Helgarpósturinn - 21.04.1979, Side 2

Laugardagur 21. apríl 1979
__heharnósturinn-
eftir Guðjón Arngrímsson
HIN VOPNLAUSA ÞJOÐ?
_■/., ;•
SKOTVOPN A A.M.K. FJORÐA HVERT HEIMILI I LANDINU
tslendíngar státa sig
I gjarnan af þvi aö vera
vopnlaus þjóö. Hér er
enginn her, aö sögn
Bjarka Eliassonar
| yfirlögregluþjöns, hefur
lögreglan á isiandi
I aldrei notaö byssu gegn
| fólki. Þaö hlýtur eigin-
lega aö vera einsdæmi.
Viöast hvar f heiminum
eru byssubardagar lög-
reglu og misyndis-
I manna næstum daglegt
brauö.
islenskir bó£ar eru
sjaidnast vopnaöir. Þó
hefur þaö komiö fyrir.
Tvisvará undanförnum
árum hefur til dæmis
veriö brotist inn l skot-
færaverslanir i Reykja-
vik og skothriö hafin. i
bæöi skiptin skakkaöi
lögregian leikinn, en I
báöum tilfelium meö
táragasi.
Lögreglan á reyndar
aöeins sárafáar byssur
og þær eru aöallega
notaöar til æfinga.
Skammbyssur hennar
eru innan viö tiu oc
r ifflaf jöldinn i samræmi
viö þaö. Lögreglumenn
hérlendis eru ekki meö
byssur I bílum sinum,
nema þeir séu i alveg
sérstökum erindagjörö-
um, eins og til dæmis á
leiöinni aö aflifa kött
eöa hund, eöa særöan
fugi.
En Islendingar eru
þrátt fyrir þetta langt
frá þvi aö vera vopnlaus
þjóö. Samkvæmt upp-
lýsingum Þorleifs Páls-
sonar í dómsmálaráöu-
neytinu eru sennilega á
landinu milli 16 og 18
þúsund byssur. Þaö
þýöir i stuttu máli aö
þaö er byssa á um þaö
bil fjóröa hverju heimili
á landinu aö meöaltali.
Og þetta er ekkert
vopnleysi.
Ný reglugerö
I fyrra gekk i gildi ný reglu-
gerö um skotvopn og skotfæri á
landinu. Þessi reglugerö er
miklum mun flóknari og ná-
kvæmari en sú gamla og þegar
hún hefur veriö i gildi i nokkur
ár ætti aö vera komin góö
skipan á þessi mál. Nú er þvi
hinsvegar ckki aö heilsa.
Þaö er td. ekki vitaö ná-
kvæmlega hversu margar byss-
ur eru á Islandi.
Þaö er ekki vitaö hversu
margir hafa byssuleyfi á Is-
landi.
Þvi siöur er vitaö hvernig
skiptingin er, — hve margir
rifflar eru á landinu, hve marg-
ar haglabyssur eöa skamm-
byssur eöa hvort hér eru jafnvel
hriöskotabyssur.
Heimilistæki
Fram til ársins 1936 þurfti
engin byssuleyfi á Islandi. Þá
gátu menn keypt og selt byssur
eins og hvert annaö heimilis-
tæki. Reyndar má segja aö i þá
daga hafi yfirleitt veriö litiö á
byssur sem heimilistæki, sér-
staklega til sveita.
A striösárunum og allt fram
til siöustu ára var siöan mjög
ónákvæmt eftirlit meö byssu-
innflutningi og kaupum. Þá fékk
fólk sitt byssuleyfi og mátti
siöan kaupa og eiga eins marg-
ar byssur og þaö vildi án þess aö
nokkurt eftirlit væri meö þeim.
Hvergi er hægt aö fá upp-
lýsingar um hve mikiö hefur
veriö flutt inn af byssum fyrir
áriö 1977, þegar nákvæmara
eftirlit var tekiö upp.
Aöur voru haglabyssur, riffl-
ar og allskonar flugeldar og
blysbyssur fluttar inn undir
sama tollnúmeri og ekki getiö
um stykkjafjölda, heldur ein-
ungis um þyngd i tonnum yfir
áriö.
Sem dæmi um innflutning-
inn má þó nefna að 1977 komu
hingaö 544 haglabyssur og 301
riffill. Ekki er getiö um f jöldann
á skammbyssunum i tollskýrsl-
um, en á árinu voru fluttar inn
núll komma núll eitthvað tonn
af skammbyssum. A siðasta ári,
1978, voru haglabyssurnar 156
og rifflarnir 332.
