Stúdentablað Siglufjarðar - 01.12.1942, Blaðsíða 6

4
STÚDENTABLAÐ
varð hann yfir 2 milljónir hl. og
1949 nam hann rúml. 2x/> milljón
hl. Árin 1937 og 1940 eru að vísu
Aðalvöxturinn varð á kreppuár-
unum síðustu. Á sama tíma og
þorskveiðarnar drógust saman,
jókst síldveiðin. Á árunum 1926
—1940 mun síldarsöltun hafa
aukizt um 100%, en mjöl- og lýs-
isframleiðslan um nær 400 %. Með-
alverð á saltsíld, mjöli og lýsi hef-
ur og hækkað nokkuð síðustu ár-
in, svo að síldin hefur því skilað
tvöföldum tekjum í þjóðarbúið hjá
því sem áður var, í auknum afla
og hærra verði á afurðunum.
Þessi aukning síldveiðanna varð
oss til mikillar blessunar á
J ó 1 a-
bækurnar
kaupa allir hjá
HANNESI
mikil aflaár, en af þessum tölum
má þó glöggt sjá, að vöxturinn
er mjög ör í þessari atvinnugrein.
kreppuárunum og hefði orðið
þröngt í búi hjá oss, ef síldaraf-
urðir hefðu ekki orðið jafn miklar
til útflutnings og raun varð á. Um
1930 námu útfluttar sildarafurðir
rúmlega 10% af öllu útflutnings-
verðmæti landsmanna, en á árun-
um 1937—1939 (incl.) þriðjungi
útfl. Þau árin nam verðmæti út-
fluttra síldarafurða um og yfir 20
milljónum króna á ári, en allur út-
flutningur áranna 1937 og 1938
var tæpra 60 milljóna króna virði
hvort árið, og árið 1939 70 millj.
Síðan strðið brauzt út er verð-
mæti útfluttra síldarafurðá eðli-
lega hlutfallslega minna en áður,
en 1940 voru þó fluttar út síldar-
afurðir fyrir um 25 millj. króna.
Af þessum tölum ætti það að vera
ljóst, hvílíkur bústólpi síldin er
landsmönnum.
Til fróðleiks er hér birt yfirlit
er sýnir verðmæti útflutningsins
í heild og verðmæti síldarafurð-
anna sérstaklega (saltsíldar, mjöls
og lýsis). I síðasta dálki er út-
reiknað hlutfallið milli verðmætis
útfluttra síldarafurða og verðmæt-
is alls útflutningsins. Sú tala hef-
ur vaxið mjög ört þar til áhrifa
styrjaldarinnar fór að gæta. 1930
og 1931 er talan 12.5% og 11.5%,
en 1937, 1938 og 1939 er hún orð-
in 33.3%, 32.6% og 32.8%.
Útflutningur 1930—1940
Ar AUur útfl. Mjöl, lýsi Mjöl , iýs-
i ]>ús, kr. og saltsíld is- og
fluttútfyr- • saltsíld-
ir þús. kr. arútfl.
prc, . af
öllum útfl.
að verðm.
1930 60.096 7.498 12.5
1931 48.009 5.559 11.5
1932 47.785 7.104 14.9
1933 51.833 8.169 15.8
1934 47.854 8.224 17.2
1935 47.772 8.790 18.4
1936 49.642 14.311 28.8
1937 58.988 19.666 33.3
1938 58.607 19.097 32.6
1939 70.536 23.147 32.8
1940 132.908 24.387 18.3
Töl u í rnar um útflutmng inn eru
teknar úr skýrslum Hagstofun nar,
nema fyrir árið 1940, þæ r ern i úr
Ægi.
SALTSÍLDIN.
Þegar stríðið brauzt út og Nórð-
urlönd voru hernumin, lokaðist
saltsíldarmarkaður vor að miklu
leyti. Söltun mun nú ekki ná 20%
af því, sem hún var fyrir stríð.
Þó að hún liggi því niðri að veru-
legu leyti nú og meðan stríðið
stendur, er engin ástæða til að
ætla, að hún verði ekki tekin upp
aftur að stríðinu loknu. Fram að
stríðinu jókst söltunin, saltsíldin
varð smásaman betri og jafnari
vara, eftirspurnin jókst og verðið
hækkaði nokkuð. Það tekur vitan-
lega nokkurn tíma að vinna mark-
aðina aftur eftir stríðið, en það
ætti ekki að verða erfitt, því að
gera má ráð fyrir að eftirspum
verði mikil á meginlandi álfunnar
eftir ódýrri ög hollri fæðu, en salt-
síldin hefur einmitt verið þekkt
þar sem slík um nokkrar aldir. Þó
Síldaraflinn, bræðslusíld og söltun.
Ár Sildaraflinn í hl. Bræðslusíld í hl. Söltun alls tn. Bræðslusild
1926 208.073 j>rc. af öllum
1927 597.347 siídaraflan- um
1928 576.352 174.000
1929 566.732 138.000
1930 686.801 534.775 185.809 78
1931 776.077 569.801 211.963 74
1932 710.252 530.710 : 247.269 75
1933 755.244 752.197 219.046 (100)
1934 772.208 686.726 216.760 89
1935 679.000 549.741 133.759 81
1936 1.312.569 1.068.670 249.215 82
1937 2.188.799 2.172.138 210.997 (99)
1938 1.731.963 1.530.416 347.679 89
1939 1.400.199 1.169.830 260.990 84
1940 2.567.000 (áætlað) 2.467.738 89.967 96
Tölurnar um síldaraflann eru teknar úr skýrslum Hagstofunnar,
tölurnar um bræðslusíldina og söltunina úr Ægi.