Fréttablaðið - 08.02.2023, Qupperneq 29

Nú fyrir skemmstu kom fram
stjórnsýsluúttekt Ríkisendurskoð-
unar um innheimtu dómsekta.
Skýrslan sýnir svart á hvítu að inn-
heimta sekta, meðal annars vegna
skattalagabrota á Íslandi er langt
frá því að standast væntingar og er
hlutfall innheimtra dómssekta mun
lægra hér á landi en tíðkast annars
staðar á Norðurlöndum. Þetta er
engin nýlunda en stofnunin hefur
bent á þetta frá árinu 2009.
Þetta ber að líta alvarlegum
augum. Skattar eru undirstaða allra
útgjalda hins opinbera, án þeirra
getum við ekki viðhaldið þeim inn-
viðum sem við svo mjög treystum
á í daglegu lífi. Innheimta dóms-
sekta er mikilvægur liður í öflugu
skattkerfi en sömuleiðis þurfum
við að huga að því að skattkerfið í
heild sinni sé þannig úr garði gert
að það standi undir hlutverki sínu
sem tekjuöf lunartæki ríkissjóðs.
Þar er víða pottur brotinn og lagði
ég m.a. fram frumvarp fyrr í vetur
sem ætlað er að stemma stigu við
ákveðnum annmörkum á reiknuðu
endurgjaldi, en þar beini ég sjónum
mínum sérstaklega að einstakling-
um sem hafa umsjón og umsýslu
með fjárfestingum í eigin félögum,
félögum sem talist geta óvirk í
skattalegu tilliti, að því leyti að þau
greiða hvorki tekjuskatt né trygg-
ingagjald en það er mikilvægt að
öll starfsemi standi skil af sköttum
og skyldum. Þetta er jafnframt liður
í umræðunni um ofnotkun á einka-
hlutafélögum, en um 18.000 slík
félög eru skráð í skattagrunnskrá
á sama tíma og rannsóknir sýna
að 71% rekstraraðila skilar engum
tekjuskatti, um 55% rekstraraðila
greiða engin laun og um 42% greiða
hvorki tekjuskatt né tryggingagjald.
Í mínum huga er ljóst að endur-
skoða þarf skattaumhverfi hér á
landi í mjög stóru samhengi, allt frá
skattaundanskotum, lagagloppum
eða fullnustu refsinga en úttekt
Ríkisendurskoðunar leiðir í ljós að
afplánun refsinga er ítrekað tekin
út með vararefsingum svo sem sam-
félagsþjónustu. Það rýrir fælingar-
mátt refsingarinnar svo um munar
að „vinna“ af sér hundraða milljóna
skattabrot með samfélagsþjónustu,
ég hef því lagt fram fyrirspurn til
dómsmálaráðherra þar sem ég óska
frekari útlistana á þessu fyrirkomu-
lagi. n
Hindrum undanskot
Bjarkey Olsen
Gunnarsdóttir
þingmaður VG og
formaður fjárlaga-
nefndar
Sætaferðir frá HGSÍ planinu (Heilsu-
gæslustöð Íslands) sem var áður
BSÍ (Bifreiðastöð Íslands) í hjarta
Reykjavíkur.
Þúsundir Íslendinga bíða eftir
sínum lýðheilsuvagni á planinu,
þrír vagnar frá þremur mismunandi
félögum eru mættir tilbúnir í hring-
ferð um Ísland. Nokkrir sjúkrabílar
eru á stöðugum þeytingi frá planinu
upp á Landspítala. Allir vagnarnir
eru stórir og glæsilegir í mismun-
andi litum.
Aftasti vagninn er grár, á honum
stendur Heilsugæsla eingöngu fyrir
bólusetningar.
(Á Íslandi er engin heilsu-GÆSLA
heldur íverustaðir fyrir lækna þar
sem enginn er boðaður í skipulegt
eftirlit).
Vagninn í miðjunni er hvítur með
stóru rauðu hjarta.
Framan á vagninum stendur: Ekki
á leið. Enginn árgangur hefur verið
boðaður í skipulagða hjarta-VERND
á Íslandi.
Fremsti vagninn er fölbleikur
á honum stendur krabbamein.
Undir stýri situr fullorðinn maður
sem stýrir vagninum. Ég stend fyrir
framan fremsta vagninn og tek eftir
að bílstjórinn lítur í baksýnisspegil-
inn. Allt í einu uppgötvar hann að í
nærri 70 manna rútu eru bara 3 sæti,
eitt barnasæti og tvö fullorðinssæti.
