Hljóðabunga - 01.03.1975, Page 31

Frelsið,
menningin
og nútíminn
Viðtal við
Ragnar H. Ragnar
Þegar ritnefnd Hljóðabungu ákvað að hafa
viðtal við merkan mann í fyrsta tölublaði sínu
var eðlilegt að nafn Ragnars H. Ragnars, skóla-
stjóra Tónlistarskólans á ísafirði, kæmi fljótt
upp í hugann. Hann hefur um meira en aldar-
fjórðungsskeið skilið eftir sig slík spor í tón-
listarsögu Vestfjarða, og reyndar alls landsins,
að hann er orðinn þjóðsagnapersóna í lifanda
lífi. Á bessu tímabili hefur stór hluti af færustu
hérlendum píanóeinleikurum útskrifast úr
skóla hans, og Ragnar er viðurkenndur sem
fremstur íslenskra píanókennara. Hann er auk
þess víðlesinn og menntaður í besta skilningi
þess orðs. Er því vænlegt að leita í smiðju hans
um fleira en tónlist. Sá kostur hefur verið
valinn hér.
Ragnar Hjálmarsson Ragnar er af merkum
ættum kominn, fæddist árið 1898 á Ljótsstöðum
í Laxárdal í S-Þingeyjarsýslu og ólst þar upp.
Lifandi áhugi hans og eldmóður hefur sjálfsagt
verið vakinn í hinum fræga þingeyska aldamóta-
anda. Að loknu samvinnuskólaprófi fór Ragnar
til Vesturheims og bjó síðan um 27 ára skeið í
Kanada og Bandaríkjunum. Þar lærði hann tón-
list og kenndi hana síðan. Einnig fékkst hann
við söngstjórn og tónsmíðar. Árið 1942 gerðist
Ragnar sjálfboðaliði í Bandaríkjaher og gegndi
herþjónustu til stríðsloka. Á árinu 1948 fluttist
hann heim og tók við skólastjórn á ísafirði.
Á heimili þeirra hjóna, Ragnars og Sigríðar,
á Smiðjugötu 5 spjölluðum við yfir kaffibolla
eina kvöldstund í nóvember og nutum mikillar
gestrisni. Talið berst brátt að heimspekilegum
vandamálum og við hefjum að skjóta spurn-
ingum á Ragnar.
FRELSIÐ
Hvernig skilgreinir þú frelsið?
— Þetta er hugtak sem ég hef ákaflega mikið
velt fyrir mér af því að mér finnst að maður
sem er ófrjáls sé eiginlega verri en dauður. Hins
vegar getur eins frelsi verið ófrelsi annars og
verður því að takmarkast af kringumstæðum.
Frelsi sem gengur á rétt annarra er ofbeldi og
í nútímanum hafa margir notfært sér þetta.
Menn hafa framið hina verstu glæpi í nafni
frelsisins.
Verður þá ekki í raun og veru að takmarka
frelsið talsvert til þess að það geti notið sín?
— 'Það er mjög erfitt að takmarka málfrelsi,
samkomufrelsi, prentfrelsi og því um líkt og má
ekki nema að mjög litlu leyti. Öðru máli gegnir
um athafnafrelsi. Það verður einhvern veginn
að takmarka. Það á enginn að hafa frelsi til að
gera hvað sem er. Frelsinu er best borgið þannig
að allir hlutir í þjóðfélaginu séu framkvæmdir
með atkvæðum meirihlutans og minnihlutinn fái
að vinna fyrir sínum málum á heiðarlegan máta
svo lengi sem hann notar ekkert ofbeldi. Með
öðrum orðum að þjóðfélagið sé ofbeldislaust.
Þegar minnihlutinn eða meirihlutinn grípur til
vopna til að kúga hinn þá er frelsið farið. Við
eigum að hafa þjóðfélagsfyrirkomulag sem
gerir byltingu með ofbeldi oþarfa. Og í íslensku
þjóðfélagi er engin þörf fyrir blóðuga byltingu
því að hver sem er getur fengið ótakmarkað
tækifæri til þess að vinna málstað sínum fylgi
og það er það !sem við þurfum. Það er ekki langt
síðan allt þetta isem við höfum núna var minni-
hlutaskoðun í landinu, sjúkrahjálp, ellilaun, vegir
og þess háttar. Það var ekki álitin nein þörf á
HLJÖÐABUNGA
31