Jökull - 01.01.2017, Blaðsíða 72

Jöklabreytingar 2015–2016
mikið hafi verið í þessum kvíslum fyrr um sumarið og
haustið. Aðstæður til að greina jaðarinn voru góðar
og betri en undanfarin ár.
Mýrdalsjökull
Sólheimajökull – Aðeins er hægt að mæla eina línu
vegna lóns framan við jökulinn. Sú lína liggur tals-
vert til hliðar við miðju jökulsins.
Sléttjökull – Mæling náðist eftir tvö ár án mælinga.
Mælt hop er því yfir þrjú ár.
Vatnajökull
Síðujökull – Í ágúst 2016 átti Hlynur S. Pálsson leið
um svæðið framan við Síðujökul með gönguhópi og
mældi stöðu jökulsporðsins. Mælt var á eystri línunni
við jökulinn. Ekki hefur verið mælt þar síðan 2003
en 2007 var seinast mælt á vestari línunni. Mikið hop
mældist síðan 2003, eða hátt í 1 km en vert er að hafa
í huga að Síðujökull er framhlaupsjökull. Breyting-
ar á stöðu jökulsporðsins eru því ekki í beinu sam-
bandi við loftslag heldur ráðast einnig af hvar jökull-
inn er staddur í framhlaupslotu sinni. Síðujökull er
núna hæglátur á milli framhlaupa og hop hans er því
hugsanlega meira en búast mætti við fyrir sambæri-
legan jafngangsjökul.
Skeiðarárjökull austur – Öfugt við árið 2015 mæl-
ist nú hop á öllum þremur mælistöðunum við austur-
hluta Skeiðarárjökuls. Samkvæmt skýrslum Ragnars
F. Kristjánssonar er staða Skeiðarár svipuð milli ára.
Áin rennur meðfram öllum sporðinum og fer sumstað-
ar í gegnum lón framan við sporðinn en undir hann á
öðrum stöðum. Í skýrslunum er þess einnig getið að
jökullinn sé óvenju hvítur á vissum mælistöðum og
það sé væntanlega vegna mikilla rigninga í Öræfum í
október. Mælt var með fjarlægðarkíki á öllum mæli-
stöðunum.
Morsárjökull – Samkvæmt skýrslu Ragnars F.
Kristjánssonar er, líkt og árið á undan, ekkert lón
framan við jökulinn.
Skaftafellsjökull – Mælt var með fjarlægðarkíki yfir
lón.
Öræfajökull
Svínafellsjökull – Svava B. Þorláksdóttir lýsir tals-
verðum breytingum við jökuljaðarinn. Samkvæmt
skýrslu hennar er nú mjög óslétt við jökulsporðinn og
líkt að mikið rót sé í kringum hann. Vatnsstaðan í lón-
inu við Hafrafell var nú hærri heldur en bæði 2014
og 2015, en líkt og áður voru merki um að enn hærra
hefði staðið í lóninu fyrr um sumarið.
Falljökull – Samkvæmt skýrslu Svövu B. Þorláksdótt-
ur eru litlar breytingar við jaðarinn haustið 2016, sam-
anborið við árið á undan. Nýrri mælilínu bætt við um
230 m norðvestan við núverandi mælilínu. Þar er mun
minni aurkápa á jöklinum og breytingar því hugsan-
lega talsvert aðrar.
Vatnajökull
Heinabergsjökull – Haustið 2016 kom í ljós við
myndatöku af jöklinum úr dróna að í lóninu framan
við jökulsporðinn er tunga af ísjökum á floti. Þessir
jakar eru ekki samfastir jöklinum en líta út af jörðu
niðri fyrir að vera það. Vegna þessa náðist ekki mæl-
ing að raunverulegum jaðri jökulsins. Ekki er ljóst
hvenær þessi jakatunga brotnaði framan af jöklinum
en almennt má gera ráð fyrir að slíkt uppbrot sé merki
um hop. Þrátt fyrir óvissu með hvort að staðan hafi
verið sú sama árið 2015 eða árin þar á undan er 2015
haft með í samtölu um heildarbreytingu 1995–2015 í
töflu um jöklabreytingar. Heildarbreytingin fyrir þetta
tímabil gæti því verið talsvert óviss.
Fláajökull – Samkvæmt skýrslum Bergs Pálssonar
fer lónið framan við jökulinn stækkandi við austari
mælilínuna. Jökullinn þar er einnig lægri og minna
úfinn en verið hefur. Við vestari mælilínuna eru að-
stæður mjög svipaðar og í fyrra en skammt vestan við
hana er hefur jökulinn lækkað mikið. Þar er hann orð-
inn nær flatur og flýtur hugsanlega við sporðinn.
Lambatungnajökull – Bergi Pálssyni tókst ekki að
komast að merki framan við jökulinn. Hann náði þó
mælingu á hopi jökulsins með því að bera núverandi
staðsetningu sporðsins saman við GPS punkt af stað-
setningu sporðsins haustið 2015. Framan við jökulinn
er víðáttumikið flatt svæði með möl og sandi á yfir-
borði en ís undir.
Rjúpnabrekkujökull – Ekki náðist mæling við Rjúpna-
brekkujökul haustið 2016 vegna snjóa við jökulsporð.
JÖKULL No. 67, 2017 67