Garður - 01.10.1945, Side 54

52
GARÐUR
menn til athafna, spratt upp háskólabókasafn það, sem opnað var til
notkunar í nýju byggingunni 1. okt. 1940. Frá þeim degi hafa flestir
séð, að slíkur skóli án safns væri eins og Hrafna-Flókabúskapur án
heyfengs, iðnaður án málma og tréefna, hernaður án vopnabirgða. Þótt
bókmenntir safnsins væru lítilfjörlegar, rnunaði miklu, að deildirnar
höfðu oft eignazt vel valdar bækur og fylgzt með tímanum hver í
sinni grein. Þau fáu þúsund bóka, sem komu þar saman í eitt safn,
voru verðmæt og tiltölulega lítið af alveg úreltum bókufn. Hitt er ann-
að mál, hvað úrelt er af þeim árið 1950.
Þegar menn fengu að vita, að háskólinn mundi eignast safn, tóku
honum að berast stórgjafir af bókum. Erfðagjöf Finns Jónssonar var
mest og dýrmætust þeirra, sem í fyrstu lotu bárust, um 7500 bindi ís-
lenzkra og norrænna fræða. Næst verður að nefna dánargjafir frá Arvid
Johansson (málfræði) og séra Sofus Thormodsæter (guðfræði og norræn
fræði), báðar geysimiklar. Svo var komið vorið 1941, að safnsbækurnar
voru orðnar 31 þús. að tölu. En þar var fyrir utan sérsafn það hið
mikla, sem dr. Benedikt Þórarinsson gaf háskóianum fyrir dauða sinn,
en hann lézt á höfuðdag 1940. Bindi þess eru ótalin enn og verðmæti
þess því síður tölum talið. Þar er meginþorri íslenzkra bóka, ritlinga
og blaða frá æviárum Benedikts og allri 19. öld, margt eldri rita, fjöldi
ferðabóka á erlendum málum um ísland og Norðurlönd og enn fleira
merkilegt.
Frá síðustu árum mætti telja ýmsar bókagjafir, og þeirra sérstæðust
er dánargjöf Guðmundar V. Kristjánssonar. (6—700 bindi um austur-
lenzk fræði og trúspeki). British Council, menningarstofnun kunn, hef-
ur gefið rausnarlegar gjafir enskra bóka. Merkar gjafir frá Norðurlönd-
um mætti einnig nefna og frá fleiri þjóðum, sem við erum fegnir að
auka menntasamband við.
Fyrir fjórum árum gerði alþingi prentsmiðjum skylt að senda há-
skólasafni eintak af hverri bók og blaði, sem út kemur á íslandi. Fyrir
utan bækur Benedikts eru nú í safninu 37 þúsund bindi.
Sá maður, sem skipulagt hefur safnið og gert það það, sem það er,
prófessor Einar Ólafur Sveinsson, er horfinn frá því og hefur tekið við
kennarastóli Sigurðar Nordals í háskólanum. Alhliða greind hans og
alúð í störfum láta eftir þær menjar, sem seint fyrnast í Benediktssafni
og fleiri deildum Iláskólasafns.