AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.08.1999, Page 37

1. Fríkirkjan, ein af fáum kirkjum sem klæddar hafa
verið bárujárni.
2. Gluggi á húsi við Tjarnargötu.
3. Fleiri og fleiri eru farnir að gera sér grein fyrir gildi
þessara húsa. Veitingahúsið Viktor í Fálkahúsinu,
Hafnarstræti. Ljósmyndir: SAV
helmingi ódýrara en skífurnar.
Eftir mikinn bæjarbruna í Reykjavík árið 1914
var nánast bannað að byggja timburhús í Reykja-
vík. Eftir það voru nær því öll hús sem reist voru
gerð úr steinsteypu. Áfram var bárujárn notað á
þök húsanna.
Um 1970 var orðin töluverð breyting á afstöðu
almennings og stjórnmálamanna til húsafriðunar
og um það leyti var hafin stórfelld viðgerð og end-
urbætur á gömlum timburhúsum. Skilningur hafði
vaxið á því að bárujárn hafði valdið byltingu í ís-
lenskri húsagerð og var að mörgu leyti eitt ákjós-
anlegasta byggingarefni sem hér var völ á.
Handverkskunnáttu við smíðar timburhúsa hafði
hrakað frá því í byrjun aldarinnar og þekking og
reynsla á notkun bárujárns var ekki almenn meðal
smiða.
Þessum bæklingi er m.a. ætlað að örva áhuga á
bárujárnsnotkun og hvetja til þess að gömlum
bárujárnshúsum sé vel viðhaldið. Hér er kynnt
saga bárujárnsins og reynt eftir mætti að lýsa
þróun handverksins og notkun þess. Leiðbeint er
um aðferðir við notkun bárujárns á nýjum húsum
en þó einkum við endurnýjun bárujárns á gömlum,
friðuðum húsum.
Mikilvægt er að hafa í huga, að oft háttar svo til
að fleiri en ein aðferð koma til greina þegar ákveða
skal hvernig nota skuli bárujárn. Bárujárns-
klæðning húsa byggist á handverki sem hófst á
öldinni sem leið og er enn í þróun. Um hálfrar aldar
skeið lá timburhúsagerð hér á landi að mestu niðri
en fyrir um það bil 25 árum var þráðurinn tekinn
upp að nýju og enn er verið að bæta aðferðir og
útfærslur. ■
35