Tímarit lögfræðinga - 01.08.2024, Side 88

234
Aðildarhæfi deilda eða eininga innan félaga
Vegna þess að Deildin er hluti af félaginu og þannig undirorpin
regluverki þess (samþykktum), þá geta félagsmenn almennt tekið
ákvarðanir sem leiða til breytingar á stöðu einstakra deilda, t.d. til
þess að draga úr sjálfstæði þeirra. Þetta leiðir beint af stjórnkerfi
félaga og þeirri staðreynd að æðsta vald til töku ákvarðana um
málefni félags liggur hjá félagsmönnum.113 Ráðstöfun fjármuna
á milli ólíkra hluta félagsins fellur innan þessa ákvörðunarvalds,
að því gefnu að um sé að ráðstöfun á fjármunum innan félagsins,
enda eru stjórnareiningar almenns félags eftir sem áður bundnar
af reglunni um að almenn félög verði að starfa í samræmi við
ófjárhagslegan tilgang.114 Þá eru stjórnareiningar einnig bundnar
af samþykktum félagsins og ófrávíkjanlegum lagareglum sem
kunna að gilda um starfsemi félagsins á öðrum réttarsviðum
en félagarétti.
Af framangreindu má ljóst vera að ef stuðst er við fjárhagslegar
upplýsingar í ársreikningi við mat á rétthæfi Deildarinnar
kann slíkt að hafa ákveðin vandamál í för með sér varðandi
möguleika leikmannsins (kröfuhafa) á fullum efndum kröfu
sinnar út frá sjónarhorni félagaréttar. Helgast þetta af þeim
grundvallarmun sem er á stöðu aðila sem er hluti af félagi, annars
vegar, og aðila sem hefur stöðu rétthæfs félags, hins vegar. Þessi
grundvallarmunur hefur í för með sér að æðri stjórnareiningar
félagsins hafa almennt vald til þess að ráðstafa fjármunum
sbr. umfjöllun í kafla 5.1.
113 Þetta á við óháð því hvort kosning nýrrar stjórnar Deildarinnar
krefst breytinga á samþykktum félagsins eða ekki, t.d. í því tilviki þegar
samþykktir mæla fyrir um að stjórn Deildar skuli kosin á sérstökum
aðalfundi Deildarinnar. Félagsfundur hefur einnig vald til þess að
breyta samþykktum félagsins hvað þetta varðar, t.d. með þeim hætti
að stjórn Deildarinnar verði framvegis kosin af aðalfundi félagsins en
ekki af aðalfundi Deildarinnar.
114 Ef æðri stjórnareining almenns félags myndi t.d. taka þá ákvörðun
að fjármunir skyldu teknir úr umráðum tiltekinnar deildar og í kjölfarið
ráðstafað frá félaginu og til félagsmanna þá væri að líkindum um ráðstöfun
að ræða sem ekki samræmdist ófjárhagslegum tilgangi félagsins, þ.e.
að fjármunir félagsins væru notaðir til þess að starfrækja íþróttastarf
félagsins en ekki ráðstafað út úr félaginu, til hagsbóta fyrir félagsmenn
eða aðra.