Kennarablaðið - 01.12.1899, Blaðsíða 2

34
verið að hverfa frá lexíulærdómnum; kenslan er að verða
meira og meira munnleg. Sérstaklega á þetta þó við um
byrjunarfræðsluna.
í skólum erlendis er bók náttúrunnar hin eina kenslubók,
sem notuð er við byrjunarfræðsluna. Það er fyrsta kenslu-
bók mannkynsins, og það á líka að vera sú bók, sem skóla-
börnin kynna sér fyrst. Af henni eiga þau að læra og geta
þau iært það, sem liggur til grundvallar fyrir öllum þeim
námsgreinum, er þau síðar eiga að læra. En þannig löguð
byrj unarfræðsla hefir einnig aðra og enn mikilsverðari þýð-
ingu, sem sé þá, að hún venur börnin á og kennir þeim að
athuga og taka rétt eftir því, sem fram fer í kring um þau.
Og í þriðja lagi venur hún þau á að skýra rétt, skipulega
og með eigin orðum frá því, sem þau taka eftir.
Hvernig er nú þessari kenslu hagað? í stuttu máli
þannig, að börnunum er sýnt sern allra mest en sagt sem
allra minst. Kennarinn kemur í hverja kenslustund með eitt-
hvað sýnilegt og helzt einnig áþreifanlegt, sem hann leggur
til grundvallar fyrir samræðum sínum við börnin í það skiftið.
Börnin fá sjálf að skoða þennan hlut og þreifa á honum; þau
athuga alla þá eiginlegleika hans, er þau geta fundið, svo sem
stærð, lögun, lit o. s. frv., og skýra kennaranum frá athug-
unum sínum. Þá koma samræður um uppruna, tilbúning og
notkun hans, og eru þá börnin sjálf látin hafa orðið, þangað
til þau hafa sagt alt, er þau vita. Sé enn meira um hlutinn
að segja, reynir kennarinn að fá börnin til að finna það sják'
með því að draga ályktanir út frá hinu sýnilega eða áþreifan-
lega ásigkomulági hiutarins. Þegar börnin þannig hafa t.ekið
fram alt, sem búast má við að þau viti eða geti sjálf ályktað,
getur kennarinn enn bætt ýtnsu við. En eigi má hann taka
neitt það fram, sem börnin eigi geta vel skilið, og varast
skal hann að drepa lauslega á nokkurt atriði, fað sem tekið
er fram, skal svo ýtarlega útskýrt, að börnin geti fengið ljósa
hugmynd um það. Að síðustu skulu börnin æfð í að nefna
hiutinn og eiginlegleika hans réttum nöfnum, og er þá venju-
legt, að bæði lestrarkensla, réttritunarkensla og skriftarkensla