Upp í vindinn - 01.05.2005, Qupperneq 30

Upp í vindinn - 01.05.2005, Qupperneq 30
...upp í vindinn greinar en ekki er ástæða til að fjalla um þau í grein sem þessari. Hvað varðar athugunina á samanburði slitlagstegunda verður í mörgum tilfellum ekki þörf á samanburði af því tagi sem hvað umdeilanlegastur er, svo sem um hvers virði er mannslíf eða tíminn, þar sem ætla má að gerð slitlagsins skipti ekki neinu um- talsverðu máli í því samhengi. Þegar um er að ræða mun, sem ekki er hægt að verð- setja, eins og oft er raunin með náttúru- verndargildi, þá er það einfaldlega ekki með í samanburðinum. Þar með er ekki sagt að munurinn skipti ekki máli heldur að mælikvarðinn er ekki til staðar þannig að arðsemisgreining nái yfir hann. Þannig er arðsemin ekki einasta leiðin til að taka ákvörðun um hvað skuli velja sem slitlag, möl, klæðingu, malbik eða steinsteypu. Taka þarf á mörgum öðrum sjónarmiðum. Arðsemishugtakið Arðsemi er hugtak sem allir hafa notað en þó e.t.v. án þess að gera sér grein fyrir að um er að ræða tiltölulega algenga hag- fræðilega úttekt á fjárfestingarkostum þar sem bæði koma til kostnaður og ábati á löngum tíma. Venjulega eru útgjöldin mest í fyrstu, þ.e. stofnkostnaður, en rekstur og viðhaldskostnaður verður til um ókomna framtíð. Þá koma tekjurnar af fjárfesting- unni einnig inn á löngum tíma. Þegar fjall- að er um tekjur af fjárfestingu í samgöngu- mannvirkjum er að sjálfsögðu um að ræða sparnað notenda, m.a. í formi styttri ferða- tíma, minni orkunotkunar, minna viðhalds ökutækja og vonandi lægri slysakostnaðar. En allur sá ábati eða kostnaður, sem til fell- ur og hægt er að reikna til vegna einhverr- ar tiltekinnar fjárfestingar, er háður því hvenær tekjurnar eða útgjöldin verða til. Það verður nefnilega að taka tillit til þess að króna í hendi er ekki sama og króna sem fæst eftir einhver ár. Til þess verður því að afvaxta tekjur og útgjöld framtíðarinnar til að finna núvirði fjárfestingar. Almenn jafna fyrir núvirði, sem finna má í kennslubókum um vegagerð, er þessi: Núvirði= V1 Á, . S y M n + Q„ + C áa+o" (i+ow h o+o" Hér er N reikningstíminn, oft kallaður líf- tími, R„ eru tekjur eða ábati árið n, i eru reiknivextir, S er hrakvirði að reikningstím- anum liðnum, M„ er viðhaldskostnaður árið n, 0„ er rekstrarkostnaður árið n, U„ er kostnaður notenda árið n og C0 er stofn- kostnaður. Venja hér á landi er að miða við 6% vexti (/' = 0,06), en hægt væri að spyrja hvaða vextir gerðu núvirðið jafnt 0 og eru þeir vextir nefndir innri vextir viðkomandi fjárfestingar. Að sjálfsögðu verður að vera einhver núllstaða til að miða fjárfestingar- kostina við, svo sem sá kostur að gera ekki neitt, og þannig fæst að tekjurnar safnast upp. Þessar tekjur geta verið breytilegar eft- ir því hvort umferðin (notkunin) fer vaxandi og aðrir þættir, svo sem viðhald, rekstur og notendakostnaður, breytast einnig eftir um- ferðinni. Alls konar kostnaðarþættir geta komið til athugunar þegar arðsemismat er til meðferðar og getur til dæmis innheimta notendagjalda, hvort sem um er að ræða hefðbundna innheimtu, líkt og þekkist við Hvalfjarðargöngin, eða með einhverjum öðrum nýtískulegri leiðum. Þá eru víða uppi vangaveltur um hversu mikið eigi að taka tillit til þess kostnaðar, sem fer í að afla fjár til framkvæmda, hvort sem það er inn- heimta bensíngjalds, álagning skatta eða lántaka. Þess háttar umræða er utan verk- efnishópsins, sem tók að sér að bera sam- an klæðingu og malbik á vegi hér á landi við tilteknar aðstæður. Vegur í Melasveit Til skoðunar á borðum starfshópsins var 5 km langur kafli á hringveginum, nánar til Pólýhuðun Innbrennd duftlökkun á alla málma Bvaainaar: Utanhúsklæðningar Þakjám Álglugga Burðarvirki Ljósastaura Handrið Húsaöan: Skólahúsgögn Skrifborð Auglýsingastanda Skrifborðstóla Rúm Borðplötur Innréttinaar, Fataskápa Hillukerfi Eldvarnahurðir Gler Hringstiga Klæðningar Bílahlutir: Felgur Dráttarbeisli Stuðara Vélaparta Mótorhjól Kerrur Með pólýhúðun er átt við að polyester eða epoxy dufti er úðað úr sérstakri byssu sem hleður duftið upp með rafspennu svo það festist við málminn sem verið er að húða. Þar eftir er málmurinn bakaður við 200°C i nokkrar mínútur og er þá tilbúinn til notkunar. Við baksturinn bráðnar duftið og rennur út en um leið herðist og verður að grimmsterku lakki. Eigum á lager 350 RAL liti Pólýhúðun ehf Smiðjuvegi 1 200 kópavogur www.polyhudun.is S: 544 5700 Fax: 544 5701 30

x

Upp í vindinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Upp í vindinn
https://timarit.is/publication/1929

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.