Eftir aö byssurnar eru komn-
ar hingað i verslanir er ekkierf-
itl aö komast yfir þær. Kaup-
andinn borgar aöeins inná byss-
una sem hann ágirnist i verslun-
inni, fer svo niöur á lögreglu-
stöö, nær sér i byssuleyfi og
sækir siðan byssuna útá leyfið
og afganginn af veröinu.
Hvernig fá menn byssu-
leyfi?
Byssuleyfi geta flestallir
fengið. Fólk þarf aö visu aö vera
20 ára eða meira, það þarf aö
hafa hreint sakavottorð vera
andlega heilbrigt og samkvæmt
nýju reglunum skal lögreglu-
stjóri eöa þar til kvaddur maöur
kanna hæfni og kunnáttu um-
sækjenda. Sé hann hæfur getur
hann fengiö sér litinn riffil og
litla haglabyssu.
Sérstök leyfi þarf svo til aö
eignast sjálfvirkar og hálfsjálf-
virkar byssur og stóra riffla eöa
eins og segir i reglugeröinni:
„Umsækjandi sýni fram á sér-
staka þörf fyrir að eiga
margskota vopn”.
Aö sögn Bjarka Eliassonar,
yfirlögregluþjóns er þessi „sér-
staka þörf” oftast veiöimennska
sem menn hyggjast leggja
stund á, svo sem hreindýra-
veiöimenn, refaskyttur og fleiri
sem leggja mikla stund á veið-
ar.
Byssur á tslandi eru reyndar
svo til eingöngu notaöar til
veiöa, en um 1000 manns stunda
skotfimi sem iþrótt. 1 reglu-
gerðinni er fátt um þaö hvernig
nota má byssur á landinu, enda
fer þaö eftir lögreglusamþykkt-
um á hverjum stað. Hér i
Reykjavik má t.d. ekki ganga
um götur meö byssu reidda um
öxl, hvaö þá aö hleypa af skoti.
Reglugeröin segir llka aö eri-
endir ríkisborgarar þurfi að
búa i landinu i þrjú ár, áöur en
unnt er aö veita þeim byssu-
leyfi. Erlendir feröamenn og
sendiráðsstarfsmenn sem
dveijast um skamman tima hér
á landi geta hinsvegar fengiö
byssuleyfi ef þeir fullnægja skil-
yröum islenskra laga um aö
mega eiga skotvopn, — ef þeir
hafa byssuleyfi i sinu heima-
landi, — og ef þeir hafa 'rneð-
mæli eins eöa tveggja manna
og eiganda þess lands þar sem
þeir hyggj'ast nota skotvopnið.
Þessi siöasta grein er aö sögn
Bjarka Eliassonar einkum not-
uö af stórfyrirtækjum islensk-
um sem gjarna bjóöa erlendum
stórkúnnum I gæs.
Engar skammbyssur —
nema
Skammbyssu má enginn eiga
á Islandi — nema meö sérstöku
leyfi. Þaö leyfi fá til dæmis iög-
reglumenn sem þurfa að æfa sig
menn úr landhelgisgæslunni,
meindýraeyðar, sem þurfa þær
til aö skjóta mink og ref, og
dýralæknar, sem oft þurfa að
aflifa dýr. Og kannski einhverj-
ir aðrir, sýni þeir framá að þeir
þurfi að eiga skammbyssu.
Þritugasta april, — um næstu
mánaðamót — rennur út
fresturinn til aö endurnýja göm-
ul byssuleyfi. Hjá Reykjavikur-
lögreglunni hafa um 2000 leyfi
veriö endurnýjuð en miklu fleiri
eru eftir. Og svo þegar frestur-
inn er runninn út, veröur lög-
reglan að bregöa fyrir sig betri
fætinum og fara að leita. Leita
aö byssum og byssuleyfum og
færa til endurskráningar. Það
getur orðið drjúgur timi þar til
öll byssueign landans er niður-|
skráð.
Þessi auglýsing hefur birst I dagblöðunum að undanförnu.
Auglýsing um endur-
skráningu skotvopnajtfg
innköllun skotvopnpeyfa
Athygli skal vakin á því ajrfamkvæmt
lögum nr. 46 13. maí 19^^unp skotvopn,
sprengiefni og skotelda, ^frg^igerö nr. 16
20. janúar 1978 um sj
sbr. auglýsing nr. 44
hafa leyfi fyrir skc
gildistöku nefr
endurnýjunarjj)
Umsókn
)n og skotfæri,
T8, skulu þeir sem
jm útgefnum fyrir
Feglugerðar, leita
1. maí 1979.
/rir nefndan
jreglu.
fumálaráðuneytiö,