Heimili og skóli - 01.06.1950, Side 18

62
HEIMILI OG SKÓLI
Hvers vegna eru börn löt?
Læknir leiðbeinir
Oft heyrum við mæður kvarta um
leti barna sinna. Þau vilja ekki víkja
í lið heima, þau vanrækja nám sitt
og svo framvegis. Af hvaða ástæðum
stafar þessi ,,leti“? Hún getur átt sér
líkamlegar orsakir, eða þá, að undir-
rótin sé ýmiss konar taugatruflanir.
Við skulum fyrst athuga líkamlegar
orsakir. Stundum getur til dæmis blóð-
leysi verið höfuðorsökin, þótt aðstand-
endum sjáist oft yfir það. Blóðleysið
gerir börnin fljótt þreklítil, svo að
þau geta ekki fylgst með í skólanum.
Fyrstu kennslustundirnar gengur þeim
sæmilega, en svo dofnar athyglin, og
barnið getur ekki fylgst með. Ýmiss
konar farsjúkdómar minnka líka getu
barnanna.
að skerpa sjálfstæðar hugsanir nem-
endanna, en jafnframt myndu þau
smám saman útrýma herfilegustu kór-
villum kennslubókanna, og er það út
af fyrir sig góðra gjalda vert.
Lesbækur og landafræði eru sér-
staklega vel til gagnrýni fallnar. Les-
bækurnar sökum þess, að þar úir og
grúir af frásögnum, sem eru ger-
sneyddar rökréttri hugsun, landafræð-
in vegna þess, að í henni er fjöldi
hleypidóma um aðrar þjóðir, sem
reyndar eru kallaðar þjóðlífslýsingar.
Auk þess hefur sú breyting, sem orðið
liefur á stjórnarfyrirkomulagi og
landamærum hvarvetna um heiminn,
Ekki ósjaldan hefur barn jafnvel
verið sneypt fyrir amlóðahátt og leti,
þó að það sýndi sig seinna, að raun-
verulega orsökin var sjónar- eða heyrn-
argalli. Átta ára drengur, sem annars
stóð sig vel við námið, las herfilega
skakkt í skólanum, það, er hann átti
að lesa heima. Lestrareinkunnin lækk-
aði og kennslukonan grunaði hann um
að lesa lítið heima. Við rannsókn sýndi
það sig, að drengurinn var orðblind-
ur. En orðblinda er truflanir á sjón-
inni, sem valda því, að stafirnir snúast
iðulega við, þegar lesið er. Að öðru
leyti var hann mjög gáfaður. Orð-
blinda er ekki óalgeng, en það er ekki
á færi annarra en sérfræðinga á því
sviði að fást við hana.
gert allar kennslubækur í landfræði
rangar.
Börn eru yfirleitt fús til að hugsa
rökrétt, eri við fullorðna fólkið venj-
um þau smám saman af því með kjána-
legum svörum eða útúrsnúningi. Við
erum oft og einatt of makráð og íhalds-
söm, til þess að leita að kjarna mál-
anna, enda er hjakk í sama farinu
þægilegt um stundarsakir, þótt lítt
sækist slátturinn með þeim hætti.
Allar þjóðir verða sí og æ að taka
afstöðu til vandamála. Hversu skyn-
samleg afstaða fjöldans er, veltur á
þroska hugsunarinnar og má helzt ekki
byggjast á því, að einhver skoðun hef-
ur birzt í „Morgunblaðinu".