Heima er bezt - 01.10.2002, Side 34

Þjóðlegar kímnisögur
Hver þjóð hefur sín sérkenni í kímnisögum. Hér verður gripið niður
í frásögum frá nokkrum stöðum í heiminum. Byrjum við áfrœndum
okkar á Norðurlöndum: Svíar œtla mönnum úr ýmsum hlutum
landsins mismunandi einkenni. Þannig eru Smálendingar sagðir fá-
tœkii; nœgjusamir en mjög úrrœðagóðir. Grönnum þeirra í suðri,
Skánverjum, er oft lýst sem montnum stórbokkum.
Sagt er að einhveiju sinni hafi Skán-
veiji og Smálendingur orðið sam-
ferða til himnaríkis. Báðir vom
hólpnir, en þeir fengu verulega misgóðar
móttökur. Smálendingurinn var bara
„tékkaður inn“ um gullna hliðið, en
Skánveijanum var tekið með lúðra-
blæstri himneskra herskara og honum á
annan hátt vel fagnað. Smálendingurinn
spurði sankti Pétur, hvort ekki væm allir
jafiiir meðal útvaldra?
„Jú, eiginlega,“ svaraði Pétur. „En,
sjáðu nú til. Smálendingar koma hingað
daglega, en þetta var fyrsti Skánveijinn á
öldinni!"
Gústaf fimmti var lengi konungur
Svía, en hann lést í hárri elli um miðja
síðustu öld. Síðustu árin var hann all-
mglaður, eins og gömlum mönnum er
títt, og sögðu þegnar hans af honum
ýmsar sögur, trúlega ekki allar sannar.
Ein er á þá leið að konungur hafi verið
með hirðmönnum sínum á elgsveiðum,
en af því hafði hann nokkra skemmtan.
Fengnir vom ungir menn til að reka
veiðidýrin fyrir byssuhlaup fyrirmann-
anna, og einum þeirra brá mjög, þegar
konungur miðaði á hann. Pilturinn hróp-
aði í angist: „Ég er ekki elgurinn; ég er
ekki elgurinn!“
Kóngur hélt sínu striki og hleypti af,
en hitti sem betur fer ekki.
„Yðar hátign,“sagði ungi maðurinn.
„Hvers vegna skutuð þér á mig? Ég
sagði samt að ég væri ekki elgurinn.“
„Mér heyrðist þér segja að þér væruð
elgurinn," svaraði konungur.
Danir kunna líka sögur af sínu kónga-
fólki. Á stríðsámnum reið Kristján tíundi
daglega um götur Kaupmannahafnar.
Einhveiju sinni sá hann hvar ungur
Örnólfur
Thorlacius:
drengur var að seilast upp í dyrabjöllu,
en náði ekki upp. Konungur sté af baki
og mælti við sinn unga þegn: „Ég skal
hjálpa þér,“ og hringdi bjöllunni.
Þá sagði strákur: „Og svo hlaupum
við!“ Hvað hann og gerði.
Knútur erfðaprins, bróðir næsta Dana-
konungs, Friðriks níunda, sté lítt i vitið.
Þegar ljóst var að Friðrik konungur
myndi ekki eignast karlkyns erfingja, var
erfðalögunum í Danmörku breytt,
þannig að kona mátti erfa krúnuna, svo
Margrét Þórhildur kom til valda að föður
sínum látnum í stað Knúts.
Þeir bræður, Friðrik og Knútur, voru
báðir áhugamenn um siglingar. Ein-
hverju sinni buðu danskir sjóliðar Knúti
til bjórdrykkju. Lögðu þeir þá þennan
orðaleik fýrir prinsinn: „Ved Deres
Hojhed hvilken forskel det er pá en
menig og en fanebærer?“
Ekki vissi erfðaprinsinn það, en rétt
svar er: „Det er fanen til forskel.“
Allir hlógu, og prinsinn ekki minnst.
Seinna hugðist hann segja Friðrik bróóur
þennan brandara, og spurði: „Ved du,
hvilken forskel det er pá en menig og en
fanebærer?“
„Det ved jeg sgu ikkesvaraði stóri
bróðir.
„Det er pokker!“ sagði Knútur og
skellihló.
Hér kemur norsk saga, skráð eftir
minni úr þjóðsagnasafni þeirra Asbjorn-
sens og Moe:
Prestur einn í Noregi var mjög dreiss-
ugur og ferðaðist oft um prestakall sitt í
hestvagni og hrópaði þá: „Víkið úr vegi,
hér kemur presturinn!“
Einu sinni neyddist hann þó til að
víkja, því þá var Noregskonungur í
vagninum, sem á móti kom. Kóngur
stefndi presti á sinn fund, þar sem hann
skyldi svara þremur spumingum, og færi
eftir svöranum, hvort hann héldi kallinu.
Nú var presti margt betur til lista lagt en
leysa þrautir, en djákni hans var þeim
mun lagnari við það, svo það varð úr að
hann gekk á konungsfund í stað prests.
Fyrsta spuming konungs var:
„Hve langt er milli himins og jarðar?“
„Eitt steinsnar,“ svaraði djákninn.
Næsta spuming: „Hvers virði er ég?“
„29 silfiirpeninga, ég fer ekki hærra,
þar sem Kristur var metinn á 30.“
Kóngur lét sér þessi svör vel líka, en
spurði að lokum:
„Hvað er ég nú að hugsa?“
„Þér hugsið að þér séuð að tala við
prestinn, en það er djákninn.“
„Far þú þá og ver prestur, en lát hann
vera djákna.“
Víkur þá sögu að íslenskum hafnar-
stúdentum. Á nítjándu öld hélt einhver
Dani því fram, að ekki væri hægt að
yrkja með stuðlum og höfuðstöfiim,
hvað þá með innrími, nema á íslensku,
eða í það minnsta ekki á dönsku. Þetta
hrakti einn fjölnismanna, líklega lista-
skáldið góða, með vísu um aðalskonu af
þýskum ættum, sem lét mikið til sín taka
í selskapslífinu í Höfh um þessar mund-
ir:
Holder Gœs og giver Sold.
Gaar til Messe, Herren i Vold.
Fodt i Essen, brav og bold,
Baronesse Lowenskjold.
Meðan Sovétmenn stóðu ffarnar
Bandaríkjamönnum í geimkapphlaup-
inu, skýrði oddviti þeirra, Nikita Krúst-
450 Heima er bezt