Vesturland - 01.12.1986, Blaðsíða 27

27
Samgöngunetíð er
æðakerfí þjóöarlíkamans
Halldór Bemódusson oddviti Suðureyrar-
hrepps segir frá ferð sem hann fór ásamt
fleirum í sumar til Færeyja í því skyni að kynna
sér jarðgangagerð. Eins og vel kemur fram
hafa Færeyingar gert ótrúlegt átak í uppbygg-
ingu samgöngukerfisins, enda telja þeir það
„æðakerfi þjóðarlíkamansk ‘.
Mánudaginn 13. október s.l.
fór hópur fslendinga ferð til
Færeyja til að kynna sér jarð-
gangagerð þar í landi.
I hópnum voru fulltrúar frá
Fjórðungssambandi Vestfirð-
inga, Sambandi sveitarfélaga á
Austurlandi, Byggðastofnun,
Verkfræðistofu Sigurðar Thor-
oddsen, Vegagerð ríkisins, svo
og fréttamaður útvarpsins á
tekin milli Mykenes og Vogeyj-
ar og inn til lendingar á flug-
vellinum í Sörvogi, sem er eini
flugvöllurinn í Færeyjum.
Og er við flugum inn með
vesturströnd Vogeyjar og erum
að virða fyrir okkur landslagið,
þá kemur í ljós dalverpi nokk-
urt, þar sem virðist vera stund-
aður búskapur. Dalur þessi
heitir Gásadalur og sagði farar-
11
larl B Wt,

Hið fallega þinghús Færeyinga í Þórshöfn.
Austurlandi. Voru ferðalang-
amir alls 19 manns að með-
töldum flugmönnunum. Flogið
var með flugvél frá flugfélaginu
Ömum og annarri flugvél frá
Flugfélagi Austurlands.
Fararstjóri í ferðinni var
Bjami Einarsson aðst. forstj.
Byggðastofnunar. Tilgangur
ferðarinnar var að kynna sér
tækni Færeyinga við jarð-
gangagerð, bergtegundir sem
borað er í og ekki síður að
kynnast viðhorfum Færeyinga
til jarðgangagerðar og áhrifum
þeirra á samfélagsþróunina.
Lagt var af stað frá ísafirði
um klukkan níu og millilent á
Akureyri og uppúr klukkan tólf
var farið að lækka flugið, stefna
stjórinn okkur að fyrirhugað
væri að koma þessum sveitabæ í
vegasamband með því að bora
1700 metra löng jarðgöng út í
þennan dal. Við vorum sem sé
ekki lent þegar við sáum
hvernig fyrirhugað er að rjúfa
einangrun þessa afdals með
jarðgöngum.
Frá flugvellinum til Þórs-
hjafnar er eins til tveggja tíma
ferðalag og var farið þangað
með áætlunarbíl, en leiðin ligg-
uryfirsundið til Straumeyjar og
er farið með ferju til bæjarins
Vestmanna. Vestmanna sundið
er ekki breitt og til að koma ak-
vegasambandi á milli eyjanna
og losna við ferjuna eru uppi
áform um að gera göng undir
Frá Þórshöfn. Höfuðstað Færeyja.
sundið. Þessi göng yrðu tæpir 3
km. og er áætlað að þau verði
tekin í notkun í árslok 1990.
Vestmanna er mikill útgerð-
arbær og er við fórum þar um,
þá lá v.ið hafnarkantinn stór-
glæsilegur togari sem heitir Óli í
Görðum og er einn af stærstu
togurum sem á norður Atlants-
hafi veiða. Þessi togari var á
kolmunnaveiðum. Kolmunn-
inn er fullunninn um borð og
framleitt úr honum súrimi.
Þegar ekið er frá Vestmanna
til Þórshafnar er farið í gegnum
ein jarðgöng sem kölluð eru
Leynargöngin og eru þau um
760 metra löng með tveimur
akreinum.
Þessi jarðgöng voru tekin í
notkun árið 1977 og leystu af
hólmi veg er lá utan í hlíð sem
talinn var hættulegur vegna
grjóthruns. Var mér þá hugsað
til Óshlíðarinnar með sín eilífu
vandamál vegna grjót- og
skriðufalla.
Þegar til Þórshafnar var
komið komum við okkur fyrir á
Hótel Borg, sem er sérkennileg
bygging með torfþaki og stend-
ur nokkuð fyrir ofan bæinn, en
þaðan er mjög fallegt útsýni yfir
Þórshöfn.
Ekki var til setunnar boðið og
eftir að hafa dustað af sér
ferðarykið var haldið til fundar
hjá landsverkfræðingi Færeyja
og hans tæknimönnum, þar sem
við vorum upplýstir um jarð-
fræði Færeyja, þróun og sögu
jarðgangagerðar og áætlanir
um væntanleg jarðgöng.
