Upp í vindinn - 01.05.1999, Blaðsíða 15
SVÆÐISSKIPULAG HOFUÐBORGARSVÆÐISINS
Svæðisskipulacj
höfubborgarsvæbisins
Eftir nokkuð hlé síðan síðast voru gerð-
ar tillögur um svæðisskipulag fyrir allt
höfuðborgarsvæðið og vaknaði áhugi á
því að nýju meðal stjórnmálamanna og
forsvarsmanna sveitarfélaganna að láta
vinna slíkar tillögur. Þetta var haustið
1997 og þann 16. desember 1997 sam-
þykkti borgarráð fyrir sitt leyti að láta
vinna svæðisskipulag fyrir höfuðborgar-
svæðið í samræmi við skipulags- og bygg-
ingarlög nr. 73/1997 í samvinnu við Hafn-
arfjörð, Garðabæ, Bessastaðahrepp, Kópa-
vog, Seltjarnarnes, Mosfellsbæ og Kjalar-
neshrepp. Borgarráð tilnefni tvo fulltrúa í
samvinnunefnd um gerð svæðisskipu-
lagsins. Þá er lagt til að vegna aðkeyptar
vinnu og kostnaðar verði varið 10 millj.
kr. til verkefnisins árið 1998 og að sú fjár-
hæð skiptist milli sveitarfélaga í hlutfalli
við íbúafjölda. Sveitarfélögin beri sjálf
kostnað vegna vinnuframlags stofnana.
Lagt er til að samvinnunefndin kynni
framgang vinnunnar reglulega og komi
stefnumótandi tillögum á framfæri við
forsvarsmenn sveitarfélaganna. Þegar
þurfa þyki verði þær bornar upp í hverju
sveitarfélagi fyrir sig.
Á svipuðum tíma samþykktu hin sveit-
arfélögin tillögur sama efnis en sam-
vinnunefndin varð þó ekki starfhæf fyrr
en í mars 1998. Kjalarneshreppur var
sjálfstæður aðili að samstarfinu þangað til
að sameining hreppsins við Reykjavík átti
sér stað og fækkaði því sveitarfélögunum
sem standa að skipulagsvinnunni um eitt
við það en fjölgaði fljótlega aftur í 8 þeg-
ar Kjósarhreppi var boðið að taka þátt í
samvinnunni. Þótti það eðlilegt m.a. með
tilliti til þess að annars hefði hreppurinn
staðið einn á milli skipulegra svæða, þar
sem svæðisskipulag fyrir sveitarfélögin
sunnan Skarðsheiðar hefur þegar verið
unnið og nær að Kjósarhreppi að norðan.
Einnig má geta þess að Kjósarhreppur
hefur tekið upp samstarf við Reykjavík,
Seltjarnarnes og Mosfellsbæ um almanna-
varnarnefnd fyrir allt svæðið sem þessi
sveitarfélög ná til og er þetta því að mörgu
leyti eðlilegt.
Samvinnunefnd starfar samkvæmt
Skipulags- og byggingarlögum og eftir
starfsreglum sem settar eru af umhverfis-
Stefán Hermannsson
borgarverkfræbingur.
Stúdent frá MA 1955.
Fyrrihlutapróf í verk-
fræði frá HÍ 1958.
Próf í byggingarverk-
fræði frá DTH í Kaup-
mannahöfn 1961.
Borgarverkfræðingur frá
ráðherra að fengnum tillögum nefndar-
innar. Unnið hefur verið að undirbúningi
s.s. að afla samræmdra gagna um ástand
og þróun í öllum sveitarfélögunum á
svæðinu, ákveða skipulag verkefnisins,
semja verklýsingu og undirbúa hina eig-
inlegu skipulagsvinnu.
