Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.04.1986, Side 17

SKIPULAGSSKRIFSTOFA HÖFUDBORGARSVÆDISINS 1 1986
17
við verð nýbygginga, sem stöðugt
hækkar eftir byggingarvísitölu og
hlaupandi vaxtakerfi.
Allar íbúðirnar eru seldar og biðlist-
ar hafa myndast. Fólk selur fjögurra
herbergja íbúð til að komast í
tveggja herbergja þjónustuíbúð, og
stundum þarf húsnæðisstjórnarián
til að jafna hér muninn.
Þarna bjarga sér aðeins þeir sem
betur mega, því að a.m.k. helming-
ur félagsmanna okkar hefur ekki
getu til að kaupa sér svona íbúð, þó
að flestir þeirra eigi litlar íbúðir fyrir.
Þetta er fólk sem alla sína ævi hefur
reynt að vera sjálfstæðir þegnar og
borgað sína skatta, - sparað lítil laun
til sjálfstæðis. - Svona er nú búið að
gamla fólkinu.
Hvað er til útbóta fyrir þann hluta
gamla fólksins, sem minni hafa efn-
in, en engu minni þörf eða áhuga á
því að komast í þjónustuíbúð í ell-
inni en þeir efnameiri? Þjóðfélagið
þarf að koma til móts við þetta fólk
og það er hægt með því að veita
meiri og hagkvæmari lán í þessar
byggingar en gert er, og gamla fólk-
ið hefur til þess unnið að það fengi
að njóta einhverrar aðstoðar um-
fram aðra.
Núna eru frumvörp til laga á Al-
þingi, sem miða að því að leysa
þetta að einhverju leyti. Áætlað er
með þeim lögum að veita í svona
íbúðir fyrir aldraða allt að 70-80% af
áætluðum byggingarkostnaði
þeirra. Og ef gert er ráð fyrir verð-
bólguhækkun á byggingartímanum,
þá ætti lánið að duga fyrir a.m.k.
60% af byggingarkostnaðinum og
þá ættu flestir að geta lagt í þessi
íbúðarkaup.
Þá kemur upp það vandamál að
gamalt fólk er hrætt við skuldir, og
sérstaklega vísitölutryggð lán, sem
hækka samtímis og borgað er af
þeim. En þetta er hægt að leysa með
því að lánið, sem t.d. veitist fé-
lagsfólki okkar, verði veitt félaginu,
þannig að félagið sjái um greiðslur
af því og innheimti það með leigu-
gjaldi af íbúunum.
Kaupendur ættu þann hluta íbúð-
anna, sem þeir greiddu, en félagið
þann hluta, sem lánið næði til, og
við endursölu seldist sá hluti íbúðar-
innar, sem kaupandi greiðir. Þar
með fá nýir kaupendur sömu kjör og
hinir.
En til þess að þetta geti blessast þarf
lánið að vera með þeim kjörum að
verðbólga og snöggar vaxtabreyting-
ar hafi ekki snögg áhrif á leiguna.
Ég hef verið spurður að því, hvað
við gerum ef fólk getur ekki staðið í
skilum með mánaðargreiðslurnar,
þar sem þær yrðu tiltölulega háar ef
húsaleiga, að hluta, væri þar inn í,
t.d. hjá fólki sem aðeins hefði í tekj-
ur ellilaun og tekjutryggingu, og
hefði eytt öllu sínu sparifé í að kom-
ast í þessar íbúðir.
Ég tel að tvær leiðir séu mjög til
athugunar í þessum efnum:
1. Að félagið reikni íbúðareiganda
það ógreidda til skuldar, sem gæti
svo jafnast til félagsins við endur-
sölu íbúðarinnar, hvort sem um
stuttan eða langan tíma væri að
ræða. Nýr kaupandi keypti eignar-
hlutann, en seljendur fengju þeim
mun minna út sem skuldin væri
hærri.
2. Að sami háttur verði hafður á og
ríkjandi er viðvíkjandi vistmönnum
á elliheimilum: Þar sem tekjur vist-
manna greiða ekki tilskilinn kostnað
við dvölina, þá greiða ríkistrygg-
ingar það sem á vantar.
Við sem myndum félagsskapinn
Samtök aldraðra óskum eftir sam-
hjálp Reykjavíkurborgar og alþingis-
manna til að leysa sem fyrst íbúða-
vanda aldraðra í höfuðborginni og
einnig við að leysa önnur félagsmál
og fá þjónustuaðstöðu fyrir aldraða.
Þarna er mikið verk óunnið.