Rit Mógilsár - 2022, Blaðsíða 47

Rit Mógilsár 47
Útbreiðsla birkis
í Bæjarstaðarskógi
Verkefnið er um útbreiðslu birkis í Bæjarstaðarskógi.
Notast er við loftmyndir og mældur er flötur yfir
mismunandi tímabil. Loftmyndir eru fengnar frá
Landmælingum Íslands, þar sem flötur Bæjarstaðar-
skógar er mældur á mismunandi tímabilum og út-
breiðsla birkis þannig metin. Einnig voru mældir
fletir í skóginum, sýni tekin og tré aldursgreind og
skrásett.
Guðmundur Freyr Kristjánsson – BS­verkefni
nem.gfk1@lbhi.is
Útbreiðslusaga birkis
við Merkihvol og Stóra-Klofa
Ægir Freyr Hallgrímsson
aegir.freyr.hallgrimsson@skogur.is
Endurheimt vistkerfa er nauðsynlegt skref til þess
spyrna við gróðureyðingu og er því mikilvæg í
því sambandi. Til þess að endurheimta þó ekki sé
nema hluta þess skógar sem hefur tapast hefur
verið ráðist í stór endurheimtarverkefni á borð við
Hekluskógaverkefnið. Aðferðafræði þess verkefnis
byggist mikið á því að græða upp örfoka land með
birkieyjum.
Í þessu verkefni var fjarkönnun með loftmyndum
not uð til þess að skoða sjónrænar breytingar á þekju
birki skóga á tveim rannsóknarsvæðum frá 1960-
2019. Rannsóknarsvæðin voru við Stóra-Klofa og
Merki hvol í Landsveit. Flatarmál skógarþekjunnar
var mælt með klasagreiningu á misgömlum loft-
myndum og mat lagt á útbreiðsluhraða skógarins
á mismunandi tímabilum. Helstu áhrifaþættir sem
voru kannaðir voru veðurfar, Heklugos, búfjárbeit,
landgræðslu aðgerðir og breytingar á gróðurfari.
Rann sóknin sýndi að stærstu breytingar á skógar-
þekju áttu sér stað á árunum 2011-2019 þegar skógar-
þekja beggja svæðanna nánast tvöfaldaðist.
Niðurstöðurnar benda til þess bæði við Merkihvols-
skóg og Stóra-Klofa átti áburðardreifing stóran þátt
í að mynda heppileg skilyrði fyrir útbreiðslu birki-
skóga og seinna meir hafi lúpína mögulega aukið
vöxt eldri birki plantna á svæðinu. Gögn frá ná læg-
um veðurstöðvum sýna að frá 1960-2020 hækkaði
meðalhiti frá júní til ágúst um tæpar 2°C að meðaltali,
sem væntanlega hefur bætt vaxtarskilyrði birkis.