Skinfaxi - 01.02.2018, Side 14

14 SKINFAXI
Mót UMFÍ
hafa góð
áhrif á
bæjarfélög
Samfélagsleg áhrif Unglinga­
landsmóts UMFÍ eru jákvæð í
þeim bæjum þar sem mótin eru
haldin. Þau eru hvatning til upp­
bygg ingar íþróttamannvirkja og
styrkingar á innviðum staða­r­
ins svo að viðkomandi bæjar­
félag getið haldið Unglinga­
landsmót UMFÍ eða Landsmót.
Efld uppbygging íþróttamann­
virkja getur leitt til meiri fjöl­
breytni í íþróttaiðkunum, fjölg­
að iðkendum og styrkt ferða­
þjónustuna á staðnum. Þetta er á
meðal þess sem fram kemur í
lokaritgerð Sindra Snæs Þor­
steinssonar í ferðamálafræði við
líf­ og umhverfisvísindadeild
Háskóla Íslands.
Í ritgerðinni skoðar Sindri sam­
félagsleg áhrif íþróttaviðburða
víða um heim. Þar kemur m.a.
fram að oft er ráðist í mikla upp­
byggingu í kringum viðburðina.
Þetta er bæði uppbygging á
íþróttamannvirkjum og styrking
á innviðum sem fyrir eru í bæjar­
félögum sem halda mótin. Kast­
ljósinu er beint að samfélagsleg­
um og efnahagslegum áhrifum
íþróttaviðburða á borð við Ungl­
ingalandsmót UMFÍ á lítil bæjar­
félög á landsbyggðinni.
Sindri segir í ritgerðinni að
Landsmótin og Unglingalands­
mótin eigi það sameiginlegt að
fara fram víðs vegar um landið.
Þau eru aldrei haldin á sama stað
tvö ár í röð. Mótahaldið krefjist
töluverðrar uppbyggingar inn­
viða, bæði til að taka á móti gest­
um og til að aðstaða til iðkunar
sé sem best fyrir keppendur.
Í niðurstöðunum má sjá að
mikil tækifæri fyrir bæjarfélög
liggja í því að halda Unglinga­
landsmót. Á Hornafirði setti þetta
íþróttamannvirki á dagskrá og
hefur orðið mikil uppbygging á
þeim þar sem þáttur Unglinga­
landsmóts er mikill. Þá kom
fram að mótið auki samstöðu
meðal íbúa og að þeir finni fyrir
ákveðnu stolti við að halda slíkan
viðburð. Þá nýttu Hornfirðingar
mótið, sem var haldið árið 2007,
til þess að bæta ímynd staðarins
og kynna menningu og sérstöðu
hans. Þetta styrkti ferðaþjónust­
una á svæðinu.
Mikil uppbygging á Höfn
Sumarið 2013 var 16. Unglinga­
landsmót UMFÍ haldið á Höfn
í Hornafirði. Þetta var í annað
skiptið sem mótið var haldið þar.
Fyrst var það haldið í bænum árið
2007. Á því móti voru í kring­
um 1.000 keppendur og 7­8.000
gestir. Ráðist var í mikla upp­
byggingu á íþróttamannvirkjum
á Höfn sem hefur verið haldið
áfram eftir mótið. Fyrir mótið var
ráðist í gagngerar endurbætur á
Sindravöllum sem er knatt­
spyrnuvöllur bæjarins og grasið á
honum endurnýjað ásamt því að
tartan­hlaupabraut var sett upp
umhverfis völlinn. Til viðbótar
var ráðist í byggingu nýrrar sund­
laugar sem hafði verið lengi á
teikniborðinu. Framkvæmdin
tafðist reyndar og var laugin
ekki vígð fyrr en árið 2009. Árið
2012 var íþróttahúsið Báran vígt.
Þetta er 4.000 fermetra fjölnota
knattspyrnuhús.
Sátt við heimamenn
Sindri telur að sama sé í hvaða
uppbyggingu verði ráðist í
tengslum við mótshald, mikil­
vægt sé að hagsmunir almenn­
ings séu lagðir til grundvallar.
Mikilvægt sé að skoða hvernig
mannvirki muni nýtast bæjarbú­
um þegar viðburðinum er lokið.
Sé það gert á réttum forsendum
geti það bætt lífsskilyrði íbúa og s
kapað meiri sátt meðal almenn­
ings um þá fjármuni sem settir
eru í uppbyggingu kringum við­
burðinn.
