Tímarit lögfræðinga - 01.08.2024, Side 46

192
Aðildarhæfi deilda eða eininga innan félaga
að uppfylla grundvallarskilyrði þess að teljast félag. Vinirnir
kunna að hafa sammælst um að til þess að fá að taka þátt þurfi
að greiða ákveðna fjárhæð inn á bankareikning eins þeirra og
að sá sem spái rétt fyrir um flest úrslit fái heildarfjárhæðina í
sinn hlut, sem er þá hið endanlega markmið samkomulagsins.
Komi til ágreinings á milli þátttakenda kann að vera leyst úr
deilunni með hjálp reglna félagaréttar, t.a.m. meginreglunnar
um jafnræði félagsmanna.
Skilyrði þess að óskráð regla félagaréttar sé notuð til þess að
leysa úr ágreiningi er að til staðar sé félag í skilningi félagaréttar.
Ef við gefum okkur að ofangreint samkomulag vinanna uppfylli
skilyrði þess að teljast félag og enn fremur að óskráðar reglur
félagaréttar gildi um tiltekna þætti félagsins, þá mætti líta á
samstarf þeirra sem heild, sem er viðurkennd að íslenskum rétti
að þessu takmarkaða leyti. Getraunafélag vinanna er hins vegar
ekki viðurkennt sem lögaðili sökum þess að starfsemin er ekki
rekin sem heild sem viðurkennt er að geti átt réttindi eða borið
skyldur að íslenskum rétti, þ.e. í félagi sem nýtur rétthæfis.7 Af
þessu leiðir að ekki er um að ræða félag sem getur komið fram í
eigin nafni heldur eru allar skuldbindingar sem gerðar eru vegna
félagsins gerðar af einum eða fleiri félagsmönnum og binda
þannig einungis þá félagsmenn gagnvart viðkomandi þriðja
manni, eftir reglum fjármunaréttar og annarra réttarsviða. Að
því marki sem reglur félagaréttar geta komið til skoðunar í tilviki
slíks félags varða þær þannig einungis innbyrðis réttarsamband
félagsmanna en ekki réttarsamband þeirra (og félagsins) gagnvart
þriðja manni8.
7 Sjá hér einnig Áslaug Björgvinsdóttir, op. cit., bls. 29; Stefán Már
Stefánsson, Hlutafélagaréttur, op. cit., bls. 106.
8 Til hliðsjónar má hér nefna réttarstöðu óskráðs sameignarfélags,
sem vísað hefur verið til sem innra félags, sökum þess að vegna skorts
á rétthæfi varða reglur félagaréttar réttarsamband á milli félagsmanna
en ekki á milli félagsins og þriðja manns (félagið kemur ekki fram út á
við sem ein heild). Sjá um þetta umfjöllun um innri og ytri félög í Áslaug
Björgvinsdóttir, op. cit., bls. 45­46, og eins lögskýringargögn að baki
lögum um sameignarfélög nr. 50/2007, einkum athugasemdir við 5. gr. í
frumvarpi til laganna, Alþt. 2006­2007, A­deild, bls. 962 og 968­970.