VEGATU NN L A R í F0ROYUM
AR L0NGD
SU0UR0Y; HVALBIAR TUNNILIN 1963 1450
SANDVÍKAR TUNNILIN 1969 1500
( SUNN BIAR TUNNI Ll N ) ( 3115 )
STREYM0Y : LEYNAR TUNNJ LIN 19 77 760
( KOLLAFJARDARTUNNILIN ) ( 2800 )
EYSTUR0Y :
N0RÐSKÁ LATU NNI Ll N 1976 2520
leirvÍkartunni lin 1 9 85 2238
B0RO0Y :
árnafjardartunnilin 1965 1680
hvannasundstunnilin 1967 2120
KUN0Y :
KUN0YAR TUNNI LIN 1986 3055
KALIS0Y :
VI LL INGARDAL STUNNILIN 1979 1193
RITUDA LSTUNNI L IN 19 80 683
MIKLADALSTUNNI LIN 1980 1082
TR0LLANESTUNNI LIN 19 85 2248
TEYMUR í DJÚPADAL 1985 220
VÁ0AR■
( GÁSADAL STUNNILl N ) ( 1 700 )
Þessi tafla sem hér birtist er einkar lýsandi um þróun jarðgangagerðar í Færeyjum. I fremri dálkinum sjáum við hvenær viðkomandi jarðgöng voru tekin í notkun. I hinum aftari lengd þeirra. - Við tökum okkur það bessaleyfi að birta töfluna í frumgerðinni á máli frænda vorra Færeyinga.
Jarðgöng við Árnafjörð utan við bæinn í Klakksvík. Tvenn jarðgöng eru
við fjörðinn alls 3,8 km löng.
í máli landsverkfræðingsins
kom m.a. fram:
Samgöngunetið er æðakerfi
þjóðarlíkams, þrenging á einni
æð veikir allan líkamann.
Grundvallarstefna Færeyinga
er að beina byggðaþróuninni
frá miðkjarnanum (Þórshöfn),
því þeir telja Færeyjar ekki
fýsilegar til byggðar ef allir búi
á einum litlum bletti.
Markmið þeirra er að tengja
alla byggilega staði á eyjunum
með traustu vegasambandi
neðan 200 metra línu.
Áhrif jarðgangagerðar á
byggðaþróunina hafa alls stað-
ar verið þau sömu, áður en
jarðgöng voru gerð var fólks-
fækkun í minni byggðarlögun-
uym, en eftir gerð jarðganga
snerist þróunin við. Ef gerð eru
göng sem tengja saman stærra
og minna byggðarlag, fjölgar
hlutfallslega meira í minna
byggðarlaginu eftir jarðganga-
gerðina.
Þá hafa jarðgöngin ekki síður
haft jákvæð áhrif á atvinnu-
uppbygginguna og í raun telja
Færeyingar færeystkt samfélag,
eins og það er í dag, óhugsandi
án jarðganganna.
f Færeyjum eru nú alls 20,7
km. af jarðgöngum með þeim
göngum sem verður lokið við á
þessu ári. Núna eru 14 jarðgöng
í Færeyjum og væntanleg þrjú á
næstu árum, alls um 7,6 km.
fyrir utan Vestmannagöngin.
Fyrstu jarðgöngin voru tekin í
notkun 1963 og eru það Hval-
bagöngin á Suðurey um 1450
metra löng. Næstu göng voru
byggð á Borðey 1965 milli
Klakksvíkur og Árnafjarðar,
þau eru 1680 m. löng.
Á öðrum degi ferðarinnar var
farin kynnisferð um eyjarnar
fyrir norðan og austan Þórs-
höfn, en þar eru 9 jarðgöng og
eitt í byggingu.
Leiðin norður til Klakksvíkur
liggur um Austurey og er þar
fyrst farið í gegnum jarðgöng
sem heita Norðurskálagöngin
og eru 2.520 m löng og voru
tekin í notkun 1976, síðan er
ekið út með Skálafirði en þar
stendur bærinn Skáli sem er
vinabær fsafjarðar, þar er rekin
mikil skipasmíðastöð og var
okkur tjáð helstu verkefni
hennar væru að endurbyggja
rússneska togara og væru þar
endurbyggðir um 10 til 12 á ári.
Rétt fyrir norðan Skálafjörð
er ekið í gegn um bæinn Götu
sem að Þrándur í Götu er
kenndur við. Á s.l. ári voru
opnuð jarðgöng frá Götu til
Leirvíkur og eru þau 2.238 m
löng.
Þessi jarðgöng eru 7 metra
breið, raflýst og leysa af hólmi