Ef vel er staðið að viðburðum
eru allar líkur á því að þeir muni
hafa jákvæð áhrif bæði á efna­
hag og samfélagið í heild sinni á
þeim stað þar sem íþróttavið­
burðurinn er haldinn. Hins vegar
fari eitthvað úrskeiðis í undirbún­
ingi eða í framkvæmd viðburðar­
ins, geta áhrifin verið neikvæð.
Góður árangur á Höfn
í Hornafirði
Unglingalandsmót hafa leitt til
mikillar uppbyggingar íþrótta­
mannvirkja í mörgum byggðar­
lögum þar sem þau hafa verið
haldin. Íbúar á Höfn í Hornafirði
nutu góðs af því við uppbygg­
ingu mannvirkja fyrir mótið
2007. Tæpara mátti vart standa
því með gengishruni íslensku
krónunnar hækkaði allur kostn­
aður umtalsvert. Sem dæmi má
nefna að kostnaður við tartan­
völl hefði orðið margfalt hærri ef
farið hefði verið í endurbætur á
honum eftir gengisfallið.
Af öðrum framkvæmdum má
nefna uppbyggingu á strand­
blakvelli við Sindravöll og betr­
umbætur á mótokrossbraut og
áhorfendapöllum við Sindravelli.
Öll þessi verkefni voru þó smá­
vægileg miðað við aðrar fram­
kvæmdir.
Almenn ánægja var meðal við­
mælenda Sindra með uppbygg­
ingu á íþróttamannvirkjum í
Höfn á Hornafirði, jafnvel þótt
ljóst væri að þeir peningar sem
lagðir voru í framkvæmdirnar
skiluðu sér seint til baka. Sund­
laugin á Höfn er gott dæmi
um það. Þeir sem Sindri ræddi
við voru sammála um að fram­
kvæmdirnar borguðu sig hins
vegar í bættum lífsgæðum og löð­
uðu ferðamenn í bæinn þar sem
tjaldsvæðið í bænum var lagað.
Eftir mótið hafa fleiri íþrótta­
viðburðir og minni heimamót
verið haldin á Höfn í Hornafirði
og nýtast mannvirkin til þess. Það
sama á við um fleiri staði, svo
sem á Sauðárkróki þar sem
Landsmótið er haldið nú og í
Vík í Mýrdal þar sem Unglinga­
landsmót UMFÍ var haldið árið
2005. Landsmót UMFÍ 50+ var
haldið í Vík árið 2013 og nýttust ­
þá íþróttamannvirkin sem
höfðu verið byggð upp í tengsl­
um við Unglingalandsmótið.
Sindri segir flesta sem hann
ræddi við sammála um að fjöl­
breytni í íþróttalífinu á Höfn hafi
aukist eftir mótið þar enda búið
að byggja mikið upp. Eftir að
nýtt knattspyrnuhús var vígt los­
naði um pláss í íþróttahúsinu.
Við það opnuðust dyr fyrir nýjar
íþróttagreinar, iðkendum hefur
fjölgað og þeir eru orðnir yngri.
Margþætt áhrif
Efnahagsleg áhrif af Unglinga­
landsmótinu á Höfn eru marg­
þætt, að mati Sindra. Á Unglinga­
landsmót koma rúmlega 1.000
þátttakendur og gestir mótsins
eru á milli 8.000 og 10.000 manns.
Í þeim áætlunum sem Sindri
vann eftir var gert ráð fyrir því
að hver gestur eyddi sem næmi
20.000–25.000 krónum í elds­
neyti, mat og keppnisgjöld. Ef
miðað er við 8.000 gesti yfir móts­
helgina nemur heildarveltan um
160 milljónum króna að lágmarki
sem verða eftir í samfélaginu. Til
viðbótar fær viðkomandi sam­
bandsaðili UMFÍ allan hagnað
af mótinu sjálfu og tengdum við­
burðum. Efnahagslegu áhrifin
geta því verið umtalsverð.
Samfélagsleg áhrif
Samfélagslegu áhrifin eru ekki
síður mikilvæg en þau efnahags­
legu. Í ritgerð Sindra kemur fram
að Unglingslandsmótið geti
styrkt sjálfsmynd samfélagsins
með því að sýna fram á að það
ráði við að halda svo stórt mót
eins og Unglingalandsmóið er.