Stúdentablað Siglufjarðar - 01.12.1942, Blaðsíða 4

2
STÚDENTABLAÐ
1. desember 1942.
Þorsteinssyni í mát, og var séra
Bjarni þó ekkert lamb að leika
sér við, á því sviði, svo sem ættar-
tölur hans bera með sér. Mála-
maður var Guðmundur ágætur og
las höfuðskáldrit ýmissa þjóða á
frummálinu, en mest yndi hafði
hann þó af íslenzkri tungu og var
þaulkunnugur öllum fornsögum
okkar íslendinga. Var mér það
stundum unun, ef deilt var, t. d.
um Egilssögu eða Njálu, er Guð-
mundur greip bókina og las fyrir
okkur umræddan kafla. Þá las
hann það svo vel upp, að mér
fannst sagan og atburðirnir fá
nýtt líf og verða mér miklu ljós-
ari, en nokkru sinn fyrr, þótt oft
hefði ég heyrt það og lesið. Guð-
mundur læknr var vel máli farnn
og rökfastur í umræðum, auk þess
var hann ágætlega ritfær og er
skaði, hve lítið hann iðkaði þá list.
Kunnugur maður hefur tjáð mér,
að á sínum síðari árum hafi Guð-
mundur ritað ýmsar endurminn-
ingar sínar og hafi á þeim verið
snilldarbragur, hvað mál og stíl
snerti. Sami maður hefur tjáð
mér, að síðar hafi Guðmundur
brennt þetta allt saman og var
það illa farið.
Margt var það fleira, sem ég
dáðist að í fari Guðmundar heit-
ins, en tíminn og rúmið leyfir mér
eigi að rekja það lengur. Enda
ætti það, sem nú hefur sagt verið,
að nægja til þess að sýna hvernig
hann kom mér fyrir sjónir. Vitan-
lega var Guðmundur læknir eigi
gallalaus, fremur en aðrir dauð-
legir menn, en þeir, sem kynntust
honum nokkuð að ráði, gengu allir
úr skugga um, að hann var bæði
gáfaður og góður drengur. Þess
vegna eignaðist hann líka marga
vini, bæði hér á landi og erlendis.
Guðmundur læknir var heilsu-
bilaður mikinn hluta æfi sinnar og
naut sín því eigi til læknisstarfa,
svo sem menntun og hæfileikar
leyfðu. Síðari árin lá hann oft rúm-
fastur, og naut þá umönnunar
hinnar göfugu konu sinnar, frú
Allt frá dögum Gamla sáttmála,
er íslendingar glötuðu frelsi sínu
vegna erlendra áhrifa og valds,
samfara innbyrðis sundrungu, hef-
ur þjóðin borið gæfu til þess að
eignast menn, sem hafa séð, hver
á sínum tíma, að þjóðinni vegnaði
bezt, ef hún mátti vera óáreitt af
erlendu valdi og áhrifum, er
hvorki hafði skilning á þörfum
þjóðarinnar, né vilja til þess að
líta á það, sem varð þjóðinni til
mests hagnaðar og framfara.
Þessir menn hafa verið máttar-
stólpar þjóðarinnar og lýst henni
eins og vitar á tímum þjáninga og
hörmunga. Þeir hafa hleypt kjarki í
og aukið bjartsýni landsmanna
sinna með framkomu sinni gegn
erlendu valdi og þröngsýni þeirra,
er drottnuðu. Þeir hafa fórnað
lífi sínu og starfi fyrir þjóðina,
fyrir velferð hennar í nútíð og
framtíð. Þeir sáu, sem var, að ef
þjóðin ekki fengi tækifæri til þess
að rétta sig úr kútnum, slíta af
sér hlekkina, mundi hún tortím-
ast og ekki verða til sem sérstök
þjóð. Sá menningararfur, er þeir
skildu okkur eftir, bókmenntir
okkar, er einstæður arfur, sem hef-
ur verið okkur ómetanleg stoð í
Camillu, sem nú býr í Reykjavík.
Svo sem fyrr getur, var Guð-
mundur læknir einn af stofnend-
um Stúdentafélags Siglufjarðar.
Hann var að vísu farinn að heilsu
þau ár, er hann starfaði í félaginu,
og við stúdentarnir nutum því
hans miklu og góðu krafta, sem
félagsbróður, — en við söknuðum
hans samt er hann fluttist héðan
burtu árið 1939 og óskum, að
minning hans megi lifa sem lengst,
bæði hér í Siglufirði og annars
staðar.
H. Kristinsson.
baráttunni fyrir endurheimt
frelsis okkar og fullveldis. Um leið
og vér minnumst 1. desember, eig-
um vér einnig að minnast með
þakklæti og lotningu þeirra mörgu
óþekktu, er arfleiddu þjóð vora
að þessum verðmæta arfi. Án hans
hefði baráttan orðið erfiðari og ef
til vill gagnslaus. Þá ber og að
minnast þeirra, er spornuðu við
því, að nokkrum rétti okkar væri
afsalað í hendur konungsvaldsins
norska og gerðu það að samnings-
atriði, að ef konungur, persónan,
ekki hið arfgenga konungsvald,
ryfi tryggð og samkomulag við
,,oss Islendinga, erum vér lausir
allra mála.“ Þetta er hornsteinn-
inn að allri okkar frelsisbaráttu
og ber að hafa það vel fast í huga.
I dag minnumst vér í 25. sinn
1. desember. Höldum hann hátíð-
legan með samkomum um land
allt. I dag minnumst við þess, er
unnizt hefur í baráttu beztu
manna vorra í þágu lands og þjóð-
ar á liðnum árum, fyrir frelsi og
fullveldi þjóðarinnar. Dagurinn í
dag á einnig að verða hvöt til
okkar um að halda áfram barátt-
unni að lokamarkinu, á þeim
grundvelli, er þegar hefur verið
lagður. En þess verðum vér og að
minnast, að vér verðum um það
mál að vera óskiptir, hvar sem
vér að öðru leyti skipum oss í
stjórnmálaflokka, því að sjálf-
stæðismálið á að vera langt upp
yfir dægurþras hafið, því að það
er ekkert dægurmál, heldur veldur
það örlögum þjóðarinnar.
Ef við erum sundurþykkir, fer
eins og 1262. Stöndum við saman
heilir og óskiptir, eru mestar lík-
urnar til þess, að hinu langþráða
marki verði náð.
Nú standa málin þannig, eins
og allir vita, að herzlumunurinn