Veiðimaðurinn - 01.08.1984, Blaðsíða 38

stoðum undir það, sem að framan er sagt:
Þar sem tvær ár renna saman í eina, eru
seiðin, sem ganga niður, þeim megin í
ánni, þar sem vatnskeims þeirra gætir.
Þegar laxinn kemur til baka, hagar hann
sér nákvæmlega eins. Hann þarf þá stund-
um að bíða, oft svo vikum skiptir, áður
en hann gengur í hliðarána, og virðist því
þurfa ákveðna mettun, eða eitthvað ná-
kvæmara en það sem fyrir er. Hann bíður
flóðs eða breytinga ekki vegna vatns-
magnsins, heldur vegna keimsins, og
gengur oft ekki fyrr en flóð eru afstaðin.
Dæmi: Austurá og Vesturá sameinast í
Miðfjarðará. Laxinn gengur yfirleitt við-
stöðulaust upp í Vesturá. I Austurá rennur
Núpsá, og laxinn sem ætlar þangað, bíður
oft lengi við ármót Austurár og Vesturár.
Sé keimur Núpsár lítill, er næstum öruggt,
að Núpsárlaxinn bíði þar til keimurinn
verður ákveðnari, og fer þá saman sterkari
keimur og meira vatn.
Þetta vatnasvæði, Miðfjarðarársvæðið,
er eitt hið ákjósanlegasta til rannsókna á
göngufíski. Þar mynda þrjár ár eina, við
það myndast fimm vatnasvæði og hugsan-
lega eru sex laxastofnar á svæðinu: 1. stofn
gengur í Austurá, 2. stofn í Núpsá, 3. stofn
í Austurá/Núpsá, 4. stofn í Vesturá, 5.
stofn í efri hluta Miðfjarðarár og sennilega
sá 6. í neðri hluta Miðfjarðarár.
Árangur af seiðasleppingum
Reynsla mín af sleppingum er þessi:
Gönguseiði. Arangurs er aðeins að
vænta, ef seiðin eru alin upp í því vatni,
sem þau eiga að ganga aftur í. Til bóta er
að sleppa þeim eins ofarlega og hægt er,
sé vatnið það sama, annars er það verra.
Sumaralin seiði. Arangur er meiri en við
sleppingu gönguseiða, og meiri, ef hægt er
að sleppa þeim í sama vatnskeim og þau
eru alin upp í. Yfirleitt er betra að sleppa
þessum seiðum um og neðan við miðja á,
klaklaxinn sér um efri hluta ánna. Mjög
gott er að dreifa þessum seiðum sem mest
í sleppingu, setja þau ekki öll í sama hylinn.
Fjöldi má ekki vera meiri en sem svarar
10 stk. pr. veiddan lax í meðalári, sem
þýðir 12-15 þúsund seiði í stærri árnar.
Kvikpokaseiði. Mikils árangurs er að
vænta, svo framarlega sem vatnasvæðið er
ekki ofsetið. Bestu staðirnir eru efst í
ánum og helst þar sem sef og gróður skýlir
seiðunum. Afföll eru mjög mikil. Fóðrun
af og til er til bóta, hafi þau fengið fóðrun
áður en þeim var sleppt, og sé hægt að
koma henni við.
„Staðareldi“
Við hinum miklu sveiflum í náttúrunni,
og til þess að vera þeim óháður í sambandi
við eldi á göngufiski, er aðeins eitt svar:
„Staðareldi“.
Staðareldi er það, að seiðin, frá klaki til
göngustærðar, eru alin upp og fóðruð í
vatni móðurárinnar, tekið í hliðarrennsli
úr og við aðalána í sérhannaðar „tjarnir“.
Tjarnirnar eru fjórar eða fleiri, lágmark
fjórar. Yngstu seiðin eru alin í þeirri efstu,
og eldri eftir því sem neðar dregur, þannig
að gönguseiðin eru í þeim tveim neðstu.
Vatnið frá tjörnunum rennur til móður-
árinnar aftur.
Kostir. Kostirnir við staðareldi eru
ótal margir og fyrst og fremst þeir, að
fiskurinn er alla tíð alinn upp í því vatni,
sem hann gengur aftur í. Það er því alger-
lega öruggt, að seiði (rétt) alin í staðareldi
skila sér aftur, svo framarlega sem þau lifa
sjávarvistina af. Staðareldi tekur enga
næringu frá sjálfri ánni, af því að seiðunum
er aldrei sleppt í sjálfa ána (þ.e. þeim seið-
um, sem sleppa á) fyrr en þau hafa náð
fullri göngustærð, og þess vegna raskast
ekki náttúrulögmál árinnar.
36
VEIÐIMAÐURINN