Þó ekki hafi verið í gildi svæðisskipulag
fyrir höfuðborgarsvæðið er rétt að taka
það fram að veruleg samvinna hefur verið
milli sveitarfélaganna undanfarin ár. Á
sviði skipulagsmála á það ekki síst við um
tímabilið frá 1994, en veturinn 1993-94
kom upp umræða um það hjá Sambandi
sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu að
setja fjármuni í aðkeypta ráðgjöf vegna
svæðisskipulags. Úr því varð ekki, en í
staðinn var ákveðið að formenn skipu-
lagsnefnda á svæðinu tækju upp reglulegt
samstarf, m.a. í formi mánaðarlegra funda
yfir vetrarmánuðina. Jafnframt var ákveð-
ið að fela 4 hópum fagmanna hjá sveitar-
félögunum að vinna að tilteknu verkefn-
um á þessu sviði þ.e.:
• samgöngukerfi, samræming stofnbraut-
arkerfis
• verndun vatnsbóla og umgengnisreglur
á verndarsvæðum
• grænu svæðin í jaðri byggðar og sam-
ræmdar gönguleiðir
• umhverfisþol viðtaka vegna holræsa
Verulegt gagn varð af þessari vinnu þó
ekki hafi tekist að ljúka nema sumum
verkefnunum. Verndunarsvæði vatnsbóla
tókst að ljúka með svæðisskipulagstillögu
og í framhaldi af því var unnið við um-
gengnisreglur á vegum heilbrigðisfulltrúa
á svæðinu. Gerður var uppdráttur af
grænu svæðunum, „Græni trefillinn“ og í
samgöngumálum náðist verulegur árang-
ur.
í síðustu tvö skipti sem Vegaáætlun
hefur verið lögð fyrir Alþingi hafa tillögur
um vegaframkvæmdir á höfuðborgar-
svæðinu að langmestu leyti verið byggðar
á sameiginlegum tillögum sveitarfélag-
anna um forgangsröðun verkefna við
þjóðvegi. Hefur verið lögð verulega mikil
vinna í að meta hagstæðustu fram-
kvæmdaröð út frá umferðarástandi og á-
lagi, arðsemi, slysatíðni og fleiri þáttum
s.s. aðgengi að nýjum byggðahverfum.
Svæðisskipulagið er það umfangsmikið
verkefni að val ráðgjafa þarf að vanda
mjög og standa að því með formlegum
hætti. Aðferðafræðin sem beitt var er að
sumu leyti nýstárleg. Auglýst var forval á
Evrópska efnahagssvæðinu en í forvals-
gögnum kom fram að miklu leyti hvernig
ráðgjafahópurinn þyrfti að vera samsett-
ur. Átta hópar erlendra ráðgjafa tóku þátt
í forvalinu.
Þrír ráðgjafahópar voru valdir til að
taka þátt í samstarfsútboði. Við mat á til-
boðum vógu hæfni og reynsla ráðgjafanna
70% , en verðtilboð 30%. Til að forðast
það að ráðgjafarnir gæfu mjög misjöfn til-
boð í verkið, fór samvinnunefnd þá leið
að gefa út leiðbeinandi kostnaðaráætlun,
sem var 75,0 millj. kr. fyrir þann hluta
verks sem er unnin á föstu verði.
í mati okkar á tilboðunum fékk sá ráð-
gjafahópur sem samið var við rnjög já-
kvæða umsögn.
Þeir bjóða frarn hóp vel menntaðra og
hæfra ráðgjafa á nær öllum þeim sviðum
sem krafist er í útboðsgögnum. Fyrirtæk-
in sem standa að þessum hópi eru traust
og hafa rnikla reynslu. Hópurinn hefur
mikla reynslu af samgöngum og umferð-
arskipulagi, þar með talið hér á höfuð-
borgarsvæðinu. Vinnuáætlun og skipulag
samstarfshópsins eins og því er lýst í til-
boðinu er til fyrirmyndar. Kostur er
hvernig hópurinn hyggst nýta sér
landupplýsingakerfi í vinnu við verkefn-
ið, svo og áform þeirra um að meta afleið-
ingar mismunandi skipulagstillagna á
vinnslustigi.
Fastatilboð þeirra er 71,0 millj. kr. en á-
ætlað er að heildarhluti þeirra í kostnaði
verði um 90,0 millj. kr. Kostnaður alls
15