Hljóðabunga - 01.03.1975, Síða 14

Dýrafirði. Ekki var hægt að láta þetta bera
sig lengur.
KAPTEINN BERG
Forstjóri hvalveiðastöðvarinnar hét Lárus
Berg. Við máttum aldrei kalla hann annað
en kaptein Berg og áttum að taka ofan,
þegar við mættum honum. En hann tók
aldrei ofan fyrir okkur, setti bara höndina
upp að hattbarðinu. Það var svo sem gott.
Hann var góður við okkur meðan við
vorum mjög litlir, en svo fór hann að
verða nokkuð stífur, hefur víst ekki viljað
hleypa okkur nær en svona mátulega.
Börn forstjórans voru þar í leik, við
lékum okkur saman úti en ekki inni.
Yngsta dóttir hans skrifar mér enn.
Hún fæddist á Höfða og ég á heil-
mikið af myndum og öðru frá hvalveiða-
stöðinni, sem hún hefur verið að reita í
mig. Menning á heimili Bcrgs var á háu
stigi, en hjá okkur var allt mjög lélegt.
Þar var lús og þrengsli. Ég hef oft dáðst
að því í huganum síðan, hvað þetta fólk
hefur kunnað að umgangast aðra, eins og
það hefur nú verið dálítið vandamál að fá
ekki smitt. Við vorum frjálsmannlega úti
á sama sleðanum, tvennt og þrennt. Nei,
það er aðdáunarvert.
NORSKIR VERKAMENN
Verkamennirnir, sem flestir voru norskir,
bjuggu í bröggum, alllangt frá sjálfri
bræðslustöðinni. Braggarnir voru nokkuð
margir, því að deilt var niður á þá eftir
stöðu. Einn hét smedbraggi. Þar voru allir
handverksmenn t.d. trésmiðir. járnsmiðir og
blikksmiðir. Svo var flensibraggi. Þar voru
þeir, sem kallaðir voru flensarar og
skáru utan af hvalnum og kunnu að sundra
honum. Þeir höfðu óreglulegan vinnutíma,
unnu jafnvel á nóttunni eftir því sem stóð
á sjó, þegar hvalnum var fleytt upp. Hinir
unnu reglulega frá 6 á morgnana til 7 á
kvöldin. Það var klukkutími í morgunmat
og klukkutími í hádegismat, hálftími í kaffi
tvisvar sinnum, svo að það hefur ekki verið
unnið meira en 10 tíma. Reglulegur vinnu-
tími hafði ekki þekkst áður í Dýrafirði,
allir voru þrælar nótt og dag, þegar á þá
var kallað. Þetta má því upp á vissan
handa máta telja menningarleg áhrif frá
norðmönnunum. Braggi þurrkunarmanna
og ketilkúmsmanna var kallaður milli-
braggi. Það var ekki eins lélegt að vera
flensari eins og að vera vanalegur ketil-
kúmsmaður. Þeir voru kallaðir kúmmarar.
Þetta voru tómar stéttir og ég hugsa, að það
hafi verið kaupmunur einhver undir þess-
um kringumstæðum. Verkstjórar og kokkar
voru í sérbragga, sem kallaður var messa.
I íslendingabragga voru svo íslensku verka-
mennirnir.
Norðmenn höfðu vélaverkstæði, bæði eld-
smiðju og rennibekki. Þeir réttu alla sína
skutla. Ég held næstum að þeir hafi smíðað
skutla. Þó er ég ekki viss. Þar var strákur,
sem var kallaður smedgut. Hann blés. Svo
sló hann á alls konar móthamra, sem yfir-
smiðurinn hélt yfir. Þetta gogguðum við
strax í strákarnir og fengum að sjá miklu
meira en fjöldinn gerði.
Norðmennirnir voru ágætir og mér er
alltaf hlýtt til þeirra sem þjóðar i gegnum
þessa kynningu. Þetta var almúgalýður,
sem talaði ýmis konar norsku frá austur-
norsku til sveitamáls, svo að maður lærði
fljótt að skilja. Austurnorskuna lagði mað-
ur samt rækt við, sérstaklega þegar maður
fór að lesa. Ég kann norsku enn og get vel
talað hana. Hún hefur setið i mér.
14
HLJÖÐABUNGA