
20% afsláttur á aðventunni
„Við viljum endilega hvetja fólk
til að heimsækja okkur í verk-
smiðjuverslunina í Ármúla
31, en prjónaverksmiðjan
sjálf er einmitt í sama húsi.
Það má því segja að fólk sé
að versla beint frá býli. Þar
eru allar okkar vörur og á
aðventunni bjóðum við upp
á 20% afslátt af völdum vörum.
Verslunin er opin föstudaga frá
14–18 og laugardaga frá 11–15 fram
að jólum.
Þann 22. desember er svo löng
opnun hjá okkur til kl. 20.00.
Við erum einnig í fjölmörgum
verslunum um land allt, Hag-
kaupum, Pennanum Eymundsson,
Samkaupa-kjörbúðunum og fleiri
stöðum. Við hlökkum til að sjá
ykkur öll,“ segir Sigrún að lokum.
VARMA verksmiðja og verslun
er staðsett í Ármúla 31 og er opin
fimmtudaga og föstudaga frá 14–18
og laugardaga frá 11–15 fram að
jólum. Þann 22. desember er svo
löng opnun til kl. 20.00. Hægt er
að nálgast VARMA-vörurnar vítt
og breitt um landið á yfir 120 sölu-
stöðum. n
VARMA samofin íslenskri sögu
Frá vinstri: Sólveig Davíðsdóttir, Birgir Einarsson prjónameistari og Sigrún Unnarsdóttir. Framleiðsluferlið við gerð
ullarbands VARMA er eins vistvænt og hugsast getur og kolefnissporinu haldið í lágmarki. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
10 kynningarblað A L LT 10. desember 2022 LAUGARDAGUR