Heima er bezt - 01.04.2007, Side 17

Freyja Jónsdóttir:
Álftin er af andarætt, hún er sundfugl og
stærst íslenskra fugla. Hún er skrokkmikil,
flatvaxin, fremur lágfætt og með langan háls.
Vænghafið er mikið en þegarfuglinn leggur
vængina saman ná þeir ekki að stélbroddi.
Stélið er líkt og á gæsum, fremur stutt og
bogið fyrir endann. Nefið ferjafnhækkandi
upp að enni og er svart að framan upp fyrir
nasir en Ijósgult sitthvoru megin. Lithimna
í augum er brún og fætur eru svartir. Eitt
af helstu einkennum álftarinnar er afar
langur háls. Liturinn á fiðri fullorðins fugls er
hvítur en stundum aðeins gulleitur á höfði,
að neðan erfuglinn oft ryðgulur af járni úr
mýrardrögum.
Karlfuglinn er nokkru stærri en kvenfuglinn. Álftin er
góður sundfugl en stirð til gangs. Þegar hún tekur
sig upp til flugs frá sundi hleypur hún eftir vatninu
með útþanda vængi og hálsinn teygðan fram, áður en hún
nær að lyfta sér.
Álftin er jurtaæta, vakir á daginn en sefur á nóttunni.
Þær eru einkvænisfuglar og marka sér landsvæði í kringum
hreiðrið sem er stór dyngja og fremur gróf að gerð, með
bolla í miðju sem fóðraður er með fíngerðum fjöðrum. Oftast
er dyngjan í hólma eða við ár og vötn. Kvenfuglinn liggur
á eggjunum sem eru 4 - 6 í hreiðri. Eggin eru stærstu egg
íslenskra fugla, hvít að lit þegar þau eru nýorpin en gulna
eftir því sem líður á útungunartímann. Eggin klekjast út á
35 - 40 dögum. Fyrst líkjast ungamir helst andamngum,
hálsstuttir með mikin dún á kroppnum. En þeir breytast
fljótlega og hálsinn tekur að lengjast.
Á meðan frúin liggur á situr karlinn hjá hreiðrinu og er illur
viðureignar og ráðlegra er að hætta sér ekki inn á yfírráðasvæði
hans. Hann er alltaf á vaktinni, sefur lítið og versnar í skapinu
eftir því sem lengra líður á útungunartímann. Þá verður
hann árásargjarn og kemur hlaupandi með útþanda vængi,
gapandi gogg, hvæsir og gargar vonskulega. Verði óvinurinn
ekki nógu snöggur að forða sér er hann laminn með sterkum
Heima er bezt 209