Upp í vindinn - 01.05.2017, Blaðsíða 33

Háskóli íslands
Loftmengun getur haft áhrif á heilsu manna, vistkerfi, byggingar og veðurfar svo
dæmi séu nefnd. Talið er að ótímabær dauðsföll af völdum loftmengunar árið
2013 telji hundruð þúsunda í Evrópusambandinu (EEA, 2016). Ef vilji er til þess
að bæta loftgæði er mikilvægt að skilja orsök, birtingarmyndir og afleiðingar loft-
mengunar svo hægt sé að grípa til viðeigandi aðgerða. Það er ekki hægt nema
fyrir liggi áreiðanleg gögn um loftmengun sem gefa rétta mynd af ástandinu.
í verkefninu sem fjallað er um hér var unnið með gögn um styrk köfnunaref-
nisoxíða (NOX) í andrúmslofti. NOX eru efnasambönd sem valda hvað mestum
áhyggjum af mengun í andrúmslofti. NOX eru ertandi gastegundir sem myndast
við bruna eldsneytis. Auk þess að vera skaðleg í sjálfum sér, hvarfast NOX við rok-
gjörn lífræn efni og mynda óson við yfirborð jarðar sem er mjög skaðlegt heilsu
manna (WHO, 2006).
Markmið verkefnisins var að meta gæði þeirra gagna sem fást með núveran-
di fyrirkomulagi loftgæðamælinga á höfuðborgarsvæðinu, túlka birtingarmyndir
mengunar út frá þessum gögnum og meta loftgæði m.t.t. heilsuverndarmarka.
Hér er stiklað á stóru um hluta af niðurstöðum verkefnisins.
Gildi og gœði gagna
Unnið var með gögn úr loftgæðamælingastöðvum Umhverfisstofnunar við
Grensásveg frá árunum 2012-2015 og við Dalsmára og Hvaleyrarholt frá árunum
2014-2015. Gild gögn voru skilgreind sem allar mælingar > 0. Niðurstöður um
gild gögn má sjá í töflu 2.
12 mánaða tímabil % af gildum klst. meðalt. í dri Fjöldi gildra sólarhrings meðalt. í dri % af gildum klst. meðalt. i dri Fjöldi gildra sölarhrings meðalt. í dri % af gildum klst. meðalt. í dri Fjöldi gildra sólarhrings meðalt. í dri
2015 92,3 320 88,0 325 41,6 44
2014 82,0 257 54,1 169 3,40 0
2013 76,1 231
2012 91,6 334
33