FLE blaðið - 01.01.2017, Blaðsíða 27

25FLE BLAÐIÐ JANÚAR 2017
samningstímanum og vextir vegna leigugreiðslna eru gjald-
færðir með fjármagnskostnaði. Tvær undanþágur eru þó frá því
að færa skuli leigusamninga í efnahagsreikning, en þær eru
fyrir leigusamninga til skemmri tíma en 12 mánaða og þegar
leigueignir teljast hafa lágt virði (e. low value assets). Staðallinn
setur ekki fram nánari skilgreiningu á því hvað teljist vera eignir
með lágt virði, en IASB hefur gefið til kynna að æskilegt viðmið
sé 5.000 bandaríkjadollarar.
Samkvæmt staðlinum eru það yfirráð leigutaka yfir leigueign
sem skilja milli þess hvort um er að ræða leigusamning eða
þjónustusamning. IFRS 16 fjallar ekki um reikningshaldslega
meðferð á þjónustusamningum sem verða eftir sem áður gjald-
færðir á því tímabili sem þjónustan er þegin. Ekki er þó búist
við því að þessi nýja skilgreining leiði til þess að samningar
sem flokkaðir eru sem leigusamningar samkvæmt IAS 17 verði
flokkaðir sem þjónustusamningar samkvæmt IFRS 17. Þó getur
komið til þess í tilfellum þar sem leiguverð er ákvarðandi þáttur
við flokkun í fjármögnunarleigusamninga samkvæmt IAS 17
(núvirði lágmarks leigugreiðslna er að minnsta kosti það sama
og gangvirði leigðu eignarinnar).
Fyrir félög sem gert hafa rekstrarleigusamninga mun IFRS 16
hafa áhrif á flokkun gjalda í rekstrarreikningi. Í stað þess að
gjaldfæra þá samninga sem núna flokkast til rekstrarleigu línu-
lega á meðal rekstrargjalda yfir líftíma þeirra verður nýtingar-
rétturinn gjaldfærður með afskriftum á líftíma samningsins og
vextir gjaldfærðir meðal fjármagnsliða. Nýtingarrétturinn er yfir-
leitt afskrifaður línulega, en vaxtakostnaðurinn er mestur í upp-
hafi og lækkar eftir því sem líður á samninginn samhliða því
sem núvirði lágmarksleigugreiðslna (höfuðstóllinn) lækkar.
Gjaldfærslan mun því skiptast í rekstrar- og fjármagnskostnað
sem verður framhlaðinn.
Áhrif innleiðingar staðalsins á sjóðstreymi leigutaka fyrir rekstr-
arleigusamninga eru að hluti leigugreiðslna mun koma fram í
fjárfestingarhreyfingum í stað rekstrarhreyfinga. Þetta er vegna
þess að samkvæmt IAS 17 sýndu félög greiðslur af leigusamn-
ingum með rekstrarhreyfingum, en samkvæmt IFRS 16 verða
greiðslur af höfuðstól sýndar meðal fjárfestingarhreyfinga og
vaxtagreiðslur flokkaðar með rekstrarhreyfingum eða fjárfest-
ingarhreyfingum (valkvætt samkvæmt IFRS).
Nýjar reikningsskilaaðferðir IFRS 16 mun hafa áhrif á marga
frammistöðumælikvarða og kennitölur. Gjaldfærsla færist að
hluta til yfir í fjármagnsliði sem mun hækka rekstrarafkomu,
EBITDA og EBIT félaga með rekstrarleigusamninga. Með því
að færa alla leigusamninga í efnahagsreikning mun eiginfjár-
hlutfall lækka. Fyrir félög þar sem slíkir mælikvarðar í reiknings-
skilum hafa áhrif á lánaskilmála er mikilvægt að meta áhrif af
innleiðingunni tímanlega svo ekkert komi óþægilega á óvart og
allar upplýsingar séu tiltækar þegar samið (eða endursamið) er
um fjármögnun. Það má gera ráð fyrir því að áhrifa staðalsins
gæti einna helst hjá félögum sem gert hafa marga rekstrar-
leigusamninga eða fyrir háar fjárhæðir og til skamms tíma
(t.a.m. verslanakeðjur sem leigja húsnæði undir verslanir og
flugfélög með flugvélar í rekstrarleigu).
Við innleiðingu IFRS 16 verður ekki breyting á reikningshalds-
legri meðferð leigusamninga í reikningsskilum leigusala, ef
undan eru skildir framleigusamningar (e. sublease). Leigusali
sem framleigir þarf að færa bæði upphaflega leigusamninginn
og framleigusamninginn í reikningsskil sín, þ.e. bæði sem
leigutaki og leigusali. Því verður breyting á reikningshaldslegri
meðferð ef upphaflegi samningurinn hefur verið flokkaður sem
rekstrarleiga. Þá gerir staðallinn ríkari skýringarkröfur um leigu-
samninga í reikningsskilum leigusala.
Ljóst er að þessi nýi staðall muna auka gagnsæi í reiknings-
skilum. Sem dæmi má taka að sum flugfélög eiga meirihlutann
af sínum flota á meðan önnur leigja stóran hluta hans. IFRS 16
mun gera það að verkum að í báðum þessum tilvikum mun
flugflotinn koma fram í efnahagsreikningi.
Að lokum má velta því upp hvort að þessi nýi staðall muni ekki
einnig hafa áhrif á félög sem semja reikningsskil sín í samræmi
við lög um ársreikninga. Í 29. gr. laganna er vísað til þess að
fjármögnunarleigusamningar skuli færðir í efnahagsreikning í
samræmi við settar reikningsskilareglur (IFRS). Þar sem ekki
verður lengur gerður greinarmunur á fjármögnunarleigu og
rekstrarleigu í reikningsskilum leigutaka má draga þá ályktun að
vísan ársreikningalaga eigi við um alla leigusamninga sam-
kvæmt skilgreiningu IFRS 16.
Signý Magnúsdóttir og Helgi Einar Karlsson
Það má gera ráð fyrir því að áhrifa staðalsins gæti einna helst
hjá félögum sem gert hafa marga rekstrarleigusamninga
eða fyrir háar fjárhæðir og til skamms tíma