Verktækni - 2020, Blaðsíða 28

28

Einnig mætti bera niðurstöðurnar saman við grunnlíkan samgangna á höfuðborgarsvæðinu,
sem og samgöngulíkan með öðrum breytingum t.a.m. Borgarlínu.
Ef framkvæma ætti rannsóknina aftur mætti innifela fleiri ferðamáta til að fá heildarsýn á allt
úrval ferðamáta sem ferðalangur hefur hverju sinni.
Skoða mætti betur þau gögn sem ökutækið og farveitur safna hverju sinni og hvaða gögn
mætti nýta til þess að stýra umferðarflæði betur og m.t.t. til þarfa veghaldara eins og t.d.
viðhaldi. Gagnaöflun líkt og önnur frekari atriði þurfa auðvitað að standast kröfur setts
lagaramma og þarf að skoða slíkt vandlega.
Þetta mætti skoða í tilraunaskyni samhliða fyrstu prófunum ferðamátanna hérlendis. Við
prófanir er einnig mikilvægt að sannreyna viðhorf farþega fyrir og eftir ferðina. Enn er
óstaðfest að draga muni úr umferðaróhöppum eins og hefur verið rakið í þessari grein.
NHTSA greinir frá því að 94% slysa eru af mannavöldum en innviðaeigendurnir líta ekki svo
á að rekja megi slys til hönnunar innviðanna. Lagt er til að umferðaröryggi sé skoðað nánar
með tilliti til aukinnar sjálfstýringar og hvernig megi best meta áhrif sjálfakandi ökutækja á
umferðaröryggi í formi mælistika.
Síðast en ekki síst er vert að minnast á það að uppi hafa verið áform um setningu veggjalda
á íslenskum vegum. Kílómetraháð veggjöld gætu reynst markvisst tól til að lágmarka ekna
heildarkílómetra og fækka tómum ferðum þegar bílar verða fyllilega sjálfakandi og minnka
þannig tafir. Hafa þarf í huga hvernig mismunandi form veggjalda kunna að hafa áhrif á
umferð og viðhorf almennings til nýs raunveruleika sjálfakandi ferðamáta.
5.5. Lokaorð
Þessi grein fjallar um ýmis viðhorf almennings gagnvart sjálfakandi ökutækjum og þau borin
saman við evrópskar niðurstöður Eurobarometer. Á sama tíma og farþegum sjálfakandi
ökutækis líður betur en óvörðum farþegum í nálægð ökutækisins er víst að stórum hluta fólks
liði betur sem farþega með eftirlit öryggisfulltrúa í ökutækinu. Þá er alls óvíst að fólk sé tilbúið
að senda börn sín með ökutækinu. Svarendur voru almennt jákvæðari gagnvart því að flytja
vörur á milli staða með sjálfakandi tækni. Þrátt fyrir þetta er 70% svarenda jákvæðir gagnvart
því að tæknin sé prófuð í eigin nágrenni og 60% jákvæðir gagnvart því að prófa tæknina
sjálfir.
Niðurstöður rannsóknarinnar eru nýmæli á Íslandi og bundnar eru vonir við frekari rannsóknir
á ferðamátavali m.t.t. hugsanlegra ferðamáta er fram líða stundir.
Höfundaframlag: Hugmyndafræði, A.E.; aðferðafræði, A.E. and H.S; formleg greining, A.E.;
rannsókn, A.E og H.S.; gagnaúrvinnsla, A.E.; skrif—upprunaleg drög, A.E.; skrif—rýni og
yfirferð, A.E og H.S; umsjón, A.E.; verkefnastýring, A.E. Allir höfundar hafa lesið og samþykkt
innsent handrit. Höfundar hafa allir lagt til töluvert framlag til rannsóknar þessarar.
Frekari þakkir: Við rannsóknir hafa höfundar notið góðs af samstarfi innan COST-hópsins
“Wider Impacts and Scenario Evaluation of Autonomous and Connected Transport” (WISE-
ACT, COST-Action CA16222). Þá er Vegagerðinni, Verkfræðingafélagi Íslands,
Bílgreinasambandinu, Skipulagsstofnun, Háskóla Íslands, og Landbúnaðarháskólanum á
Hvanneyri þakkað kærlega fyrir viðleitni sína í að dreifa spurningalistanum meðal meðlima,
starfsfólks, nemenda og víðar. Tveimur nafnlausum ritrýnendum er kærlega þakkað fyrir sitt
framlög til að bæta greinina fyrir birtingu.