Stúdentablað Siglufjarðar - 01.12.1942, Blaðsíða 5

STÚDENTABLAÐ
Siglufjörður og síldin.
Eftir Pál Ólafsson, mag. scient.
er aðeins eftir, lokaskrefið óstigið.
En til þess að það megi verða
heilla- og gæfuríkt, verðum við
allir að standa saman. Engin önn-
ur sjónarmið mega koma til greina
en þau, sem miða að heill og ham-
ingju lands og þjóðar. Núverandi
ríkisstjórn hefur lagt fyrr Alþing
stjórnarskrárfrumvarp það, er
samþykkt var á sumarþinginu
varðandi sjálfstæðismálið og lausn
þess. Er frumvarpið þess efnis,
að við 3. málsgrein 75. gr. stjórnar
skrárinnar bætist eftirfarandi:
„Þegar Alþingi samþykkir þá
breytingu á stjórnskipulagi Is-
lands, sem greinir í ályktunum
þess frá 17. maí 1941, hefur sú
samþykkt eins þings gildi
sem stjórnskipunarlög, er meiri-
hluti allra kosningabærra manna
í landinu hefur með leynilegri at-
kvæðagreiðslu samþykkt hana. Þó
er óheimilt að gera með þessum
hætti nokkrar aðrar breytingar á
stjórnarskránni en þær, sem bein-
línis leiðir af sambandsslitum við
Danmörku og því, að Islendingar
taka með stofnun lýðveldis til
fullnustu í sínar hendur æðsta
vald í málefnum ríkisins“.
Ef þetta verður samþykkt nú á
Alþingi og greidd jáyrði við því
við almenna leynilega atkvæða-
greiðslu af meirihluta kjósenda
landsins, er hinu langþráða og
heitt óskaða marki náð.
Vér skulum vona, að vér Islend-
ingar berum gæfu til þess að
standa saman um þetta örlaga-
ríka mál, er varðar tilveru okkar
sem sjálfstæðs ríkis og er loka-
þátturinn í aldagamalli baráttu
þjóðarinnar og heitustu óskir
hennar jafnlangan tíma.
Hinir föllnu foringjár í sjálf-
stæðsbáráttunni og framtíð og
heill þjóðarinnar krefjast þess, að
þau störf, er unnin hafa verið á
undanförnum öldum í sjálfstæðis-
málinu, vérð ekki til einskis.
Baldur Eiríksson.
PÁLL ÓLAFSSON,
efnafræðingur, hefur veriS ráTiinn
forstöðumaður rannsóknarstofu Síld-
arverksmiöja ríkisins í SiglufirSi.
Hann lauk magisterprófi í lifefnafræöi
uiö háskólann í Kaupmannaliöfn HI'iO.
Dvaldi hann i Englandi s.l. ár, og
stundaÖi framhaldsnám í lífefnafrædi
viö Háskólann í Oxford. Auk þess
dvatdi hann um slceifi á rannsóknar-
stofum í Liverpool og Aberdeen. Má
mikils af Páli vænla i sambandi viö
sildariönaö landsmanna.
Málefni síldarútvegsins hafa
verið mikið rædd undanfarið í
dagblöðum og tímaritum, á fund-
um og þingum. Af þeim um-
ræðum, sem ekki er öllum lokið
enn, er það ljóst, að allir eru sam-
mála um að efla þessa grein at-
vinnulífsins og auka að miklum
mun. Á Alþingi var t. d. sam-
þykkt mjög mikil aukning á Síld-
arverksmiðjum ríkisins og hefur
þegar verið hafizt handa um tölu-
vért af þeirri aukningu. Nokkur
aukning er og fyrirhuguð á öðrum
síldarverksmiðjum landsmanna,
en auk þess er að minnsta kosti
eitt nýtt fyrirtæki að reisa síldar-
verksmiðju og önnur ráðgera það.
I þessum umræðum hefur varla
verið minnst á síldarsöltunina, og
er þó sízt ástæða til að gleyma
henni, því að hún hefur fram á
siðustu ár skilað meiri erlendum
gjaldeyri en aðrar útfluttar síldar-
afurðir. Þó að síldarsöltunin liggi
nú að mestu leyti niðri af völdum
stríðsins, er engin ástæða til að
ætla, að hún eigi ekki eftir að
reynast landsmönnum drjúg tekju-
lind og aukast að miklum mun.
Það mun vera nokkurn veginn
víst, að þegar eðlileg viðskipti
þjóða á milli verða tekin upp aftur
verður síld söltuð og seld engu
síður en fyrir stríð.
Síldveiðin hefur aukizt jafnt og
þétt frá því um síðustu aldamót
er hún var fyrst tekin upp að
nokkru ráði og er nú orðin einn
af veigamestu þáttunum í atvinnu-
lífi voru. Má segja, að hún aukist
enn ár frá ári. Samkvæmt skýrsl-
um Hagstofunnar nam síldarafl-
inn á árunum 1926—1930 (incl.)
527 þús. hl. að meðaitali á ári,
en 1936—1940 (incl.) var hann
orðinn 1.840 þús. hl. á ári. Hefur
hann því meir en þrefaldast á 10
árum. Árið 1936 fór síldaraflinn
fyrst fram úr 1 milljón hl., 1937
Nýkomid:
Snyrtikassar f. dömur og herra
Silki- og ullarsokkar
Silki-gardínuefni
Vasaklútar í kössum
Kjólaefni
Baðsloppar o. m. fl.
Verzl. BJÖRK