Það er löng biðröð við fölbleika
vagninn. Bílstjórinn tilkynnir
hópnum við rútuna að eingöngu er
eitt barnasæti fyrir HPV og tvö full-
orðinssæti, eitt fyrir brjóstakrabba-
mein og eitt fyrir leghálskrabba-
mein, það er allt og sumt. Maður í
biðröðinni kallar: „hvað með okkur
hin?“ um leið og bílstjórinn í sætinu
lokar dyrunum.
Hrundans forvarnarheilbrigðis-
kerfisins er fyrir löngu hafinn.
Aðdragandinn er mjög langur eða
yfir 50 ár, það er íslenska ríkið sem
fær hér falleinkunn og sum áhuga-
mannafélög.
Af leiðingar af dugleysi ráða-
manna eru nú þegar gífurlegar; að
lítið vitrænt hefur áorkast.
Eins og allir vita hvað það þýðir,
þegar sagt er að gera sjóklárt á sjó-
mannamáli.
Það er ekki til í okkar forvarnar-
heilbrigðiskerfi.
Blái naglinn hefur unnið að hug-
myndinni, að koma upp virku for-
varnarhúsi, sem væri málað í þrem-
ur táknrænum litum. Rauður fyrir
Ferðin sem var aldrei farin
Jóhannes V.
Reynisson
forsvarsmaður
Bláa naglans
blóðrannsóknir, gulur fyrir þvag-
rannsóknir, grænn fyrir skimun.
Verkefnið kallast B.U.S. og stend-
ur fyrir blood, urine, screening og er
hugsað sem Medtube eða lýðheilsu-
göng.
Í þessu forvarnarkerfi sem byggt
er á forvarnarstöðvum, mörgum
meinum, snemmgreiningu og
vinnsluhraða.
Í upphafi er kostnaðurinn lítill
miðað hvað ávinningurinn yrði
mikill.
Aðeins um heilbrigðiskerf ið
okkar. Barnaeftirlit frá fæðingu til
fjögurra ára aldurs .
Svo kemur HPV (Human Papil-
loma Virus) fyrir stúlkur um tólf
ára aldurinn, leghálskrabbameins-
leit um 23 ára aldurinn og brjósta-
skimun við 45 (50) ára aldurinn.
Eins og í öllum vestrænum ríkjum
eru þessi heilbrigðiskerfi að sliga
þessi samfélög.
Öll kerfin byggja á sjúkrahúsum
en ekki forvarnarhúsum og afleið-
ingarnar eru að koma í ljós.
Tökum frumkvæðið og tökum
stóra stökkið; hugsum dæmið upp
á nýtt.
Hér kemur hugmynd um tíma-
setningu í B.U.S. Medtube lýðheilsu-
forvarnarkerfi:
A. Ungbarnaeftirlit 0-4 ára
B. Barnaeftirlit 4-12 ára
C. Ungmennaeftirlit 13-20 ára
D. Fullorðinseftirlit 20-67 ára
E. Eldriborgaraeftirlit 67 plús
Frá fæðingu til dauða.
Nýir tímar, ný hugsun, ný tæki-
færi. n
Auglýst eftir framboðum
til stjórnar Almenna lífeyrissjóðsins
- Með framboðum skulu fylgja helstu
upplýsingar um frambjóðanda, s.s. nafn,
kennitala, netfang, sími og heimilisfang
Kjörnefnd auglýsir eftir framboðum til stjórnar Almenna lífeyrissjóðsins.
Stjórnarkjör fer fram með rafrænum hætti.
- Samkvæmt samþykktum sjóðsins skal stjórn skipuð þremur konum og þremur
körlum og þriggja manna varastjórn skal skipuð minnst einum karli og einni konu.
- Að þessu sinni er eitt sæti karls og eitt sæti konu til kjörs í aðalstjórn. Bæði karlar
og konur geta því boðið sig fram til aðalstjórnar og varastjórnar að gættum
sjónarmiðum um kynjahlutföll.
- Allir sjóðfélagar geta boðið sig fram til stjórnar en nánari hæfisskilyrði er að
finna í 31. gr. laga nr. 129/1997 um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi
lífeyrissjóða.
Framboðsfrestur er til kl. 23:59 þann 22. febrúar 2023. Framboð
verða að berast kjörnefnd fyrir lok framboðsfrests til þess að teljast
lögleg. Hægt er að senda framboð á netfangið kjornefnd@almenni.is
Kjörnefnd Almenna lífeyrissjóðsins, 8. febrúar 2023
Ólafur H. Jónsson, Ingvar Júlíus Baldursson og Lára V. Júlíusdóttir
Nánar á:
www.almenni.is
- Taka skal fram hvort framboð er aðeins
til aðalmanns, aðeins til varamanns
eða aðalmanns og varamanns til vara
- Frambjóðendum verður boðið að kynna
sig á vef sjóðsins
Nánar um framboð:
Fréttablaðið skoðun 138. Febrúar 2023
MIðVIkuDAGuR